Bir pamuk iplikhanesinde fiili çalışma metodlarının incelenmesi ve mevcut işlemlerin standart sürelerinin saptanması

Abstract

Bu araştırma da,bir.pamuk ipliği işletmesinde fiili çaljş- mametodları incelenmiş ve işlemlerin standard süreleri Refa metoduna göre saptanmıştır. Bu araştırma da iş akışını sağla¬ yan her bölümde çalışan işçilerin yaptıkları işlemlerin etüde uygunluğu incelendikten sonra bu işlemlerin standard süreleri bulunmuştur. Yapılan işlemler her bölümde birbirinden farklı farklıdır. Farklı makinalarda çalışanların, çalışma metodları ve standard sürelerinde de makinanın konstrüksiyonuna,üretim türüne ve iş¬ çinin eğitim metoduna göre de farklılıklar görülmüştür. Yan iş-. ı leri yapan (meydancılar v.s. gibi) işçilerin ise çalışma metod¬ ları birbirine benzemekle beraber kullandıkları vasıtalar,teç¬ hizatla ve çalışma şartları (örneğin uzaklık,V-b) dolayısıyla standard sürelerde de farklı sonuçlar elde edilmiştir. Bu standard süreleri oluşturan etüd değerleri için yayılma sayısı usulüne göre gerekli güven sahaları belirtilerek,fiili güvensahaları saptanmıştır. Böylece bu standard sürelerin kul¬ lanıma uygun olup,olmadığı ortaya çıkmıştır. Bu araştırma da eld-e edilen sonuçlar aşağıda azetlenmiştirj- 278 - l- Harman-Hallaç Bölümü : Bu bölümde yapılan inceleme ve araştırma sonuçlarına göre,bir balyayı açma işlemi 170 odak,dinlendirilmiş balyayı karmandan makinanın yanına ta¬ şıma işlemi 74 odak,harmaniı Dalya açıcıya l kg pamuk besle¬ me işlemi 12,21 odak, hallaçcı'nın bir kg vatka üretimi için yaptığı işlemler 2,97 cdak,meydancının bu daireyi bir kez te¬ mizleme işlemi 8948,6 cdak,harman filitresi temizleme işlemi 3308,4 cdak,tarak filitresi temizleme işlemi için 1304,5 cdak olarak standard süreleri saptanmıştır. Bir adet vatka naklat- me işlemi standard süresi de 54,2 cdak saptanmıştır. Yukarı¬ da sözü edilen standard sürelerin yayılma usulüne göre % 95 olasılıkla güven sahası içinde olduğu saptanmış olup,kullanı¬ ma uygundur..ı ( 2. Tarak Bölümü: Bu bölümde çalışanların çalışma metodla- rının etüde uygunluğu incelendikten sonra standard süreleri N saptanmıştır. TaraK makinasında çalışan işçinin l kg şerit /``' üretimi için yaptığı işlemlerin standard süresi 16,759 cdak, meydancının 18 mafcinanın edrafını temizleme işlemi standard süresi 1705,5 cdak, meydan teleflerini (vatka ve şerit telef¬ leri) toplama işlemi için standard süre 1992 cdaK dır. % 95 olasılıkla,bu sonuçların istatistiksel değerlendirilmesi ya¬ pılmıştır. Sonuçların güven sahası içinde olduğu saptanmıştır.' O halde kullanıma uvgündür.- 279 - 3-Cer Bölümü : Bu bölüm I pasaj Cer ve II pasaj Cer olarak incelenmiştir. I pasaj çerlerde l kg şerit üretimi için işlemlerin standard süresi 6,07 cdak, II.pasaj Çer¬ lerde aynı işlemler için standard süre 8,66 cdak olarak saptanmıştır. Eer iki pasajda işlemlerin çok benzerlik göstermesine rağmen aradaki farklılık makinaların üretim hızlarındaki farklılıktan kaynaklanmaktadır. Bu da bir üniteden çıkan ürün miktarındaki farklılığı oluşturmakta¬ dır. Bu nedenle standard sürelerin saptanmasında etken faktör olan tekerrür sayıları değişmektedir. Bu bölümde l kg şerit üretimi için yapılan işlemlerin etüd değerleri % 95 olasılıkla