Rana ridibunda (anura-ranidae) kompleksi üzerinde morfolojik, serolojik ve ekolojik araştırmalar

Abstract

hibrid form'lar hakkında ip uçları elde etmek mümkündür. Bu çalışma da çeşitli yöntemlerle vardığımız sonuçlara dayanarak incelediğimiz populasyonlar arasında hibrid bir form bulunmadığı kanısında olduğu muzu belirtmek isteriz. V - ÖZET Bu çalışmada, Türkiye'den 4 ayrı bölge (12 lokalite) den top lanan 29l(l53oo, I3800) Rana ridibunda örneği incelendi. Çeşitli yöntemler (morfoloji ve biyometri, seroloji, ploidi tayini için kan hüc re sayımı ve alan hesaplanması, nuklear DNA kontenti) ile sürdürülen araştırmanın sonuçları aşağıdaki şekilde özetlenebilir: 1. Her bir yöntem uygulamasında cinsler arasında zikre değer farklar görülmediği için değerlendirmeler erkek ve dişiler bir arada alınarak yapılmıştır. 2. Morfometrik ölçüm ve oranların istatistik değerlendirmesine göre; total vücut boyunun Akşehir populasyonunda diğerlerinkinden önemli derecede farklı, 1. parmak boyunun tüm göller bölgesi populasyonlarında en uzun, Ulubey örneklerinde ise en kısa olduğu, 1. parmak boyu ile iç metatarsal tüberkül boyu arasında bir korelasyon bulun madığı anlaşıldı (Şekil 3, 6, 7). 3. Renk ve desen analizinde saptanan en önemli husus karın tarafında olmuştur. Beyşehir-Suğla ve Eğridir örnekleri karın taraflarında turuncu lekeler (levha II A) içermesiyle diğer populasyonlar- dan belirgin bir şekilde ayrılmakta, Akşehir ve Eber örnekleri ise kehverengimsi turuncu karın lekelerinden dolayı intermediyer bir durum göstermektedir (levha II- B). Sırt taraf renk ve deseninde ise gruplara ya da populasyonlara özgü durumlar görülmediği için tüm ör nekler birlikte mütalaa edilerek desen tipleri ayırımı yapılmış ve aralarında Malatya ile Marmara bölgesinden Ulübat, Sapanca, Abant hariç vertebral şeridin bulunma oranı fo 50 nin altında bulunmuştur (Çi zelge 7, şekil 8). 4. Poliakrilamid disk elektroforez yöntemiyle yapılan separas- yonda tüm örneklerde serum proteinleri genelde 10 esas fraksiyon yada band grubuna ayrılabildi. Sadece Suğla populasyonunun çoğunda {İo 86.67) ve Eber' in bazı örneklerinde {fo 47.06) bir prealbumin frak siyonu (Şekil 11) saptanmasıyla kalitatif bir farklılık ortaya çıktı. Kantitatif bakımdan ise gerek grupların kendi populasyonları içinde gerekse gruplar arasında bazı farklar bulunmasına rağmen bunların taksonomik bakımdan önemli olmadıkları sonucuna varıldı. 465. Nuklear DNA kontenti bakımından populasyon grupları arasında bazı farklar vardır. Özellikle Ulubey populasyonu, en yüksek ekstin- siyon delerine sahip olmakla, diğer 3 grup (göller bölgesi, Marmara bölgesi ve Malatya) populasyonlarmdan farklıdır (Şekil 17). Bu ça lışmada nuklear DNA kontenti ile ilgili populasyon grupları arasında gözlenen variasy onların, hücre volümündeki variasyonlardan kaynaklan dığı sonucuna varıldı ki bu durum Szarski (1968, 1970) nin görüşünü teyit etmektedir. 6. Kan hücrelerinin (eritrosit, lökosit) sayımı ve eritrositle rin alanı Ulubey populasyonunda en fazla bulunmuştur (Şekil 18, 19, 22). Her ne kadar bu çalışmada kromozom incelenmesi yapılmadıysa da eritrosit büyüklüğü ile ilgili elde edilen değerlere göre, Türkiye'de yaşayan R.ridibunda populasyonlarmın diploid oldukları açıktır. 7. Araştırmanın sonuçlarına göre, Türkiye'de yaşayan R.ridibunda populasy onlarında bir homo jenit enin bulunmadığı, bir başka deyişle ayrı birer takson olarak kabul edilebilecek grupların olabileceği an laşıldı. VI- SUMMARY A total of 291 Rana ridibunda specimens (1530*6*, 138gş) from 4 different regions of Turkey (12 localities) have been investigated in this study. The results of this multichannel investigation (mor phology, biometry, serology, blood-cell count and area computing for ploidy determination, nuclear DNA content) can be summarized as fal lows : 1. No significant differences were observed between the sexes in any one of the applied methods, so the evaluations include both sexes. 2. According to the statistical evaluation of morpheme t rical measurements and ratios, it is found out that a) the total length in the population from Akşehir is significantly different from those of other populations, b) the length of the first digit is longest in all of the region of lakes populations, while shortest in the speci mens from Ulubey, c) no correlation whatsoever is present between the first digit length and inner metatarsal tubercle length (Pigs. 3, 6 and 7). 3. The most important finding from the viewpoint of pattern and coloration is on the ventral side. Specimens from Beyşehir-Suğla and 47

