Böceklerde iletişim

Abstract

ÖZSD BÖCEKLERDE İLETİŞİM Yıllardan beri insanlardan daha çok hayvanlar arasındaki iletişim bilim adamlarının ilgisini çekmiştir. Böceklerde bulunan bu kabiliyet, özellikle sosyal formlarda araştırılmıştır. Orthopterâ takımında bulunan birçok türün çıkardığı sesler davra nışı ve iletişim fonksiyonlarını belirler. Ses analizleri için modern tek nik, böceklerle yapılan çalışmalarda 90k geniş olarak kullanılmaktadır. Böceklerde ses iletişimi ile ilgili birçok örnek vardır. Örneğini reka bet sesleri, kuryapma.sesleri, çiftleşme sesleri, v. s. Işık meydana getiren böcekler ışıklarını çeşitli amaçları doğrul-1 tuşunda kullanmaktadırlar. Bu amaçların başında çiftleşmede birbirlerini cezbetmek, avlarını kendilerine çekip yakalamak ve diğer böceklerin sal dırılarından korunmak gelmektedir. Balarıları besin kaynağını, kaynağın yönünü, koloniden uzaklığı ve besinin miktarını belirten haberleri verme yeteneğine sahiptirler. Yön ve uzaklık, çok veya az bitişik dairesel hareketleri ve abdomenin titretil mesin! içeren dans tarafından belirlenir. Dairesel hareketlerin yönü kolo ninin açı yönünü ve titreme koloniden olan uzaklığı verir. Peromonlar, diğer iletişimlerde olduğu gibi böcekler arasında sosyal bağlantıyı kurar. Kimyasal iletişim genellikle sosyal Jfymenoptera ve Isoptera takımlarında önemlidir. İletişim sistemleri daha çok feromon- lar üzerine kurulmuştur. Bu sistemler ergin koloni bireylerinde (beslenme, savunma, üreme, yuva yapma, yiyecek değişimi, kraliçenin bakımı, v.s.) çeşitli davranışları kontrol ve koordine eder. Peromonlar birçok böcek tarafından çiftleşme, ovi pozisyon, toplanma veya dağılma gibi yaşam çem berlerinin belli zamanlarında kullanılır. Ses önemli bir taksonomik karakterdir. Böcek seslerine ait sonog- ramlar sayesinde dış görünüşleri birbirine çok benzeyen türlerin seslerin- deki farklılıklara göre ayırım ve teşhisleri de kolayca yapılabilmektedir, peroroonlarm tanınması ile zararlı kontrolünde pratik olarak kullanılma ları sağlanmıştır.

SUWlaEY communicatioit nsr essects Communication between animals other than human has been interesing scientists for many years. The presence of this ability in insects is investigated particularly on the sooial forms* Sounds that produce many species of Orthoptera indicate that the behaviour and communication functions. Modern teohniquesf or sound analysis are more widely used in the study of insects. There are lots of examples of sound communication in inseots. For example; rival sounds, courtship sounds, mating sounds,, etc. The light given off by the inseots employs for various purposes. First of all, attraction of the partner for mating response and their preys for hunting beside the defense aotion against their predators are main functions of this magnificent phenomenon. Honeybees have been proved capable of communication information on the source of food, the direction of the source, the distance from the colony, and the richness of the strike. The direction and distance are imparted bya-danoe, which oonsists of more or less contiguous circular movements and a `waggle ` of the abdomen. The orientation of the circular mo vements gives the oompass direction of the hive and the `waggle` gives the distance from the hive. Pheromones, like other communication means, imply a sooial relationship between inseots. Chemical communication is important generally at the sooial IQrmenoptera and Isoptera. The communication systems are based largely on pheromones. These systems control and coordinate the various behaviours of the individual col oni members (foraging, defense, reproduction, nest construction, food exchange, care of the queen, etc.). Pheromones are used by many inseots during the brief times of their life cycle such as mating, oviposition, aggregation or dispersion. Sound is an important taxonomio character. ~By means of the sonog rams which belongs to insect sounds the species which are very similar from the point of view of their morphology oan be determined and isolated by their sound differences, fy the recognation that pheromones may have practioal uses In pest oontrol.