istatistiksel olarak incelenmiştir. Bu değerlerin istatistiksel açıdan güven sahası içinde oldu¬ ğu saptanmıştır. Bu nedenle emniyetle kullanılabilirler. * 4-Penye Hazırlık Bölümü : Bu bölümde çalışanlar üçe ayrılmaktadır. Her birinin çalışma metodunun etüde uygun,-, luğu incelendikten sonra standard süreleri saptanmıştır. I.pasaj Cer'den penye hazırlık dairesine kova nakletme iş¬ lemi (8 adet kova için) standard süresi 590,9 cdak olarak saptanmıştır. Penye hazırlık (süper Lap) makinasında l kg vatka üretimi için işlemlerin standard süresi 1,5753 cdak olarak saptanmıştır. Penye hazırlık dairesinden penye dai¬ resine Lap taşıma işlemi standard süresi 370 cdak saptan -`- 280-, : mistir, işlemlere ait bu standard sürelerin etüd değerleri istatistiksel olarak: incelenmiş` ve bu değerlerin güven sa¬ hası içinde olduğu görülmüştür. Kullanıma uygundur. 5-Penye Bölümü : Aşağıda bu bölümdeki araştırmanın so¬ nuçları kısaca açıklanmaktadır.'Penye makinasında l kg şerit üretimi için işlemlerin standard süresi 45,61 cdak saptanmış¬ tır. Meydan temizleme işlemi için 594 cdak,kısa elyaf toplama işlemi için 315 cdak, şerit ve vatka telefi toplama için 146,1 cdak,kısa telefleri open-end'e götürme işlemi için 372 cdak, meydan teleflerini telef-press'e götürme işlemi için 768 cdak, vatka ve şerit teleflerini harman-hallaç'a götürme işlemi için 676 cdak olarak standard süreleri saptanmıştır, v/a 95 olasılık¬ la »yapılan istatistiksel değerlendirme sonucuna göre bu değer¬ ler güven sahası içinde olduğundan kullanıma uygundur. 6-Penye-Ger Bölümü : Bu bölümde çalışanların çalışma me¬ todu ayrı ayrı incelenmiş ve işlemlerin standard süreleri sap¬ tanmıştır, l kg şerit üretimi için penye-Cer makinasında işlem¬ lerin standard süresi 8,02 cdak saptanmıştır. Penye-Cer'den II. pasaj Cer'e kova nakletme (8 adet kova) işlemi için 657,7.1 cdak olarak standard süresi saptınmıştır. Bu değerleri % 95 olasılıkla yayılma sayısı usulüne göre istatistiksel ve kulla¬ nıma, uygun olduğu görülmüştür.- 281 - 7- Fitil Bölümü : Bu bölümde yapılan inceleme ve araştırma sonuçlarına göre fitil makinasında l kg^fitil üretimi için işlemlerin standard süresi 40,75 cdak dır. Ger II'den fitil dairesine kova nakletme işlemi (8 adet kova) için 317,54 cdak,meydan temizliği işlemi için 667,45 cdak,fitil,cer şe- riditpnomofiİ ve keçe teleflerini toplama ve ilgili bölüme götürme işleminin toplamı için 3392 cdak,olarak standard süreler saptanmıştır. Elle fitil kovaryası temizleme işle¬ mi için 25,81 cdak,telefleri telef dairesine götürme işlemi için 641,64 cdak,makina ile fitil kovaryası sıyırma işlemi için 5,11 cdak,fitil dairesinden Vatka dairesine 96 adet kovaryayı nakletme işlemi için 998,5 cdak olarak işlemlerin standard süresi saptanmıştır. Bu değerler istatistiksel ola¬ rak % 95 olasılıkla gerekli güven sahası içinde olup.kullanı-.?'. ma uygundur. 