Ratlarda karaciğer ve böbrek dokusu üzerine amifostinin radyoprotektif etkisinin sintigrafik, biyokimyasal ve histopatolojik olarak gösterilmesi

Abstract

Günümüzde kanser tanı ve tedavisinde sağlanan gelişmeler sonucunda kanserli hastaların uzun süre yaşamlarını sürdürmeleri kanser tedavisinin geç etkilerini ön plana çıkarmıştır. Amifostin, normal dokuları radyasyonun olumsuz etkilerinden koruma amaçlı kullanılan bir ajandır. Çalışmamızda, amifostin ardından karaciğer ve böbrekleri ışınlanan ratlarda koruyucu etkilerin saptanması amaçlanmıştır. Kontrol, radyoterapi ve amifostin ardından radyoterapi grubu olmak üzere üç grup oluşturulmuştur. Her grupta 10 rat yer almıştır. Kobalt 60 cihazı ile sağ böbrek ve karaciğeri içeren bir alana 6 Gy radyoterapi uygulanmıştır. Amifostin radyoterapiden 30 dakika önce 200 mg/kg dozunda uygulanmıştır. Radyoterapi uygulanan gruplardaki rotlara radyoterapiden önce ve 6 aylık izlem sonrasında olmak üzere sonra iki kez böbrek ve karaciğer sintigrafisi çekilmiştir. Sakrifikasyon sonrası histopatolojik inceleme yapılmıştır. Biyokimyasal doku analizinde ise, oksidan ve antioksidan sistem parametreleri değerlendirilmiştir. Sintigrafik değerlendirilmeler sonucu; amifostinin böbrek ve karaciğer fonksiyonunda koruma sağladığı gösterilmiştir. Böbrekte radyoterapi ile lipid peroksidasyonu ve protein oksidasyonu artmış, amifostin ardından radyoterapi uygulanmasıyla ise azalmıştır. Karaciğerde, amifostin kullanımıyla lipid peroksidasyonu azalmıştır. Protein oksidasyonu ise istatistiksel olarak anlamlı olmasa da azalmıştır. Her iki dokuda antioksidan sistem parametreleri radyoterapi uygulanmasıyla düşmüş ve amifostin ardından radyoterapi uygulanmasıyla antioksidan sistem desteklenmiştir. 70Histopatolojik incelemeler sonucunda; amifostinin böbrekte ve karaciğerde RT ile meydana gelen geç etkileri azaltma eğiliminde olduğu bulunmuştur. Çalışmamız sonucunda amifostinin radyoterapinin oksidan sistem üzerindeki olumsuz etkisini geri çevirerek oksidatif hasan azalttığı, antioksidan sistemi desteklediği ve normal dokuları radyoterapinin geç etkilerinden korumak için kullanılabileceği saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: Radyoterapi, karaciğer, böbrek, amifostin, rat.

Recently, as a result of developments at cancer diagnosis and treatment which in return results in longer life spans for the patients, the late effects of cancer treatment gained importance. Amifostine is an agent used for the protection of normal tissues from the negative effects of radiation. The aim of this study is to determine the protective effects of amifostine on rats with irradiated kidneys and livers. Three groups of rats were formed: control, radiotherapy, and amifostine treatment prior to radiotherapy. There were 10 rats in each group. An area covering the right kidney and the liver was irradiated at 6 Gy with a Co 60 device. Amifostine was applied 30 minutes prior to irradiation at the dose of 200 mg/kg. A scintigraphy was performed prior to irradiation and another was performed after 6 months of follow up for the rats who received radiotherapy. A histopathologic examination was done after the rats were sacrificed. During biochemical analysis, oxidant and antioxidant system parameters were evaluated. Results of the scintigraphic scans revealed that amifostine protects kidney and liver functions. In the radiotherapy group, peroxidation of lipids and protein oxidation increased in the kidney whereas they decreased in the radiotherapy with amifostine group. Antioxidant system parameters decreased after radiotherapy whereas in the amifostine administered group antioxidant system was supported. Peroxidation of lipids decreased in the liver due to amifostine. However the decrease in the protein oxidation was not statistically 72significant. Antioxidant system was supported in the liver after amifostine administration with radiotherapy as well. Histopathological examinations showed that amifostine has a tendency to diminish the late effects of radiotherapy in the liver and kidney. As a result of our study, it was supported that amifostine decreases oxidative damage by reversing the negative effects of radiotherapy on the oxidative system; it supports the antioxidant system and finally it may be used to protect normal tissue from the harmful effects of radiation. Key words: radiotherapy, liver, kidney, amifostine, rat