Ooferektomize ratlarda tibolon ve raloksifen kullanımının serum lipit düzeyleri ve kemik mineral dansitesine etkilerini gösteren deneysel çalışma

Abstract

ÖZET Bu çalışmada, deneysel olarak OVX ettiğimiz 32 ratta HRT olarak yaygm kullanılmaya başlayan, tibolon ve raloksifenin serum lipit profili ve KMD üzerine etlrilerini araştırmayı amaçladık. Ratlar işlemden önce rasgele dört gruba ayrılıp, kontrol- 1 grubuna (n=8) herhangi bir müdahele yapılmadı. Kontrol-2 grubuna (n=8) sadece deneysel modele uygun olarak bilateral ooferektomi uygulandı. Bilateral oofererektomi yapılan tedavi gruplarına, tibolon (n=8) 250 fig/kg ve raloksifen (n=8) 1 mg/kg dozlarında gavaj yoluyla hergün verildi. Ratlar, dört hafta sonunda, önce genel anestezi altında periferik ve aksial iskelet sisteminde KMD ölçüldükten sonra intrakardiak kan örneklemesi yapılıp sakrifiye edildiler. Toplanan kan örnekleri 3000 devirde 10 dakika santrifüj edilerek serumları ayrılarak lipit düzeyleri (total kolesterol, TG, HDL, LDL) değerlendirildi. Sonuçlar değerlendirildiğinde, total kolesterol düzeyleri açısından kontrol- 1 ve kontrol-2 grupları arasında fark yoktu (p>0.05); ancak tibolon ve raloksifen grubunda ileri derecede anlamlı olarak azalma saptandı (pO.001). TG düzeyleri, kontrol-2 grubunda kontrol 1 grubuna göre anlamlı derecede yüksekti (p<0.05). Tibolon grubunun TG düzeyleri kontrol-2 grubuna göre anlamlı olarak yüksek bulundu (p<0.05). Raloksifen grubunda ise anlamlı değişiklik saptanmadı (p>0.05). Serum HDL ve LDL düzeylerinde kontrol-1 ve kontrol-2 grupları arasında fark yoktu (p>0.05). Tibolon ve raloksifenin HDL düzeylerini kontrol-2 grubuna göre anlamlı olarak azalttığı saptandı (p<0.05, pO.001). Benzer şekilde her iki ilaç grubunun da LDL düzeylerini ileri derecede anlamlı olarak düşürdüğü belirlendi (pO.001). 53Serum lipit düzeylerinde meydana gelen değişiklikler bakımından tibolon ve raloksifen tedavi grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmadı (p>0.05). Periferik (femur) ve aksial (vertebra) KMD değerleri karşılaştırıldı. Her iki vücut bölümünde KMD değerlerinde kontrol-2 grubunda kontrol- 1 grubuna göre anlamlı derecede azalma tespit edildi (pO.001). Tibolon ve raloksifen grubunun femur KMD değerleri kontrol-2 grubu ile karşılaştırıldığında anlamlı artış saptandı (p<0.01). Vertebral KMD değerlerinde her iki tedavi grubunda istatistiksel olarak ileri derecede anlamlı artış tespit edildi (pO.001). Tibolon ve Raloksifen grubunun her iki bölge KMD değerlerindeki artış bakımından istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (p>0.05). Sonuç olarak, her iki tedavi grubunda serum lipit profili üzerindeki total kolesterol ve LDL'yi azaltan faydalı etkilerinin yanısıra, HDL'yi düşüren ve TG düzeylerini arttıran etkilerini saptadık. Her iki ilaç grubunu tercih edeceğimiz hasta grubunda diğer KKH risk faktörleri de değerlendirilerek tedavi seçeneğine karar verilmelidir. Her iki tedavi grubunda KMD artış oranlan belirgin olup, postmenopozal osteoporozda yararlı olacağı sonucuna varıldı. Anahtar kelimeler: Menopoz, tibolon, raloksifen, serum lipit profili, kemik dansitometresi. 54

EFFECTS OF TIBOLON AND RALOXIFENE ON SERUM LIPID LEVELS AND BONE MINERAL DENSITY OF OOPHERECTOMTZED RATS: AN EXPERIMENTAL STUDY SUMMARY In this research, we aimed to study the effects of tibolon and raloxifene, widely used in hormone replacement therapy, on the lipid profile and bone mineral density of oopherectomized rats. Before the trial the rats were randomly divided into four groups: Control 1 (n=8): no intervention was made, control 2 (n=8) rats were only oopherectomised. The rats in raloxifene and tibolon (n=8) groups were bilaterally oopherectomised and administered raloxifene and tibolon everyday by gavage. After 4 weeks, following surgery and treatments, under general anaesthesia the peripheral and axial skeletal bone mineral densities of the rats are measured, intracardiac blood samples were obtained after the rats were sacrificed. The blood samples were centrifuged at 3000g for 10 minutes and serum samples were tested for total cholesterol, triglycerides, high density lipoproteins and low density lipoprotein levels. When the data was analysed, there was no difference between the total cholesterol levels of control 1 and control 2 groups (p>0.05). In raloxifene and tibolon groups, cholesterol levels were significantly decreased (pO.OOl). Triglyceride levels were significantly higher in the control 2 group than control 1 (p<0.05). Serum triglyceride levels in tibolon group were significantly higher than those in control 2 group (p<0.05). There was no significant difference in raloxifene group (p>0.05). 55There was no difference in serum high density lipoprotein and low density lipoprotein levels in control 1 and control 2 groups (p>0.05). HDL levels of tibolon and raloxifene group were significantly lower (p<0.05, pO.OOl). LDL levels were found to be also significantly lower (pO.OOl). There was no statistically significant difference in the serum lipid levels of the raloxifene and tibolon groups (p>0.05). Peripheral (femur) and axial (vertebra) bone mineral density values were compared. Significantly lowered values were found in the group control 2 compared to group control 1 values (pO.OOl). When compared to group control 2, in raloxifene and tibolon groups, had significantly increased femur bone mineral density values were found (pO.OOl). The values of vertebral bone mineral density were also found significantly higher in the two treatment groups (pO.OOl). When tibolon and raloxifene groups were compared, there was no statistically significant difference in the bone mineral density values between the two groups (p>0.05). As a result, together with the useful decrease in total cholesterol and LDL, both groups demonstrated a decrease in the serum HDL levels, and increase in the triglyceride levels. Furthermore increase in measurements of BMDs makes this treatment a good alternative at postmenopausal osteoporosis. In both groups, increase in the bone mineral density can be useful in the treatment of postmenopausal osteoporosis. Key words: Menopause, tibolon, raloxifene, serum lipid profile, bone densitometer. 56