8- Vater (iplik eğirme) Bölümü ; Bu bölümde çalışanların çalışma metodlarına göre standard -süreleri saptanmıştir.Ring (iplik eğirme) makinasında l kg iplik üretimi için işlemlerin standard süresi 2355,36 cdak olarak saptanmıştır. Bu makinalar- dan takım indirme işlemlerinin standard süresi 686,9 cdak olarak saptanmrştır. Kopça değiştirme (l adet) işlemi için 3,6 cdak,bir makinayı pikatörle temizleme işlemi için 7676 cdak,- dVZ - bir makinanın pnomofil teleflerini temizleme işlemi için 8,83 odak,meydan telefi temizleme işlemleri için 760,7 cdak,olarak standard süreleri saptanmıştır. Bu bölümden bobin bölümüne kops nakletme (912 adetrops) işlemi için 564,5 cdalc, l adet alt ve üst Keçe temizleme işlemi için 10,96 cdak, l adet alt ve üst Keçe değiştirme işlemi için 17,35 cdak, Bir şerit dikme işlemi için 85,8 cdak olarak standard süreleri saptanmıştır. Yukarıda belirtilen bu de¬ ğerler % 95 olasılıkla, normal dağılım ölçüsü olan gü¬ ven sahası içinde olduğundan kullanıma uygundur. 9- Bobin Bölümü ; Bu bölümde çalışanların çalışma metod- ları incelenmiş ve işlemlerin standard cüreleri saptanmıştır. Bob'in makinasında l kg bobin üretimi için işlemlerin standard süresi 54,2 cdak olarak saptanmıştır. Bu dairenin meydanının` bir kısmının temizlenmesi işlemi için 1122,5 cdak,bobin nak¬ letme (100 adet bobin) işlemi için 633,7 cdak,bir adet etl&et yapıştırma işlemi için 4,75 cdak, l adet kops sıyırma işlemi 2,72 cdak olarak standard süre saptanmıştır. Bu değerler, % 95 olasılıkla istatistiksel açıdan güven sahası içinde olup, kullanıma uygundur. Meydan telefini telef dairesine götürme işlemi için ise 3814,1 cdak olarak saptanan standard süre çok emniyetli bir değer değildir. Çünkü yeterli sayıda ölçüm değeri almak müm- ftlö'.ı -'.-ıtıs:,'-'.-. '.i'.l'.'......_,:;.HM ı n.ı`.. ı V,..-. ^l;`;fHÎM;-i kün olmamıştır.- 283 - 10-Katlama Bölümü : Bu bölümde çalışan işçilerin çalışma metodu incelenmiş ve işlemlerin standard süreleri saptanmıştır. Bir kg katlı iplik üretimi için işlemlerin standard süresi 57,95 cdak saptanmıştır. Saptanan standard süreyi oluş¬ turan işlemlerin etüd değerleri % 95 olasılıkla,istatistiksel olarak incelenmiş ve kullanıma uygun olduğu saptanmıştır. 11-Büküm Bölümü : Bu bölümde çalışan işçilerin çalışma metodları incelenmiş ve işlemlerin standard süreleri saptan¬ mıştır. Büküm makinasının bir iğinde l kg bükümlü iplik üret¬ mek için işlemlerin standard süre 301,25 cdak olarak bükümden çıkan bobinleri ambalaj dairesine nakletme işlemi için standard süre 359,2 cdak saptanmıştır. Bu değerlerin, % 95 olasılıkla istatistiksel değerlendirme sonucunda kullanıma uygun olduğu görülmüş tür. 12-Ambalaj Bölümü : Bu bölümde yapılan inceleme ve araş¬ tırma sonuçlarına göre bobin arabasını getirme ve boş arabayı götürme (100 adet bobin) işlemi için 263,9 cdak,bir adet bobin ambalajlama işlemi için 82,32 cdak,bir çuval hazırlama işlemi için 87,84 cdak, bir çuval dikme işlemi için 140,4 cdak,çuval nakletme işlemi için ise 57,97 cdak,çuval tasnifleme işlemi için de 18,01 cdak saptanmıştır. ?ay95 olasılıkla,bu etüd de- ' gerieri istatistiksel değerlendirme yapılmış ve kullanıma uygun 14f:j;i*i»; »:'!<..:»«.':!.'-....:, --..... :.ı' ' l `.. `.< `V`, l «...'i S»!..1-, l.l,Ç`;-'''-îH> '(i`` '*?- 284 - olduğu saptanmıştır. Daha önce saptanan ve yukarıda sözü edilen standard sü¬ reler, çalışma şartları ve metodu değişmedikçe geçerlidir. Çalışma şartlarını,makina,materyal,çalışma metodu ve çevre etkenleri oluşturur. Bunlardan biri değiştiği tâcdirde ilgili standard süre değişir ve etüdün yenilenmesi.gereklidir.