5. Nuklear DNA kontenti bakımından populasyon grupları arasında bazı farklar vardır. Özellikle Ulubey populasyonu, en yüksek ekstin- siyon delerine sahip olmakla, diğer 3 grup (göller bölgesi, Marmara bölgesi ve Malatya) populasyonlarmdan farklıdır (Şekil 17). Bu ça lışmada nuklear DNA kontenti ile ilgili populasyon grupları arasında gözlenen variasy onların, hücre volümündeki variasyonlardan kaynaklan dığı sonucuna varıldı ki bu durum Szarski (1968, 1970) nin görüşünü teyit etmektedir. 6. Kan hücrelerinin (eritrosit, lökosit) sayımı ve eritrositle rin alanı Ulubey populasyonunda en fazla bulunmuştur (Şekil 18, 19, 22). Her ne kadar bu çalışmada kromozom incelenmesi yapılmadıysa da eritrosit büyüklüğü ile ilgili elde edilen değerlere göre, Türkiye'de yaşayan R.ridibunda populasyonlarmın diploid oldukları açıktır. 7. Araştırmanın sonuçlarına göre, Türkiye'de yaşayan R.ridibunda populasy onlarında bir homo jenit enin bulunmadığı, bir başka deyişle ayrı birer takson olarak kabul edilebilecek grupların olabileceği an laşıldı. VI- SUMMARY A total of 291 Rana ridibunda specimens (1530*6*, 138gş) from 4 different regions of Turkey (12 localities) have been investigated in this study. The results of this multichannel investigation (mor phology, biometry, serology, blood-cell count and area computing for ploidy determination, nuclear DNA content) can be summarized as fal lows : 1. No significant differences were observed between the sexes in any one of the applied methods, so the evaluations include both sexes. 2. According to the statistical evaluation of morpheme t rical measurements and ratios, it is found out that a) the total length in the population from Akşehir is significantly different from those of other populations, b) the length of the first digit is longest in all of the region of lakes populations, while shortest in the speci mens from Ulubey, c) no correlation whatsoever is present between the first digit length and inner metatarsal tubercle length (Pigs. 3, 6 and 7). 3. The most important finding from the viewpoint of pattern and coloration is on the ventral side. Specimens from Beyşehir-Suğla and 47Eğridir differ significantly from the other populations by the pres ence of orange maculations on their venters (Plate II A), while specimens from Akşehir and Eber display an intermediate position because of their brownish-orange venter maculations. No significant difference is observed concerning pattern and coloration of the dorsum between the groups or populations, so all of the material is evaluated as a, whole and, pattern and coloration types established. The presence of a vertebral stripe is less than 50 $, except in the specimens from Ulubat, Sapanca and Abant in Marmara region, and also in Malatya specimens (Table 7, fig. 8). 4. Generally, 10 main protein bands or band groups could be separated from the blood-serum proteins of our material, by means of polyacrilamid-disçt electrophoresis. The only qualitative difference arose in the presence of a prealbumin fraction in the majority. (86.67 %) of the population from Suğla and in some specimens (47.06 fo) from Eber (Pig. 11). Quantitatively, in spite of the presence of some intrapopulational and interpopulational differences, these are found to be of no taxonomical significance. 5- There are some differences between the populations from the point of view of nuclear DNA content. Especially the population from Ulubey differs from the other three groups of populations (Region of lakes, Marmara region and Malatya) with possesion of the highest value of extinction (Pig. 17). It is established that the variations in nuclear DNA content between the population groups stem from vari ations in cell volume, which is in accordance with the view of Szarski (1968, 1970). 6. The count of blood-cells (erythrocyte and leucocyts ) and the areas of erythrocyts are found to be highest and largest respectively in the population from Ulubey (Pigs. 18, 19 and 22). Although no chro mosomal investigation is conducted, according to the data on erythro- cyt size, it is obvious that Rana ridibunda populations living in Turkey are diploid. 7. The results of this investigation show that there is no homo- genity between the populations of Rana ridibunda living in Turkey, in other words, there may be forms which can be accepted as different groups. 48