Böceklerde ses çıkarma ve bunun yararları

Abstract

Birçok `böceğin ergini, tazılarının nimf, larva ve pupaları çok çeşitli şekillerde ses çıkarırlar. Ses çıkarma, daha çok erkek `bireylerde görülmektedir, fakat `bazı türlerin dişilerinde de `bu davranışa rastlamak mümkündür. Değişik iç ve dış uyarıların etkisi ile `böcekler, vücudun bir kısmını `bir yere vurarak veya sürterek, çeşitli vücut kısımlarını `birbi rine sürterek, `bazı vücut kısımlarını titreştirerek, vücuttaki özel `bir zarı titreştirerek, normal hareketleri ile ve havanın çeşitli şekillerde hareket ettirilmesiyle ses çıkarırlar. Böceklerin, `bütün btl ses çıkana şekilleri içinde en çok, vücudun `bir kısmını diğer `bir kısmana sürterek ses çıkardıkları dikkati çekmektedir. Çıkarılan `bu seslerin özellikleri ve tipleri böceğin türüne, cinsiyetine ve içinde `bulunduğu duruma göre değişiklik göstermektedir. Her sesin `böcekler için `belli `bir anlamı vardır ve `böceklerin `birbirle riyle iletişim kurmalarını sağlamaktadır. Örneğin} eşeysel sesler, erkek ve dişinin `birbirini `bulmasını ve `başarılı `bir çiftleşmenin ger çekleşmesini sağlar. Savunma sesleri, `böcekleri rahatsız eden ve saldı rıda bulunan canlıları korkutarak uzaklaştırmak için çıkarılır. Saldırı ve rekabet sesleri, bir böceğin yaşama alanına giren istenmeyen bir başka böceğin buradan uzaklaştırılmasını sağlar. Alarm sesleri, mevcut tehli kenin diğer bireylere de haber verilmesini sağlar. Koloniyi toplama ve birleştirme sesleri ise bireyleri birarada tutup, dağılmalarını önlemek için çıkarılır. Günümüzde modern ses alıcı ve kaydedioi araçlar yardımıyla sesler grafik haline çevrilmektedir. Bu grafikler sayesinde dış görünüş leri birbirine çok benzeyen türlerin sesler indeki farklılıklara göre ayırım ve teşhisleri de kolayca yapılabilmektedir. Burada ses, önemli bir taksonomik karakter olarak karşımıza çıkmaktadır. lyrıoa '? `böceklerin çıkardığı seslerden kolleksiyon için topla mada ve böceklerle mücadelede de yarsrlaaabiliriz.

sound tromctıös iff hsbsts aid its usefulness The adults of many insects, and the larvae, nymphes and pupae of some of them produce sound in many ways. Generally the male insects produce sound, hut in some species females, too. Insects produce sounds as an effect of external and internal stimulation hy tapping or rubbing of some part of the hody against an external objects, hy the friction of one part of the hody against another part, hy the vibration of some parts of the hody, hy the vibration of a special membrane, as a hy-product of some usual activity and hy the air movement. It takes into consideration that most of insects produce sounds hy the friction of one part of the hody against another part in all the sound production mechanisms. The characteristics and types of these sounds are various in different species, different sexes and different situations. Each sound has a meaning and helps to relate `between insects. For example; sexual sounds help to meet females and males and a successful copulation j defencive sounds are produced to frighten the creatures whioh disturb and attack insects; agressive and competitive sounds help to get rid of an insect which intrudes into the life territory of another insect; alarm calls help to inform the danger to the other memhers of the colony; aggregative sounds are produced for gathering and to prevent scattering the individuals of the oolony. Today, the sounds are turned into graphics `by the way of modern sound receiver and recorder apparatus. 5y means of these graphics the species which are very similar from the point of view of their morphology can he determined and isolated hy their sound differences. Here, the sound seems as an important taxonomic charaoter. Cex the other ham, Bounds produced by insects help us in collecting insects for collections an controlling them*