İki katlı pamuk ipliklerinden dokunan kumaşlarda örgüye bağlı olarak maksimum atkı sıklığının değişimi üzerinde bir araştırma

Abstract

Belirli tezgah ve kumaş parametrelerine bağlı olarak uygu lanabilecek maksimum sıklıkların belirlenmesi, hem üreticilerin belirli kalite özellikleri gösteren bazı tür kumaşları üretebil meleri için 'yol gösterici olacak, hem de uygulamada aşılmaması gereken sıklık limitlerinin ortaya konulmasını sağlayacaktır.. Bu çalışmada, dokunabilirlik limitlerinin saptanması prob lemine çözüm getirebilmek amacıyla bazı nümerik ve teorik analiz metodları geliştirilmiştir. Bu metodların uygulanmasına olanak tanıyacak şekilde kurulan bir deneme planı çerçevesinde, farklı örgülerde, farklı erken ağızlık açılarında, farklı çözgü gerilim-.lerinde ve bir dizi ön deneme sonucu belirlenen farklı skala atkı sıklığı değerlerinde toplam kırk altı adet örnek kumaş dokunmuş ve gerekli ölçmeler yapılmıştır. Deneysel çalışmalardan elde edilen sonuçlar önce istatik- sel analiz yöntemleri ile incelenmiş ve yorumlanmıştır» Tezgahta ki atkı sıklığını, ham kumaştaki atkı sıklığını ve kumaş oluşum çizgisinin konumunu etkileyen faktörler ve bunların önem derece leri varyans analizleri sonucunda ortaya konulmuştur. Tablo 29' da toplu olarak ana değişkenleri etkileyen faktörlerin. önem sırası gösterilmektedir. Maksimum sıklık noktasının nümerik olarak bulunması, ska la atkı sıklığı ile tezgahtaki atkı sıklığı arasında başlangıçta doğrusal bir ilişki olacağı, fakat skala atkı sıklığının belli bir değerinden sonra tezgahtaki atkı sıklığının bu doğrusal iliş kiden uzaklaşacağı, yani artık atkıların kumaşa skalada ayarlanan değer ölçüsünde yedirilemiyeceği varsayımlarına dayandırılmıştır. Limit sıklık değerinin bulunabilmesi için ise, her kombinasyonda ön denemeler sonucu bulunan doğrusal ilişki ile, esas denemeler de tezgahta ölçülen atkı sıklıklarına uydurulan altı farklı mate-- 161 -- 162 - matiksSİ modelin kesişim noktaları aranılmış, sonuç veren model ler içinde belirleme katsayısı en yüksek olanınkiler seçilmiştir» Yalnız bu yönteme göre bulunan sonuçlar ' 'iutfz sıklık teorileriyle,..ju de teorik analiz sonuçlarıyla uyum göstermiş t4-?«- Teorik analizler ise geometrik ve mekanik olmak üzere iki farklı yaklaşımla yürütülmüşlerdir. Kemp 030i ve Hamilton (1964)'nun geometrik modellerine dayanılarak geliştirilen geo metrik analiz yöntemi, gerek koşu-pisti kesitinin büyük ve küçük çaplarının, gerekse atkı ve çözgü ipliklerinin kıvrım yükseklik lerinin gerçekçi bir şekilde belirlenememesi yüzünden bezayağı dışındaki örgüler için çözüm vermemiştir. Greenwood ve CowhiRg (1956 a) in yaklaşımlarını esas alan mekanik yaklaşımda ise, ku- maş geriliminin. sıfıra düşmesine, yani yetersiz dokuna ortaya çıkmasına yol açacak atkı sıklığı değerinin bulunması amaçlanmış tır. Mekanik analiz yönteminin özellikle bezayağı ve 2/2 Panama örgüde dokunan' kumaşlar için sıklık teorilerinin üzerinde uygur- lanabilir» değerler verdiği gözlenmiştir. 0 halde, mekanik ana liz yöntemi', belirli tezgah ve kumaş parametrelerine bağlı ola rak, dokunabilirlik limitlerinin saptanmasında kullanılabilecek tir.

The determination of the maximum setts that may be applied depending upon certain loom and doth parameters, will on the one hand, be a guide to producers to manufacture certain types of cloths having particular quality characteristics and will enable, on the other hand, the setting limits to be defined which must not be surpassed in practice» In this work certain numerical and theoretical analysis methods have been developed that will bring solutions to the problem of defining the weavability limits, fn the framework of an experimental design which has been prepared in a way appro priate for the application of these methods, forty six sample cloths in total have been woven at different weaves, different early shed angles, different warp tensions and at different * scale warp sett values determined by a series of preliminary trials, and the necessary measurements have been made. The results obtained from exprimental work have, first, been analysed by statistical methods, and been interpreted» The factor that affect the weft sett on the loom, the weft sett on the grey cloth and the cloth fell distance, and their degrees of importan.ee have been determined by the analysis of variance, Table 29 shows the order of importance of the factors affecting the main variates taken together Finding the point of maximum sett numerically has been based upon the assumptions that there ought to be a linear relationship, initially, between the scale weft sett and the weft sett obtained on the loom but that, after a certain value of the scale weft sett the weft sett on tha loom will deySat© from this linear relation, in other words that the weft yarn's - will no langer be absorbed by the cloth at a rate determined. by the value as arranged on the scale.- Ib4 - <M I O i-l.Q «a Eh © o g.H o to.H t» CO ©.d 4» o CQ H 03 ©. - 165 - is the for the &§t$ş®&xış,$$&m..%©£ th^ setting` va3,iiet ? the points of intersection have been searched between the İİ-* near relation found as a result of preliminary experiments for each combination and the six different mathematical models lit- ted to the weft setting values measured ön the loom during the s main experiments; and the points belonging to those which give the highest coefficient of determination amongst the models.-`. giving any solution at all, have been selected. Nevertheless» the results obtained by this method have not showh an agğreement with neither- the setting theories, nor with those obtained by «the theoretical analyses. The theoretical analyses, however, have been carried out by. two different approaches being as geometrical and mechanical» The method of geometrical analysis developed as- based on the models of Kemp (1958) and Hamilton (1964) has not given a solu tion for those weaves other than plain weave, because of the reason that both the minor and major diameters of the race-track section' and also the crimp amplitudes of the weft and warp yarns could not have been determined realistically* In the mechanical approach that takes into account the treatments of Greenwood and Cowhig (1956 a), on the other hand, the search of the weft sett value which causes the cloth tension to unsatisfactory weaving conditions, has been aimed at0 It has been observed that the mechanical analysis method give practical values over those gi ven by setting theories particularly for the cloths woven in plain and 2/2 mat weaves» Thus, the mechanical analysis method may be used in determining the weavability limits depending upon certain loom and cloth parameters»