Çeşme`nin Germiyan köyünde seçilmiş bir grup anason yetiştiren tarım işletmesinin karşılaştırmalı ekonomik analizi ve model işletme planlarının geliştirilmesi hakkında bir arıştırma

Abstract

-81- VIII. ÖZET yû SQNUg Çeşme'nin Germiyan Köyü'nde seçilmiş anason yetiştiren 32 tarım işletmesinin ekonomik analizini ve optimum ürün bi leşimini ortaya koyan bu araştırma, E. Ü. Ziraat Fakültesi Ta rım Ekonomisi Bölümü 'ne `Yüksek Lisans tezi` olarak sunul muştur. Araştırmanın materyalini temelde, anket yöntemiyle elde edilen bilgiler oluşturmaktadır. Germiyan Köyü'nde 1985 üre tim döneminde anason ekiminde bulunan 32 işletme tesbit edil miş, örneklemeye gitmeden ana kitle tam_jsayıma tabi tutulmuş tur. Araştırmanın bulguları, ekonomik analiz ve planlama aşamasında elde edilen bulgular olmak üzere iki kısımda ö- zetlenmiştir. 1. Ekonomik Analiz Aşamasında Elde Edilen Bulgular - Aile işgücü potansiyeli ve işgücü kullanım durumu incelendiğinde, I. grup işletmelerden III. grup işletmelere doğru gidildikçe; tutulan ücretli işgücünün, işletmede kul lanılan toplam işgücünün ve kullanılmayan aile işgücünün arttığı, işletme dışında kullanılan işgusünün ise azaldığı ortaya konmuştur. İncelenen işletmelerde ortalama aile iş gücü potansiyeli 844,01 EİG olarak hesaplanmıştır. - Sermaye kompozisyonunda ise, işletme sermayesinin toplam aktife oranının # 23?38t çiftlik sermayesinin de e/> 76,62 olduğu saptanmıştır. İşletmeler büyüdükçe, toplam ak tif içinde toprak ve alet-makina varlığının payı artmakta,-82- bina, nebat ve tarla demirbaşı, ve borçların payının azal dığı ortaya konmuştur. Genel olarak denilebilirki, işletme genişliği arttıkça, işletmelerin öz sermayeleri de artmak tadır. İşletme arazisi ve kullanılış şeklinin analizinde, işletme genişliği arttıkça, tarla arazisinin nisbi olarak azaldığı ve zeytin arazisinin arttığı ortaya konmuştur. Bu da bize, işletmelerin büyümesinde zeytin arazisinin önemli rol oynadığını göstermektedir, l.grup işletmelerde, işletme başına toplam işletme arazisi 38,71 da., II. ve III. grup iş letmelerde ise, sırasıyla, 67,23 da. ve 119,16 da.1 dır. - Araştırmada, işletmelerin yıllık faaliyet sonuçları da ortaya konmuş ve; işletme başına ortalama brüt hasıla 1 889 105 il.., işletme masrafları 1 351 611 İL., net hasıla 537 493 '&. ve net çiftlik gelirinin 1 257 035 ıu olduğu sap tanmıştır. Yıllık faaliyet sonuçları bazı kriterlere göre incelenerek analizleri yapılmıştır. - İşletmelerin başarı durumları da ortaya konmuş ve başarı kriteri olarak dekara düşen brüt hasılanın fi 25 alt ve üst sınırları esas alınmıştır. Sonuç olarak; işletmelerin fi 31,25'inin başarılı, fi 43,75'inin orta derecede başarılı ve fi 25'inin de başarısız olduğu saptanmıştır. 2, Planlama Aşamasında Elde Edilen Bulgular İşletmelerin planı hazırlanırken, mevcut durumun ortaya konması planlama çalışmalarının ilk evresini oluştur muştur.-83- Mevcut üretim desenini temel alan plan saptandıktan sonra planlamaya geçilmiş ve I., II. ve III. grup işletmeler için program planlama yöntemiyle üç ayrı model plan geliş tirilerek genel plana ulaşılmıştır. Planlamada en kıt üre tim faktörü arazi kabul edilmiş vs arazinin dekarına en yük sek brüt marjı veren üretim dallarından başlamak suretiyle planlama yapılmıştır. Geliştirilen işletme planları neticesinde, işletme grup ları itibariyle elde edilen sonuçlar şunlardır. - I.G-rup işletmeler için yapılan Model Plan l'de, 16,44 da. tütün, 18 da. zeytin, 4,27 da. anason ve 2,17 BBHB hayvancılık üretimi optimum ürün bileşimini teşkil etmiştir. Mevcut durumda üretilen bu&day, yulaf, lig ve darı planda yer almamıştır. - II. grup işletmeler için geliştirilen Model Plan 2'de, 19»83 da. tütün, 34,96 da. zeytin, 12,44 da. susam ve 2,46 BBHB hayvancılık üretimi optimum ürün bileşimini teşkil et miştir. Mevcut durumda üretilen; anason, buğday, yulaf, fiğ, darı, soğan ve nohut planda yer almamıştır. - III. grup işletmeler için geliştirilen Model Plan 3* de, 22 da. tütün, 63» 58 da. zeytin, 20,58 da. susam, 13, da. nohut ve 1,78 BBHB hayvancılık üretimi optimum ürün bileşimini teş kil etmiştir. - Genel planda ise 23,75 da. tütün, 38,35 da. zeytin, 12,43 da. susam ve 2,14 BBHB hayvancılık üretimi optimum ürün bileşimini teşkil etmiştir. Anasonun planda yer almaması gös- termektedirki, Çeşme anasonunun oldukça kaliteli ve istenilen-84- vasıfta olmasına karşın, Çeşme'de anason üretimi kârlı delildir. Zaten Çeşme'nin en çok anason üretilen 93 ha neli Germiyan Köyü 'nde anason üreten sadece 32 üretici ye tesadüf edilmiştir.