Yeni medya sanatı ortamında performans ve görüntü ilişkisi

Abstract

Bu çalışmada, Yeni Medya Sanatı pratikleri arasında yer alan performans sanatının `Performatif Estetik` kuramı üzerinden ele alınması amaçlanmıştır. Bu sebeple çalışma kapsamında Erika Fischer-Lichte tarafından ortaya konulan söz konusu kuramın işaret ettiği performatiflik kavramı, sahneleme kavramı, sanatçı ve seyirci bir aradalığı; bu kavramlarla bağlantılı olarak rollerin değişimi ve topluluk kavramlarının açıklanmasına çalışılmıştır. Bununla birlikte sanatta ritüel arayışlar ve Şamanizm kökenli yaklaşımlar, sanatta yeterlik eser çalışmasının temelini oluşturan Viyana performans sanatının öncülerinden Hermann Nitsch'in performanslarının bu tez bağlamında yeniden kurgulanması sırasında referans alınmıştır. Tez çalışması süresince ortaya konulan işlerle, bu yaklaşımlara ek olarak sanatta görüntüleme ve belgeleme araçlarının performans sanatındaki yeri çözümlenmeye çalışılmıştır. Bu kapsamda, yeni medya sanatı konusunda Christiane Paul ve Lev Manovich, performans kuramında Richard Schechner ve sanatın ritüel özelliklerinin açıklanmasında Emile Durkheim, Robertson Smith gibi düşünürlerin yaklaşımlarına başvurulmuştur. Yeni Medya Sanatı ortamında performans ve görüntü ilişkisinin performatif estetik kuramı bağlamında incelendiği sanatta yeterlik eser metninin içeriği, yine sanatta yeterlik eser çalışması kapsamında oluşturulmuş video filmler çerçevesinde belirlenmiştir. Eser metninin oluşturulması sırasında, özellikle performatif sürece girildiği düşünülen 1960'lı yıllarla birlikte performans ve video sanatında meydana gelen dönüşüm dikkate alınmıştır. Bu aşamada yeni medya sanatı pratikleri arasında yer alan bu iki sanat ortamının gelişim evreleri araştırılmış, bununla bağlantılı olarak görüntü üretim araçlarının belgesel niteliğine değinilmiştir. Bu bilgiler ışığında Nitsch'in performanslarında hedef edindiği ritüel olgusu, katarsizm ve performatiflik kavramları üzerinden değerlendirilerek sanatta yeterlik eser çalışması olarak sunulmuştur. Günümüzde performans sanatı her ne kadar yeni medya sanatı ortamında incelense de bu tez çalışması kapsamında sanatta performatif olan, ritüel ögeler taşıyan Hermann Nitsch özelinde değerlendirilerek eser üretiminde bulunulmuştur.

In this study, it is aimed to approach the performance art, which is among the practices of New Media Arts, via `The Performative Aesthetic` theory. For this reason, in the content of this study, the concept of performativity which is pointed out by aforementioned theory that put forth by Erika Fischer-Lichte, concept of staging, togetherness of performance artists and audience, in connection to these concepts the exchange of roles and concept of community are tried to be explained. At the same time, ritual quests in art and shamanism originated approaches were taken as references during reconstituting of performances that consists the basis of the work of competence in art of Hermann Nitsch who is one of the pioneers of Vienna actioanism in the context of this thesis. In addition to these approaches, efforts have been made to solve the place of performance art in visual arts and documenting tools during the thesis work. In this context, some philosophers approaches are recoursed such as Christiane Paul and Lev Manovich about new media art, Richard Schechner in performance theory, and Emile Durkheim and Robertson Smith for explanation of ritual characteristics of art. The content of the competence text in art which has been examined in the context of performative aesthetic theory of performance and image relation in New Media Art environment is also determined in the frame of video films created within the scope of competence work in art. During the creation of the text, it was taken into consideration the transformation that took place in performance and video art especially in the 1960s, when it was thought to be entered the performative course. At this stage, the developmental phases of these two art media, which are among the new media art practices, have been researched and the documentary feature of image production tools has been mentioned in connection with this. In light of this information the phenomenon of ritual that Nitsch targeted in his performances, has been presented as the work of competence in art, being evaluated by the concepts of cataclysm and performativity. Nowadays, although the performance art is examined in the new media art environment, the work has been produced by evaluating in particular Hermann Nitsch, who is performative in art and carries ritual instruments within the scope of this thesis study.