Küçük havzalarda proje taşkın hidrograflarının elde edilmesi için bir yöntem

Abstract

GÜNERMM, H. : Küçük Havzalarda Proje Hidrograflarının Elde edilmesi `İç in Bir Yöntem, tzmir 1974. Ege Üniv. Müh. Bil. Pak. înş.îfüh.Böl. Hidroloji ve Su Tapıları Doktora îezi. - ı Özet Akarsu yapılarının pro j elendirilmesinde, taşkın hidrograf zirve değerinin bilinmesi gerekir. Çoğu kez, taşkın hacim hesabının yapılabilmesi için, hidrografi bi çiminin bilinmesi de istenir. Özellikle küçük havzalar da, akım gözlem istasyonlarının bulunmayışı yüzünden, projeci, bu değerleri hesap veya tahmin yoluyla bulmak zorundadır. Bu işlemi yapabilmek için geliştirilmiş bu lunan yöntemler ise, genellikle, koşulların değişik ol duğu bölgelerde tutarlı sonuçlar vermezler. Bu çalışmada, bütün küçük akarsu havzalarında geçerli olabilecek bir yöntem önerilmektedir. Ana denk- lem her yerde kullanım alanı bulabilecek nitelikte olup; katsayıların hesabında kullanılacak regresyon denklem lerinin ise elde ediliş şekli gösterilmiştir. Yöntemin pratiğe uygulanmasında, örnek bölge olarak Batı Anadolu seçilmişr ve regresyon denklemleri bu bölge için türe tilmiştir. Bununla birlikte, aynı denklemlerin, benzer iklim ve topo grafik özelliklere sahip başka bölgelerde de geçerli olması olanak içindedir. Proje hidrografının biçimi ve taşkın zirve değerleri nin elde edilmesinde birim hidrograf kuramı ve boyutsuz hidrograf kavramı kullanılmıştır. Hidrograf parametreleri olan, Gecikme zamanı, tp boyutsuz` birim hidrograf ala- P nı, F ve Hidrograf alçalma eğrisi eğimi, K'nın ölçüle bilir havza özellikleri olan, akarsu boyu, L biçim fak törü, Rf; Çevre Zat sayısı., Rç ; Benson eğimi, S, ve iiuzrunluk oranı Re ile bagmtıları, çoklu korelas^ yon tekniği.kollanılarak,, ortaya konulmuştur. Birim hidrograf zirve 'değeri ~re biçimi el« de edildikten sonra, ordinat değerlerinin, akış yüks ekliği ha_ ile çarpımı sonucunda, taşkın hid- rografi elde edilebilecektir*,,-+ ili

GÜITEBMA!, H. : A method in Determining Design Hydro- graphs for Small -watersheds. İzmir, 1974, Aegean Univ. Eng.Sch.C.E.Dept. Hydrology and water works Sect; Ph.D. Thesis. In designing -water works, the peak rate ^>f the flood hydro graph and in most of the cases the, flood volume should be at hand. Especially in small water sheds, since the gaging stations are seldom present, the designer is faced with the problem of estimating the peak rate and/or volume of the flood,, Several de pendable methods of flood peak estimation have been developed within i;he last 50 years, but generally, they only give reasonable results, when used in or near the region for which they are developed. In this si^adyy a method Tahich is applicable to all small -watersheds is proposed. The main equation is universal, but it has two parameters, which should be derived -from the characteristics of the watersheds within the region. In this study, there is an appli cation of the method, -to the streams of western Anatolia1. Kvertheless^ having similar climatic and topographic, factors, same formulae may be applied to other regions. Determination of the shape and peak rate of the design hydrograph is based upon the unit hydro graph theory, together with the concept of the dimension- less hydrograph. The hydrograph parameters, lag time, t^, area of the dimensionless unit hydrograph, P, and slopeof the recession curve of the hydrograph, K, are related to the measurable watershed characteristics, such as, stream length, L, shape factor, Rf, ivPerimeter coeffs R « Benson slops, Sfe and elong ation ¦ ratio, R. `by means of regression equations derived fey -the -multiple correlation `fcecimixpjs « Knowing ¦ the unit' hydro graph, The `' complete design, hydro graph. Is- obtained- -hy-TDiiltiplylng-the ordinate® of the- unit -.hydro graph by the depth of( the rainfall excess