with a probobility of 95 percent. 9» Winding Department : The working methods of the workers at this department were examined at the standard values of the operations were optained. ît was oetermined that the standard time of the operations for producing one kilo of.bobbin at winding machine was 54,2 dmin. It was also determined that the standard time values were 1122,5 dmin for cleaning a part of the floor in this department, 633,7 dmin for transporting 100 bobins,4,75 dmin for sticking only one label, 2,72 dmin for peeling off only one cop. Statistically, these values were within the confidence limits with a probobility of 95 percent and they were thus adeguate for use. The standard time obtained as 3814,1 dmin for carrying the wastes on the floor to the waste department was not guite reliable because, it was not possible to obtaine adeguate number of measurements. 10. Folding Department : The working methods of the workers at this department were examined and the standard time values of the operations were obtained. It'^as determined that `phe` standard time was 57,95 dmin for producing one kilo of folded yarn. The time study values of operations which formed the standard times were examined statistically with a probobility of 95'-% and it was found that they could be used.Ihe results obtained frorn tlıis research are summarized as in the following j.'!*. Blowroora Department: At this department according to the obşervation that were made the standard time values that were determined as that för the bale opening operation it was 170 dmiv for the operation of transporting the conditioned bales frora the * blending section near the machlne it wae 74 dmin,för the operation of feeding the cotton in portions of öne kilo per bale opener it was 12,21 dmin,for the operations which were done by the cotton shaker to produce öne kilo of Lap it was 2,97 dmin,for cleaning the department önce by the floor attendant it was 8948,6 dmin, for the operation of cleaning the blend filter it was 3308,4 dmin, for the operation of cleaning the card filter it was 1304,5 dmin. it was also determined that the standard for the operation of transforting öne lap was 54,2 dmin. The atandard time yalues mentloned above were within confidence limits according to the method of range with a proböbility of 95 percent; as a result,they were found adeguate. 2. Garding Deportment. : At this department,after the working methods had been examined for the suitability for time study; their standard time operations done by the card worker for prodiicing öne kilo uf card liver was I6,769,the time of the operation of cleaning the surroundings of eighteen machines by the floor attendant was 1705,5 dmin,the standard time for cleaning a way the lap waste and sliver waste was 1992 dmin.-287- ı. ı The statictical interpretation of these results were made and it was de.termined that the results were within confidence limits and thus,they could bu used adeguately. 3.Draftinğ Dep'artıfent. : This depâr'tment was considered-`-.-<. N«a 4-n ^under tVo sections: l drafting passage and 2 Q drafting j passage. The standard time value of the operation for producing one.kilo of sliver at the first drafting frarae was 6,07 dnıin. q.' ! The standard time value of the some operation at the.second. drafting, frame was 8,66 (İmin. Although the 'operations at both,, passages were very similiar,the differences between th-e time, values were due to the differences between the machines, production velocities. As a result of this the number of ı repetitiotıs for the two passages were also d.ifferent. Here,.:. the re#etition figurea vere an important factor in determinirig the etandard time values and 'they changed standard time values. At this''department the time study values vith a probobility`b`f 95 percent of the operations for producing öne kilo of sliver were evaluated statistically. Jt was determined that these values vere within confidence limits from the point of.wiew of &...'...;'.' ' statistiûs* Then they could be safely used. 4.Combing Preparation Department : The wo.rkers at this -deparment were separated into three groups. The standard time- 288 - - valu-es were determined af ter the examination of the adeguacy of work method's. of each group workers. it was determined that the standard time of the operation of»transporting cans from lst passage drafting section to corabing prepataxion depar.tmsnt-for eight eans-was 590,9 dmin. The standard time value for the operations to preduce öne kilo of lap at combing prepafation süper lap machine was 1,5753 d min. The s'tandard time value for the operation of transporting the lap from -combing prepara- tion department of combing department was 370 dmin. The -time study values of these standard times relating. `to the operatioBs were examined statistically and it was aeen that these values ı were within confidence limits. Then they. can be appropriately used.' 5..Combing Departmeht : The results of 'the research carried oıt.at this department are shortly explained as follows ;..' ı _,, -..