Deneysel diyabetik nefropatide anjiotensin konverting enzim inhibitörü ve anjiotensin 2 tip 1 reseptör blokerinin renal fonksiyonlara etkileri

Abstract

ÖZET Diyabet prevalansı tüm dünyada artmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü' nün tahminlerine göre 2025 yılına kadar tüm dünyada 300 milyon diyabetli hasta olacaktır. Tüm diyabetli hastaların yaklaşık %30'unda ortaya çıkan DNP, batı dünyası ve Türkiye'de, son dönem böbrek yetersizliğinin başta gelen sebebi olmuştur. DNP, devam eden albüminüri, artmış KB, GFR'de düşme ve kardiyovasküler morbidite ve mortalitede artmış risk ile karakterizedir. ACEi ile renin anjiotensin sisteminin baskılanması tip 1 diyabetli hastalarda DNP'ye gidişi yavaşlatmaktadır; fakat hipertansif tip 2 diyabetli hastalarda benzer veriler elde edilememiştir. Son zamanlardaki çalışmalara göre, ARB grubu ilaçlar tip 2 diyabet ve buna bağlı DNP 'de yararlı etkiler göstermişlerdir. Bu çalışmada, ACEi ve ARB'nin tip 1 diyabetik sıçanlarda böbrek fonksiyonlarına, biyokimyasal parametrelere, renal histolojiye ve oksidatif strese olan etkilerini karşılaştırmayı amaçladık. Tüm bu parametreleri birlikte araştıran bir çalışma bulamadık. Bu çalışmada 53 sıçan kullanıldı. Grup-I sağlıklı kontroldü (n = 8). Tip 1 diyabet oluşturulmak üzere diğer sıçanlara 50 mg/kg streptozotosin (STZ) peritoneal yoldan verildi. İnjeksiyondan 48 saat sonra, diyabet gelişen sıçanlar vücut ağırlıkları ve kan glukoz değerlerine göre 3 gruba bölündü: Hasta kontrol (grup-II, n = 13), quinapril tedavisi alan (3 mg/kg/gün oral, grup-III, n = 13) ve irbesartan tedavisi alan (5 mg/kg/gün oral, grup-IV, n = 13). 12 haftalık periyodun sonunda idrar, kan ve doku 62örnekleri alındıktan sonra sıçanlar sakrifiye edildi. Böbrek dokusu ışık mikroskobunda çalışıldı. Gruplar arası karşılaştırma Mann- Whitney U Testi ile yapıldı. Diyabetik sıçanların HbAlc, plazma glukoz, UAA, NAG ve MDA değerleri sağlıklı kontrole göre anlamlı derecede yüksekti.. Quinapril ve irbesartan tedavisi alan grupların UAA, NAG, MDA değerleri hasta gruba göre anlamlı derecede düşüktü. İlaç grupları arasında herhangi bir parametrede anlamlı bir fark olmamasına karşın; quinapril grubunda UAA düzeyi ve irbesartan grubunda MDA düzeyi bir diğerine göre daha düşüktü. Sonuç olarak RAS'nin, ACEi veya ARB ile baskılanmasının, streptozotosin ile oluşturulan deneysel diyabetteki renal koruyuculukları benzerdi. Her iki ilaç da KB'nı düşürmeyen dozlarda kullanıldığından, renal koruyuculukları KB düşürücü etkilerinden bağımsızdı. Bu sonuçlar, streptozotosin ile oluşturulan deneysel tip 1 diyabette, ARB grubu ilaçların da ACEi grubu ilaçlar kadar renal koruyucu etkileri olduğunu göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Deneysel diyabet,diyabetik nefropati, renin anjiotensin sistemi, anjiotensin konverting enzim inhibitörü, anjiotensin reseptör blokeri 63

THE EFFECTS OF ANGIOTENSIN CONVERTING ENZYME INHIBITORS AND ANGIOTENSIN TYPE 1 RECEPTOR BLOCKERS ON EXPERIMENTAL DIABETIC NEPHROPATHY SUMMARY The prevalence of diabetes is increasing worldwide. According to recent global estimates of the World Health Organization (WHO), there will be 300 million people with diabetes by the year 2025. Diabetic nephropathy occurs in approximately %30 of all patients with diabetes and has become the leading cause of end stage renal disease in the Western world and Turkey. It is characterized by persistant albuminuria, elevated blood pressure, a relentless decline in the glomerular filtration rate and high risk for cardiovascular morbidity and mortality. Blockade of the renin angiotensin system by angiotensin converting enzyme inhibitor (ACEi), slows the progression to diabetic nephropathy in patients with type 1 diabetes, but similar data are lacking for hypertensive patients with type 2 diabetes. According to the recent studies, angiotensin type 1 receptor blockers (ARB) show beneficial effects in patients with type 2 diabetes and nephropathy. The aim of this study was to compare the effects of ACEi and ARB on renal functions, biochemical parameters, renal histology and oxidative stress in streptozotocin 64induced diabetic rat kidneys. We have not found any study that investigate all these parameters together. In the study 53 rats were used. Group-I was the healthy control (n = 8). In the other rats 50 mg/kg streptozotocin (STZ) was given each rat intraperitoneally in order to induce type 1 diabetes. 48 hours after STZ injection, the diabetic rats were divided into body weight and blood glucose matched three groups: Diabetes mellitus alone (group-II, n = 13), quinapril treated (3 mg/kg/day per oral, group-Ill, n = 13) and irbesartan treated (5 mg/kg/day per oral, group-IV, n = 13). At the end of 12 weeks period rats were sacrificed after urine, blood and tissue samples had been obtained. Kidney tissues were examined by light microscopy. Intergroup comparisons were performed by using Mann-Whitney U Test. Diabetic rats had significantly elevated HbAlc, plasma glucose, urinary albumin excretion (UAA), N-Acetyl B-D- glucosaminidase (NAG) and malondialdehyde (MDA) levels compared with healthy group. Quinapril and irbesartan treated groups had significantly lower levels of UAA, NAG, MDA than diabetic control group. Although there was no significant difference between the drug groups at any parameter, UAA level in quinapril group, and MDA level in irbesartan group was lower than each other. In conclusion, blockade of the renin angiotensin system by ACEi or ARB was similarly renoprotective in streptozotocin induced diabetes mellitus. As both drugs were used at doses that did not lower blood pressure, their renal protective effect were independent of their blood pressure lowering effect. These results indicate that ARB s are renoprotective as well as ACEi in streptozotocin induced experimental type 1 diabetes mellitus. Key words: Experimental diabetes, diabetic nephropathy, renin angiotensin system, angiotensin converting enzyme inhibitor, angiotensin receptor blocker 65