Value added productivity analysis applied to Turkish Fentilizer corporation 1988-1991

Abstract

ÖZET KATMA DE?ER VERİMLİLİ?İ ANALİZİ Türkiye Gübre Sanayii A. Ş. (TÜGSAŞ) 1988 - 1991 Behrooz SAMIN Yüksek Lisans Tezi, iktisat Bölümü Tez Yöneticisi: Doç.Dr.Umit Erol Ocak 1994 Bu çalışmada Türkiye'deki bir kamu kuruluşunun katma değer verimliliği analizi sunulmaktadır. Uygulanan metod Wainai metodudur. Bu metod ile, öncelikle şirketin katma değeri hesaplanmaktadır. Elde edilen değer ile kuruluşun performans göstergeleri hesaplanmaktadır. 1988-1991 yılları için bu göstergeler hazırlanarak, kuruluşun kârlılığının ve verimliliğinin bu dönemde büyük ölçüde azaldığı gözlenmiştir. Bunun da en büyük nedeni işçi maliyetlerindeki artış ve katma değerdeki azalış yüzünden işçi maliyeti rekabetçiliği oranındaki önemli düşüştür. Kuruluş ticari bankalara yüksek miktarda faiz ödemelerinden dolayı sıkıntıdadır. TÜGSAŞ bu faiz ödemeleri yüzünden 1990 ve 1991 yıllarında çok büyük net zararlara uğramıştır. Anahtar Kelimeler: Verimlilik, Katma` Değer, Çıkarma Metodu, Toplama Metodu, İşçi Maliyeti Rekabetçiliği, Kârlılık. iv

ABSTRACT VALUE ADDED PRODUCTIVITY ANALYSIS Applied to Turkish Fertilizer Corporation 1988 - 1991 Behrooz SAMIN MA in Economics Supervisor: Assoc.Prof.Umit Erol January 1994 In this study a value added productivity analysis is conducted at a publicly owned enterprise in Turkey. The chosen method is known as Wainai method. By adapting this method, we first find out the value added for the company. Obtained value added is applied to calculate company's performance and productivity ratios. During the period 1988-1991, the company's profitability and productivity have drastically declined. The main reason is the substantial decrease in the labor cost competitiveness ratio because of both increase in the labor cost and decrease in the value added. The company suffers from high amount of interest payments to commercial banks. It has made very big amount of net losses in 1990 and 1991 chiefly due to these interest expenses. Key Words: Productivity, Value Added, Subtraction Method, Addition Method, Labor Cost Competitiveness, Profitability. m