The Rise and fall of an Ayan family in eighteenth century Anatolia: The Caniklizades (1737-1808)

Abstract

ÖZET Onsekizinci Yüzyılda Anadolu'da Bir Ayan Ailesinin Yükselişi ve Düşüşü: Caniklizâdeler (1737-1808). Şahin, Canay. Doktora, Tarih Bölümü. Tez Yöneticisi: Yrd. Doç. Oktay Özel. Bu tez, onsekizinci yüzyılın ikinci yansında merkezle taşra arasındaki siyasi ve iktisadi kaynakların yeniden dağıtımı bağlamında Caniklizâdelerin yükselişi ve düşüşünü incelemektedir. Giriş bölümünde imparatorlukta yerel hanedanlıkların yükselmesinin ardındaki uzun dönemli etkenleri ele alınmaktadır. İkinci Bölüm, Caniklizâdelerin, merkezi hükümet ve Çapanoğullan ile olan çatışmalarına değinerek, yerel eşraf kökeninden imparatorluğun yönetici sınıfına dahil olma sürecini incelemektedir. Üçüncü Bölüm'de, Caniklizâdelerin Kuzeydoğu Anadolu'da kontrol ve tasarruf ettikleri gelir kaynaklan (mukataalar) incelenmekte ve özel olarak da kapı kethüdalan ve sarraflann aracılık ettikleri merkezi hükümet ile aile arasındaki ilişkiler ağı vurgulanmaktadır. Bir sonraki bölümde, yönetsel ve vergi toplama haklannın bölüşümü bağlamında, ailenin kapı halkının ileri gelen üyeleriyle (kethüda) ikincil ya da alt ayanlar araştınlmaktadır. Son bölümde ise, Caniklizâdelerin zenginleşme yollan, yatırımları ve vakıfları değerlendirilmektedir. Anahtar Kelimeler: Caniklizâde, Ayan, Yerel Hanedanlık, Mukataa. iv

ABSTRACT The Rise and Fall of An Ayan Family In Eighteenth Century Anatolia: The Caniklizâdes (1737-1808). Şahin, Canay. Ph. D., Department of History. Supervisor: Asst. Prof. Oktay Özel. This thesis examines the rise and fall of the Caniklizâdes within the context of the redistribution of political and economic resources between the center and the periphery in the second half of the eighteenth century Ottoman Empire. The introductory chapter looks at the long-term determinants behind the rise of local dynasties in the Empire. Chapter Two outlines the historical process of the Caniklizâdes' incorporation into the ruling class of the empire from a small notable background with an attention to their conflicts with the central government and the Çapanoğlus. Chapter Three analyses the revenue sources, the tax-farms {mukata 'as), controlled by the Caniklizâdes in northeastern Anatolia by emphasising the network of relationship between the central government and the family mediated by the kapı kethüdas and sarrafs. The next chapter examines the family's leading household members (kethüdas), and lesser local notables within the context of the redistribution of administrative and tax-collection rights. The last chapter analyses the ways of the Caniklizâdes' enrichment and their investments as well as their religious endowments. Key Words: Caniklizâde, Ayan, Local Dynasty, Tax-Farm. m