Patates meristem uçlarından çoklu sürgün elde edilmesinde büyüme regülatörlerinin etkisi

Abstract

- 19 - VII- ÖZET Patates meristemlerinden çoklu sürgün elde edilmesinde büyüme regü latörlerinin etkisini araştırmak amacıyla yürütülen çalışmada, Cosima (geçci) çeşidine ait yumrular karanlıkta filizlendirilerek sürgünlerden apikal meristemler kültüre alınmıştır. Denemede giberellik asit (GA3) konsantrasyonu değişken olarak kulla nılmış, hem direkt ortamda, hem de sürgünlerin ön muamelesi şeklinde et kileri araştırılmıştır. Birinci uygulamada kültür ortamında giberellik asidin 0.1 ^M, 5yuM ve 10 jM seviyelerde ki değişik konsantrasyonları 0.1/aM K ve IAA ile kombinasyon halinde denenmiştir. i kin ci uygulamada ise apikal meristemler sürgünlerden izole edilmeden önce, sürgünler yine üç farklı konsantrasyonda GA- ile ön muamele yapılmış ve kesitler 0.1 >JI GA,, K ve IAA içeren ortamda kültüre alınmıştır. Bu muameleler; İO^M GA »=*e 24 saat 50 yuM GA »rfce 24 saat 100 yu M GA »îte 24 saat »&ir. Aynı GA, konsantrasyonları (10,50 ve 100 ^M) ayrıca, lyuM konsantrasyonda K ve IAA ile kombinasyon halinde de muamelede kullanılmıştır. Kültürler, 16 saat aydınlatmalı, 1200 lux/s aydınlatmalı, 25-26 C sıcaklıkta büyüme odasında bırakılmış ve veriler 80-85 gün sonra alınmış tır. Denemedeki varyantlarda sürgün sayısı ve boyunun maksimum, minimum ve ortalama değerleri bulunmuş ve karşılaştırmalar yapılmıştır. Denemede elde edilen sonuçlar şöyle belirtilebilir s 1- GA3 ön muamele şeklinde uygulandığında, meristem üzerinde çoklu sürgün oluşumunu teşvik etmiştir. 2- Tek başına GA3 ön muamelesi ise çoklu sürgün oluşumunda istenilen etkiyi gösterdiğinden, ayrıca ön muamelede K ve IAA kullanılması gerekli değildir. 3- Meristemlerde sürgün sayısı az olduğu zaman bitkinin boyca geli şimi artmıştır. 4- Besin ortamında GA3 konsantrasyonu farklılığının, çoklu sürgün oluşturmada belirgin etkisi görülmemiştir.

- 20 - VHI- SUMMARY The apical meristems of the late variety Cosima sprouted in the dark were cultured in order to study the effects of growth regulators on the multiple shoot formation in potato meristems» In the study the GA was used as variable in different concentra tions and this growth regulator was included in the culture media directly as well as as a pretreatment agent during the pre treatment of the sprouts* In the first application 3 concentration of GA, such as 0.1 jJHt 5juM and 10 M were combined with 0,1yu M K and IAA concentrations in the culture media. In the second application the apical meristem tips were pretreated before isolation in 3 various concentrations of the GA_ and then the meristem tips were cultured in the media containing 0.1 ^M GA_, K and IAA. These treatments are as followings z 24 hour in the 10 ^/M GA 24 hour in the 50^1 GA 24 hour in the 100 mM GA, The same GA, concentrations (10t50,100xM) were also used in the 1/rM con centrations of K and IAA as a separate treatment. o The cultures were kept in the growth room under 1200 lux/m light intensity for 16 hour/ day in 25 -26 C and the data were obtained after 80-85 days of incubation. The total number of multiple shoots, the average number of multiple shoots, the average length of the shoots and the maxi mum and the minimum lengths of the shoots for each variable were obtained and they were compared with each other. The results obtained in the study could be summarized as followings: 1- The GA, applied as a pretreatment agent enhances the multiple shoot formation in the meristems. 2- Since the effect of GA,, on the multiple shoot formation is pro minent the usage of K and IAA in the pretreatment process is not necessary. 3- When the number of shoots is low the height of the shoots incerea- ses in the meristems. 4- The effects of GA, on the multiple shoots formation «as not ob served when it was included in the culture media.