Rekürren iskemik strok hastalarında epidemiyolojik özellikler ve risk faktörleri

Abstract

ÖZET Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı servisinde üç yıllık bir süre boyunca yatmış tüm hastaların dosyaları taranarak rekürren iskemik strok geçiren 186 vakanın özellikleri araştırılmıştır. Aynı dönem içinde servisimizde iskemik strok nedeniyle yatarak tedavi gören 300 vaka kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Rekürren strok grubunda ortalama yaşı 66,85±1 1,21 olarak saptanmıştır. Kontrol grubuyla rekürren strok grubu arasında yaş ve cinsiyet açısından fark yoktu. Rekürren vakalarımızın %89,7'sinde hipertansiyon, %32,3'ünde atriyal fibrilasyon, %24,4'ünde diabetes mellitus, %15,6'sında geçici iskemik atak, %57,5'ünde çeşitli kalp hastalıkları izlenmiştir. Rekürrenslerde TOAST'a göre en sık embolik etyoloji izlenmekteydi (%35,5). Geçirilen ilk rekürrenslerin %81,7'si aynı etyolojide olmuştur. Vakalarda rekürren strok için risk faktörleri olan sigara, cinsiyet, yaş, geçici iskemik atak, hipertansiyon, diabetes mellitus, atriyal fibrilasyon ve lipid regülasyonu için bir çoklu lojistik regresyon modeli kurulmuştur. Bu modelde, bağımsız iskemik rekürrens risk faktörü olarak geçici iskemik atak (OR= 2,980 %95 CI 1,54-5,76), hipertansiyon (OR= 1,9634 %95 CI 1,11-2,64) ve atriyal fibrilasyon (OR= 1,74 %95 CI 1,44-2,66) anlamlı bulunurken, kalp hastalıkları, lipid regülasyonu, cinsiyet, yaş, sigara kullanımı anlamlı bulunmamıştır. İkincil korunma açısından 80 (%43,0) vakanın düzenli ilaç kullandığı görülmüştür. Rekürren stroklu vakalarımız en son taburculuklan itibariyle Modifiye Rankin skorunda ortalama 3,26±1,81 puan almışlardır. Kontrol grubuyla (ort=2,43±l,88 puan) karşılaştırıldığında rekürren strok grubunun (ort=3,26±l,81 puan) modifiye Rankin skorları daha yüksek olmuştur. Anahtar Kelimeler: Strok, Rekürren, İskemi, Risk Faktörleri, Epidemiyoloji 59

THE EPIDEMIOLOGICAL FEATURES AND RISK FACTORS OF THE RECURRENT STROKE PATIENTS SUMMARY We searched the files of all of the ischemic stroke patients and investigated 186 of the recurrent patients within a three years period. 300 cases, which were treated in our service during the same period, were selected as the control group. The mean age of the recurrent group was 66,85±11,21 years. There was no difference in the ages and sexes between two groups. Within the recurrent subjects, 89,7% had hypertension, 32,3% had atrial fibrillation, 24,4% had diabetes mellitus, 15,6% had transient ischemic attack, 57,5% had several types of hearth diseases. The most frequent etiology was the embolic according to TOAST (%35,5). 81,7% of the first recurrence was the same etiology with the first stroke. A multiple regression model is tested for smoking, age, transient ischemic attack, hypertension, diabetes mellitus, atrial fibrillation, and lipid regulation. In this model transient ischemic attack (OR= 2,980 %95 CI 1,54-5,76), hypertension (OR= 1,9634 %95 CI 1,11-2,64) and atrial fibrillation (OR= 1,74 %95 CI 1,44-2,66) was determined as the independent risk factors for recurrent stroke while lipid regulation, sex, age, and smoking were not. For secondary prevention 80 (43,0%) patients were receiving proper medication. According to their last discharge our patients had a mean 3,26±1,81 points in the modified Rankin score. When compared with the control group recurrent group had a higher modified Rankin score (mean=2,43±l,88 versus mean=3,26±l,81). Key Words: Stroke, Recurrence, Ischemia, Risk Factors, Epidemiology 60