Prematüre yenidoğanlarda, çinkoprotoporfirin/hem oranları ile hematolojik ve kilinik durumlar arasındaki ilişki

Abstract

ÖZET Bu çalışmanın amacı farklı gestasyon yaşı ve risk faktörlerine sahip prematüre yeni doğanlarda, çinko protoporfirin/hem oranlarını, postnatal ilk aydaki değişimlerini belirlemek, bu oranlarla hematolojik parametreler ve farklı klinik durumlar arasındaki ilişkiyi saptamak ve demir eksikliğini erken dönemde tespit ederek tedaviye başlamaktır. Çalışmaya alınan 28-36 haftalık 82 prematüre yen idoğan Grup 1 (28-32 haftalık), Grup 2 (33-34 haftalık), Grup 3 (35-36 haftalık) olarak sınıflandırılırken kontrol grubunu oluşturan matür olgular Grup 4 (38-40 haftalık) olarak gruplandırıldı. Tüm olgularda 1., 7., 14., 30. günlerde ve Grup 1'de ayrıca 42. günde hematolojik parametreler, retikülosit oranı, ferritin düzeyi, çinkoprotoporfirin/hem oranlan değerlendirildi. Olguların prenatal özellikleri, gelişen problemleri, beslenme durumu, alınan kan miktarları ve yapılan transfüzyonlar kayıt edildi. Çalışmamızda çinkoprotoporfirin/hem oranı prematüre olgularda matür olgulardan daha yüksek saptandı, gestasyonel yaş ve doğum ağırlığı ile negatif korelasyon tespit edildi. Çinko protoporfirin/hem oranları prematüre olgularda 1. hafta sonunda belirgin olarak yükselip, 2. haftanın sonunda hızlıca düşerken, 14-30 gün arasında değişim saptanmadı. Kontrol grubunda bu oranlarda değişim gözlenmedi. Çinkoprotoporfirin/hem oranı ile klinik durumlar ve transfüzyon arasında ilişki saptanmadı. Çinkoprotoporfirin/Hem oranı ile 1. ve 30. gün ferritin değeri arasında negatif, 1., 7., 14., 30. gün kontrollerinde RDW ile, 14. gün kontrollerinde ise MCV, MCH ile pozitif korelasyon tespit edildi. Sadece anne sütü ile beslenen 28-32 haftalık yeni doğanlarda postnatal 42. günde çinko protoporfirin/hem oranı anlamlı yüksek saptanırken, ferritin düşük saptandı. 96Sonuç olarak çalışmamızda literatürle uyumlu olarak çinko protoporfirin/hem oranı ile hem gestasyon yaşı hem de doğum ağırlığı arasında negatif korelasyon saptandı, bu oran gestasyon yaşına göre postnatal farklı seyir gösterdi. Çinkoprotoporfirin/hem oranının ferritin, MCV, MCH ve RDW değerleri ile korelasyon gösterdiği belirlendi. Ancak klinik durumlar ile ilişkisi saptanmadı bu konuda daha ileri çalışmalar gereklidir. Yalnız anne sütü ile beslenen demir takviyesi almayan prematüre yeni doğanlarda postnatal 6. hafta demir ilavesi açısından kritik öneme sahip olduğu görülmektedir. Anahtar kelimeler: Prematüre yeni doğan, çinko protoporfirin/hem oranı, ferritin 97

THE RELATION AMONG ZINC PROTOPORPHYRIN/HEME RATIO AND HEMATOLOGICAL PARAMETERS AND CLINICAL CONDITIONS IN PREMATURE INFANTS SUMMARY The aim of this study was to establish normative values for zinc protoporphyrin/heme ratio, their changes during the postnatal period, the relation among this ratio and hematological parameters and clinical situations and to determine and treat the iron deficiency anaemia in early periods of life in premature infants. Eighty two premature infants between 28-36 weeks of gestational age were divided into subgroups according to their gestational age as Group 1 (28-32 weeks), Group 2 (33-34 weeks) and Group 3 (35-36 weeks) and the control group comprised of mature infants as Group 4 (38-40 weeks) of gestational age. Complete blood count, reticulocyte ratio, ferritin level and zinc protoporphyrin/heme ratio, were assessed in all patients at 1., 7., 14., 30. days and also at 42. day for the Group 1. Data were recorded for each patient in terms of prenatal features, feeding properties, the amount of blood taken and blood transfusion history. Zinc protoporphyrin/heme ratio in premature infants was found to be higher than those of mature infants, and negative correlations were observed between zinc protoporphyrin/heme ratio and gestational age and also birth weight. In premature infants, the zinc protoporphyrin/heme ratios were high at the end of the first week and decreased by the second week of life, while there were no changes observed between 14-30 days of life. There were no significant changes in 98zinc protoporphyrin/heme ratio in the control group. We failed to find any significant relationship between zinc protoporphyrin/heme ratio and clinical situations and transfusion status. A negative correlation of zinc protoporphyrin/heme ratios with ferritin levels at 1. and 30. days and positive correlations with RDW count at 1., 7., 14., 30. days, and MCV and MCH values at 14.days were established. We noted significantly higher zinc protoporphyrin/heme ratio and lower ferritin values in patients who were only breastfed, at 42. days of life than those who were fed with premature formula or human milk plus premature formula. In conclusion, in accordance with previous studies zinc protoporphyrin/heme ratio had negative correlation with both gestational age and birth weight, and this ratio displayed different course with gestational age. Furthermore zinc protoporphyrin/heme ratio was in correlation with ferritin, MCV, MCH and RDW values. However it had no relation with any clinical condition. Further studies are needed to determine its relationship with the clinical condition. For premature infants who were fed with solely breast milk without iron supplementation, 6. week of life seems to be critically important for initiating iron supplementation. Key words: Premature infants, zinc protoporphyrin/heme ratio, ferritin 99