Pamuklu kumaşlarda uygulanan ağartma reçetelerinin optimizasyonu

Abstract

-99- 5. ÖZET Bu araştırmada pamuklu mamullere uygulanan hidro jen peroksit ağartmasının optimizasyonu üzerinde çalı şılmıştır. Bunun için ele alınan pamuklu kumaşa pad-roll yön temine göre bazik işlem yapıldıktan sonra çektirme yön temine göre hidrojen peroksit ağartması yapılmıştır. HpOp konsantrasyonu, pH, temperatür ve süre faktörleri nin çeşitli kombinasyonları istatistik! bir modelleme ile değerlendirilerek optimum ağartma koşulları bulunma ya çalışılmıştır. Kullanılan modelleme cevap yüzeyi reg- resyon analizidir. Hazır desen «kullanılarak 31 deneme ya pılmış ve bulunan regresyon denklemlerine göre tüm kombi nasyonlardan elde edilebilecek ortalama polimerizasyon ve beyazlık dereceleri tahminlenmiştir. Ağartmadan elde edilen sonuçlar şu şekilde özetlene bilir: Beyazlık derecesi, H2C>2 konsantrasyonu, pH, tempera tür ve işlem süresinin artmasına paralel olarak artmakta, ortalama polimerizasyon derecesi ise bu faktörlerin hep sinin artması ile birlikte düşmektedir. Sonuç olarak; beyazlık derecesi ile ortalama poli merizasyon derecesi arasında ters bir orantı bulunduğu gözlenmiştir. Optimum bir çalışma için beyazlık ve orta lama polimerizasyon derecesi değerlerinin yüksek olması istenir. Buna göre optimum çalışmayı sağlayan parametre ler;-100- pH : 11 - 12 Temperatür : 90°C Süre : 90 dak. olarak önerilebilir. ELOp konsantrasyonu iso gerek orta lama polimeri zasyon derecesini gerekse beyazlık derecesi ni büyük oranda etkilemektedir. Bu nedenle ilgili faktö rün optimum değeri, regresyon denklemlerine bağlı olarak çizilen uygun grafiklerden saptanabilir.

-101- 6. SUMMARY In this research work, it is searched for the optimization for the bleaching of hydrogen peroxide on cotton fabrics. After the scouring by pad-roll process, the cotton fabrics are, then, bleached with hydrogen peroxide by ex hausting process.lt is searched for the optimum bleaching conditions, with a statistical modelling and evaluating the various combinations of Hp02 concentration, pH, temper ature and time factors. The modelling, which is used, is response surface regression analysis. By using ready designs 51 experiment have been realised and the average polimeri- sation and bleaching degrees are estimated which can be obtained from the regression equations. The results of the bleaching process can be summari sed as follows: The bleaching degree increases when Hp02 concentra tion, pH, temperature and process time is raised, while the average polimerisation degree is decreased. As a result, it is observed that, there is an indirect ratio between bleaching and average polimerisation degrees. It is desired to have higher degrees of polimerisation and bleaching for optimal process condition. Optimum parameters are: pll : 11 - 12 Temperature : 90° C - ^ Time : 90 min. Yükseköğretim Kurula Dokümantasyon MerJseai-102- The HpOp concentration effects both the average polimerisation and the bleaching degrees. Thus, the optimal decision for the related concentration should be selected from the graphs of the regression equations.