Kontrol edilebilen piçli pervane kullanılarak bir geminin direnç ve sevk karakteristiklerinin incelenmesini belirten bir yöntem

Abstract

ÜZET Sabit bir hız ile su içersinde ilerliyen bir teknede, tekne kıçındaki ortalama su hızı kıç formunun dolgunluğuna bağlı olarak gemi hızından farklı olup umumiyetle daha kü çüktür. Bu nedenle kıçında pervane bulunan bir gemide per vane ortalama hızı daha küçük bir su içersinde ilerler. Belli bir hız ile ilerliyen bir gemide bir trokoid dalgası meydana gelir. Gemi kıçında meydana gelen dalganın yörüngesel hare- ketindeki hız buna bağlı olarak da sıvı hızları değişir ve bunun sonucunda bir iz hız bileşeni doğar. Gemi kıçında pervane bulunduğu takdirde tekne ve per vanenin karşıt etkileri altında kalan bu normal iz değişerek efektif bir değer alır. Bir geminin arzu edilen bir hızda şevkini temin için gemi kıçına en uygun bir pervanenin dizayn edilmesi gerekir. Bunun anlamı en uygun pervane için gerekli olan efektif iz miktarının tayin edilmesi demektir. Bunu temin maksadıyla açık su karakteristikleri bilinen muhtelif pervaneler gemi kıçında deneniri er. veya moment katsayıları hesaplanır. He saplanan değerlere eşit pervane açık su itme veya moment kat sayıları hesaplanır. Hesaplanan değerlere karşın pervanenin ilerleme katsayıları tayin edilir. Daha sonra (Kt - Kq - J ) açık su diyagramlarına girilerek model kıçındaki hal için hesaplanmış bulunan Kt ve KQ değerlerine karşı gelen Jt ve JQ ilerleme katsayıları tayin edilir. Bu değerlerin nD ile çar pılması sonucu pervaneyi geçen suyun Ve hızı bulunur. Gemi hızları belli olduğundan gemi hızı ile pervaneyi geçen su hızı arasındaki malum Ve = Vg (1-W) bağıntısından iz katsayısı tayin edilir. Bu amaç ile bu çalışmada kontrol edilebilen piçli bir pervane kullanılarak deneysel çalışmalarda değişik Piç/çap oranlarında ve çeşitli hızlarda W iz katsayılarınındeğişimleri incelenmiştir. Tecrübelerde N tam devir 300 RPM ve normal piçte önce eksoz sıcaklıkları ölçülerek test bed sonuçlarından bu devir ve sıcaklığa tekabül eden güçler tayin edilmiştir. Tayin edilen güçlerden momentler tayin edilerek moment katsayıları bu yöntemle saptanmıştır. Diğer bir şekilde ana makinanın şaftta meydana getir diği moment değerleri elektrik devreli Straın-Gage ' ler yardı mıyla ölçülerek bunların şafta meydana getirdiği itme değerleri dolayısıyle güçleri ana makinanın %30 ile %80 arasında değişen değişik yüklemeleri için ölçülmüştür. Her iki yöntem ile öl çülen değişik piç/çap oranlarında tespit edilen itme ve moment katsayılarının bir dökümü yapılarak Fa /F = 0.39 olan pervane için diyagramlar çizilmiştir.