Türkiye`de ve seçilmiş bazı AET ülkelerinde hayvansal ürün fiyatları ile yem fiyatlarının karşılaştırılması ve hayvancılık sorunlarının belirlenmesi

Abstract

Planlı kalkınma döneminden bu yana yoğun endüstrileşme çaba larına rağmen^ Türkiye halen bir tarım ülkesi olma özelliğini koru maktadır. Bu sektör içersinde hayvancılık çok önemli bir potansiyele sahiptir. Türkiye'nin hayvan varlığı 85 milyon baş dolayındadır. Tunun yaklaşık 15 milyonu sığır, 50 milyonu da koyun olarak saptanmıştır. Eızlı artan nüfûsun dengeli beslenebilmesi, komşu ülkelerle ekonomik ilişkilerin gelişmesi, dış satımın arttırılabilmesi için Türkiye'de hayvancılığın geliştirilmesi zorunlu görülmektedir. Et ve süt üretimi karşılaştırılmaları yapıldığında çalışmada incelenen ülkelere göre ne kadar düşük verim sağlandığı görülmektedir. Eu nedenle hayvancılıkta verimin arttırılması üzerinde durulmuktadır. Hayvancılıkta en önemli girdiyi yem oluşturduğundan, çalışmada hayvan sal ürün ve yem fiyatı karşılaştırılmaları j'apılmış, Türkiye'deki duru mun diğer ülkelerle mukayesesi yoluna gidilmiştir. Çalışmada Türkiye ile diğer ülkelerin hayvancılık açısından durumları ortaya konmuş., Türkiye'deki işletme büyüklüklerinin küçük, hayvansal üretimin diğer ülkelere düşük, kültür ırki ar iwmor ansal ola-. rak yetersiz miktarda olduğu belirlenmiştir. Aynı zamanda diğer ülke lerde yeterli miktarda karma yem kullanımının yanısıra işletmede üreti len kaba yem kullanımının yeterli olduğu görülmektedir. Çalışmanın ilk analizinde Türkiye'de ve incelenen ülkelerde yem ve ürün fiyatlarının zaman içindeki gidişi incelenmiş, fiyatların genel seyri hakkında bilgi derlenmiştir. Daha sonraki bölümde regresyon yöntemiyle Türkiye'de ve ince lenen 5 ülkede ürün-yem fiyatı iliş »ileri belirlenmiş, yapılan regres- yonlarm $ 50 sinden fazlasında ürün fiyatlarının yem fiyatlarıyla ilişkili olmadığı sadece Almanya ve İtalya'da ürün fiyatı-yem fiyatı İlişkisinin kuvvetli olduğu belirlenmiştir.- 72 - Türkiye dışındaki ülkeler genelde fc&yvandılak sorunlarını çö zümlemiş, Türkiye'ye kıyasla büyük işletmelerin yoğun olduğu ülkelerdir. Oysa Türkiye'de henüz hayvancılık sorunları tam bir çöziîme oluşmamıştır, üreticiler karma yemin fiyatının çok yüksek, ürün fiyatının ise çok düşük olduğunu savunmaktadırlar. Fakat son olarak yapılan analiz ürün-yem paritesinin çiftçi lehine olduğunu göstermektedir. Batta hu analizde Türkiye'deki ürün-yem paritesi diğer ülkelere göre daha yük sek oranda belirlenmiştir. Buradan da anlaşılacağı gibi hayvancılıkta tek sorunun yem fiyatı sorunu olmadığı görülmekte, başka etkenlerin araştxrılması ve bunların üzerine dikkatlerin çekilmesi gerekmektedir. Pu etkenler ara sında işletme büyüklüğünün yetersiz olması, hayvan başına verimin dü şüklüğü, ölüm oranının yüksek olmasx, barınma koşullarının elverişsiz liği, yem kalitesinin düşüklüğü, üretimin çevre koşullarıyla uyumsuz luğu, ırk seçiminde yanılma, teknik bilgi noksanlığı sayılabilir. Bu çalışmanın ortaya koyduğu gerçekler daha sonra yapılacak çalışmalara ışık tutacak, hayvancılıkta yukarda sayılan etkenlerin üzerinde durul masını gerektirecektir.