Patates tohumunun kaplanması üzerine çalışmalar

Abstract

- 34 - VII. ÖZET Patatesin doğrudan tohumdan üretilmesinin avantajları dikkate alınarak patates tohumunun kaplanması üzerindeki bu çalışma yürütülmüştür. Genetik materyal olarak patates çeşitlerinin gerçek to humları, Karacabey'deki Hara TÎGEM'in arazilerinde Sımplot ve Beşikçioğlu Tarım Ürünleri A.Ş. Tohumluk Şubesinin 1986 üretim yılında adaptasyon denemesine tabi tutulan Yukon gold, Baraca, 173008 ve Promesse patates çeşitlerinin tohum ları kullanılmıştır. Patates tohumları Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi' nde kaplanmıştır. Kaplamada ; tablet yapımı için 80 gr. bah çe toprağı 10 gr. kum ve yapıştırıcı olarak 10 gr. şeker, 15 mlt su içinde eritilerek kullanılmıştır. Kazanda kaplama da ise 90 gr. bahçe toprağı + 10 gr. kum ve % 6 lık şeker solüsyonu kullanılmıştır. Ayrıca kaplamadan öne e, tohumlar, çimlenmeyi ve sürmeyi teş vik için GA3, ve KNO3+K2HPO4 hormonları ile muamele edilmiştir. Kaplamada kazan ve basınçla olmak üzere iki metod kulla nılmıştır. Basınçla kaplamada tohumlar disk şeklini, kazan la kaplamadan ise yuvarlak şekil almışlardır. Basınçla kap lanmış ve kazanda kaplanmış tohumların ağırlığı, çapı ve içindeki tohum sayısı tesbiti yapılmıştır. Laboratuvar çimlendirme çalışmalarında uygulanan 7 muame lede (kontrol, Normal tablet, GA ile muamele edilmiş tohum tablet, KNO3 + K2-HPO4 ile muamele edilmiş tohum + tablet,- 35 - Normal kazan ; GA3 ile muamele edilmiş tohum + kazan, KNO3 K2HPO4 ile muamele edilmiş tohum + kazan), kaplanmış her pa tates çeşidi tohumlarının çimlenmeye hızları yüzdesi (%), 7., 14. ve 21. günlerde sayılarak tesbit edilmiştir. Tablet hali ne getirilmiş tohumlarda embriyolarının zedelenmesi nedeniy le hiç çimlenme görülmemiştir. Kazanda kaplanmış tohumlarda ise kontrol gibi % 100' e varan çimlenmeler tesbit edilmiştir. Laboratuvarlarda çimlendirmeler, çimlendirme dolabında 12,5°C lik bir sıcaklıkta gerçekleştirilmiştir. Tarla çalışmalarında ise 4 patates çeşidinin kaplanmış tohumları, 7 ayrı muamele şeklinde tesadüf blokları deneme deseninde 3 tekerrürlü olarak Bornova'da Ege Üniversitesi Zi raat Fakültesi tel örgü içinde 1987 ilkbahar döneminde denen miştir. Denemede parsel boyutları 1 m x 0,90 m olarak düzenlenmiş tir. Her parselde 4 patates çeşidinin de tohumları kullanıl - mıştır. Tohum ekiminde sıra arası mesafe 30 cm. ve sıra üzeri mesafe 10 cm olarak düzenlenmiştir. Ekim derinliği ise 1,5 cm dir. Her sırada her bir çeşide ait 10 adet tohum bulunarak bir parselde toplam 40 adet kaplanmış tohum kullanılmıştır. Denemede araştırılan 7 farklı kaplanmış tohum muamelesi nin tohumların sürme gücü yüzdesi üzerine etkileri farklı ol- muştur. Fakat en yüksek sürme gücü % 20'yi geçmemiştir. Yani çok düşük bir sürme gücü görülmüştür. Kaplama patates tohumunun tarla koşullarındaki sürme gü cünün % 20 gibi çok düşük bir düzeyde olması nedeniyle doğru-- 36 - dan ekim şeklinde kullanılmasının uygun olamayacağı ortaya çıkmıştır. Böyle bir düşük sürme gücüne bir çok faktör etki de bulunmuştur. Burada da bazıları yüksek toprak sıcaklığı, kaymak tabakası oluşumu, yabancı ot ve kaplama maddesinin kalınlığıdır.

- 37 - SUMMARY This study has been conducted on the coating of the true potato seeds, regarding advantages of growing potatoes directly from the true seeds. True seeds of the potato varieties such as Yukon gold, Baraca, F73008 and Promesse have been used as genetic mate rials in coating. These varities were grown in the adapta tion trials in the 1986 growing season by the Simplot and Beşikçioğlu Agricultural Products crops in the Field of Ka racabey state farm. The seeds were collected is tne 1986 trials. True potato seeds were coated in the laboratories of the Faculty of Pharmacology of the Aegean University. Tab lets were made by using 80 g. garden soil, 10 g. sand and solution of 10 g. sugar and 15 ml. water as abinding agent. For cauldron coating, 90 g. garden soil, 10 g. sand and su gar solution of 6 percent were used. The true seeds were treated with GA* and KNO,.». K^HPO^ chemicals before coating in order to induce germination and sprouting. Two methods of coating such as ` Cauîıdron ` and ` pres sure ` were employed. Seeds were shaped like disc when pressure coated and round when cauldron coated. Seed weights diameters and number of seeds were measured in each method, separately.- 38 - During the germination studies in the laboratories the following 7 separate treatments were investigated. - Control in coated and untreated* true seeds. - Normal tablet - GA-, treated-t ablet - KN03 + K2HP04 treated-t ablet. - Normal cauldron coated - GA, treated couldron coated 3 - KNO, * KpHPO^ treated-cauldron coated. The germination rate of the coated seeds of each variety- were determined in percentages by examining each petri dish on the 7 th, 14 th and 21 st days. Any ; germination could not be observed in the compressed seeds due to the distraction of the embriyos. Complete 100 % germinations were observed on the cauldron coated seeds similar to the control groups. During the field studies, coated seeds of 4 potato varieties were tested in the same treatment arrangement in a randomized complete block design with 3 replications in the 1987 in the experimental field of the Agricultural Faculty of the Aegean University. The plot size was 1 m x 0,90 m. seeds of all 4 varieti es were inr sown each block. Distance between rows was 30 cm, and the seeds were sown with 10 cm. spacings on the rows at the depth of 1,5 cm using 10 seeds of each variety in each row, A total of 40 coated seeds of all varieties- 39 - were used in one block. The germination were observed and the percentage of the germination were calculated for each treatment in the field experiment. The maximum germination calculated for the of treatments was 20 % which was very low. This very low germination level under the field conditions, could be explained by the inefficiency of the direct sowing which resulted in very low germination rates. Germination could also be affected by the other factors such as high soil temperature, soil crusting, weed s and the thickness of coating.