ı.,, The standard' tinre of the operations for producing öne kilo of sliver at a combing machine was 45161 dmin. it was determined.that the standazd; time values were 594 dmin for clea'ning the -. area,318 âmin for tâking the short fibres,146,l dmin for'picking up the lap sliver was-tes,372 dmin for carrying the short fibres to the open-eîid 'spinning,768 dmin for carrying the wastes to the / 4 :1 wâste-press,676 dmin for carrying the lap and sliver wastes to,the blowroom. As a result of the statistical evaluation with the- 289 - * probobility. level of 95 percent,these values were appropriate far use because that they were vithin.the confidence limits.. j 6. Combing-Drafting Department : The working methods öf the workers at this department were examined öne by öne and the standard time of the operations were deternined. k'he standard time of the operations för producing öne kilo of _( sliver at the combing dafting machine was 8,02 d-min.657,71 ı droin w'as the standard time of transporting operation-for eigth cans-from the combing drafting section to the second passage *..., drafting,section. These values were examined stâtistically by the range method with a probobility of 95 percent. it was seen that they were appropriate för use.. tf.Roving Uepartment : As results of the research made at this department,tha standard time of the operations for producing. öne kilb.of rovirig.at a flyer frame was 40>75 dmin. The standard times vere 317,54 dmin for the operation of transporting Cans- for eight Cans-from second passage drafting section to the roving<' department,667,45 dmin for -.the operation of cleaning the area,..3382 dmijı.for the operations of both taking up the roving,draft sİiver, and every kind of vaste and carrying them to the concerrad department. it was determined that the standard time values were 25,81 dmin for the operation of manually peeling off the roving !.- 290 - bobins,641f 64 dmin for the operation of carrying wastes to the waste department, 511 dmin for the operation of peeling off the roving'boMns by machine, 998, 5 dmin for the operation of transporting 96 roving bobins from roving department to the spinning department. These values were within the confidence limits statistically with a probobility of 95 percent and they could thus be used adeguately. 8. Spinning Department : The standard time values v/ere dekermined considering the work methods of the workers at this department. It was found that the standard time of the operations for producing, one kilo of yarn at a ring spinning machine was' 2355» 36 dmin. It was determined that the standart time of the operations of doffing off was 686,9 dmin, It was also determined. that the standard time values were 3,6 dmin for changing travellers, 7676 dmin for cleaning ona machine by the cleaning apparatus, 8, 83 dmin for cleaning one machine's suction wastes, 760,7 dmin for cleaning wastes one the floor. For transporting 912 kops for this department to the winding deparment there was needed 364,5 dmin, for the operation of cleaning the top and underpart of the washer 10,96 dmin, for the operation of chanrting the top and underpart of one washer 17,35 dmin, for sewing only one driving tape 85,8 cdak. These values mentioned above were appropriate for use because, they were within the confidence limits which were based on the normal distrubution- 291 with a probobility of 95 percent. 9» Winding Department : The working methods of the workers at this department were examined at the standard values of the operations were optained. ît was oetermined that the standard time of the operations for producing one kilo of.bobbin at winding machine was 54,2 dmin. It was also determined that the standard time values were 1122,5 dmin for cleaning a part of the floor in this department, 633,7 dmin for transporting 100 bobins,4,75 dmin for sticking only one label, 2,72 dmin for peeling off only one cop. Statistically, these values were within the confidence limits with a probobility of 95 percent and they were thus adeguate for use. The standard time obtained as 3814,1 dmin for carrying the wastes on the floor to the waste department was not guite reliable because, it was not possible to obtaine adeguate number of measurements. 10. Folding Department : The working methods of the workers at this department were examined and the standard time values of the operations were obtained. It'^as determined that `phe` standard time was 57,95 dmin for producing one kilo of folded yarn. The time study values of operations which formed the standard times were examined statistically with a probobility of 95'-% and it was found that they could be used.