Michael Hardt ve Antonio Negri`nin özne teorisi: Sınıftan çokluk`a

Abstract

Bu çalışmada Michael Hardt ve Antonio Negri'nin özne teorisine odaklanılmaktadır. Negri'nin erken döneminde mensubu olduğu İtalyan operaismo politik ve teorik hareketinden itibaren özne teorisinin gelişiminin izleri takip edilerek, söz konusu kuramsal pozisyonun analitik bir haritasının çıkarılması hedeflenmektedir. Hardt ve Negri'nin özne teorisinin sunduğu projeksiyonunun küreselleşme çağında toplumsal ve sınıfsal hareketlerin dinamiklerini anlamak için teorik düzeyde ne kadar tutarlı ve anlamlı olduğu sorusu, çalışmanın esas motivasyonunu oluşturmaktadır.Çalışmada kurgulandığı haliyle, Hardt ve Negri'nin özne teorisi, 1970'li yıllardan itibaren ortaya çıkan üç teorik ve politik gelişmenin etkisini taşımaktadır. Bunlardan ilki, çağdaş radikal hareketlerin hareketlerin gelişimi, ikincisi solun teorik krizi ve postmodern söylemin çağdaş eleştirel teoriye sirayeti ve üçüncüsü ise enformasyonel kapitalizm anlatısı ile ilgilidir. Çokluk kavramı, bu üç gelişmenin izlerini taşımaktadır. Bu üç gelişmenin dışında Hardt ve Negri'nin entelektüel üretimi ile Negri'nin erken döneminde türettiği muhtelif kavramlar arasında belirgin bir süreklilik gözlemlemek mümkündür. Örneğin erken döneminin toplumsal işçi kavramı ile geç döneminin maddi olmayan emek kavramı, üretimin artık toplumsal olduğu ve emeğin bilişsel niteliğinin arttığı iddiasıyla ortaklaşmaktadır. Nihayetinde söz konusu entelektüel üretim, farklı disiplinlerden gelen kavramların aynı potada eritildiği teori-yoğun bir kavramsal inşaya işaret etmektedir. Bu yönüyle kavramlar yine kavramlara referansla açıklanmakta ve bu durumla paralel olarak da ampirik yönü oldukça zayıf kalmaktadır. Son kertede Hardt ve Negri ilhamını gerçeklerden değil teorilerden almaktadır.

In this study we focus on Michael Hardt and Antonio Negri's theory of subject. Beginning from the Italian operaismo political and theoretical movement that Negri was a member of in his early period, we aim to analytically map the theoretical position in question by tracking the development of the theory of subject. The question as to how much the projection that Hardt and Negri's theory of subject presents is theoretically consistent and meaningful in order to understand the dynamics of the social and class-based movements in the global age constitutes the basic motivation of the study. As it is built in this study, Hardt and Negri's theory of subject carries the influence of three theoretical and political developments that emerged from the 1970s. The first of these is the development of the contemporary radical movements, the second is the theoretical crisis of the left and the spread of the postmodern discourse to the contemporary critical theory, and the third is about the narrative of informational capitalism. The concept of multitude bears the traces of these three developments. Except these three developments, it is possible to observe a distinct continuity between Hardt and Negri's intellectual production and several concepts that Negri reproduced in his early period. For example the concept of social worker in his early period and the concept of immaterial labor in his late period share commonalities with the argument that production was now social and that the cognitive quality of labor increased. Eventually the intellectual production in question indicates a theory-intensive conceptual construction in which concepts coming from different disciplines are melted in a pot. From this aspect the concepts are explained by reference to concepts also, and parallel to this situation its empirical aspect remains quite weak. In the last instance Hardt and Negri take their inspiration not from realities but from theories.