Açık ekonomi makro ekonomi modellerinde beklenti ve spekülatif köpük kavramlarının analizi

Abstract

Çalışmada dünyada küresel çapta likidite bolluğunun hakim olduğu süreçte, finansal varlıkları spekülatif olarak değerlenen, özel sektörünün yatırımlarını dış borçlanmayla finanse ettiği, enflasyon hedeflemesi ve yönetilen dalgalı döviz kuru rejimi uygulayan küçük bir ülkenin ekonomisi modellenerek, konjonktüre bağlı olarak değişen beklentilerin neden olacağı sonuçlar incelenmiştir. Likidite bolluğu sürecinin, spekülatif köpükleri destekleyen yapısı ve neden olduğu kırılganlık da ele alınmış ve bu sürecin sürdürülebilirliği sorgulanmıştır. Buna benzer dönemlerin dünyada daha önce de yaşanmış ve iktisatçılar tarafından tartışılmış olması, bu tartışmaların da bir teorik arka plan olarak değerlendirilmesini gerekli kılmıştır. Bu alanda iktisat literatürünün göz kamaştırıcı zenginliğine de dikkat çekilmiştir. Likidite bolluğu sürecinin altında yatan aşırı arz / eksik tüketim dinamiklerinin beslediği kapitalizmin finansallaşması olgusuna da dikkat çekilmiş, Marx'tan, Fisher, Kalecki, Schumpeter, Mises, Hayek, Keynes ve Minsky'e bir dizi iktisatçının görüşlerine yer verilmiştir. Açık ekonomi makroekonomi modellerinin öncülüğünü yapan Mundell ? Fleming ve Dornbusch teorilerinin çerçevesinde geliştirilen modellerin çözümleri için diferansiyel denklem sistemleri kullanılırken, beklentilerin spekülatif yapısına, ekonomik birimlerin asimetrik davranışlarına vurgu yapılmıştır. Dördüncü bölümde belirsizlikler Poisson şokları kullanılarak modellere dahil edilmiş ve stokastik diferansiyel denklemlerle çalışılmış, modellerin istikrarlı olup olmadıkları faz diyagramları aracılığıyla incelenmiştir..

In this study, a small country economy is modeled in which its financial assets are speculatively revaluated within a process of global liquidity abundance, its private sector finances its investments by foreign borrowing, inflation targeting and managed floating exchange rate regimes are applied. Through the model, outcome of conjectural changes in expectations are elaborated. Supporting structure for speculative bubbles and causing vulnerability of the liquidity abundance process have also been examined, and sustainability of the process has been investigated. These discussions have to be discussed within a theoretical background, since similar periods had been experienced in the world history and had been debated by economists. Brilliant richness of the economic literature in this field has tried to be emphasized. Financialization of capitalism which is fed by supply surplus and insufficient demand in the process of liquidity abundance has been elaborated; and varieties of views from Marx to Fisher, Kalecki, Schumpeter, Mises, Hayek, Keynes, and to Minsky have been emphasized. While differential equations system is developed within a framework of pioneering open economy macroeconomics models by Mundell-Fleming and Dornbuch, in the fourth section expectations are introduced to the model through Poisson shocks and studied with stochastic differential equations, stability of the models are examined throughout phase diagrams. In econometric estimation with data of Turkey, two stages least square estimation method is employed. Results are mostly supporting our foresights for Turkish economy.