Acıpayam erkek kuzularının besi ve karkas özellikleri ile kimi fenotipik ve genetik parametreler

Abstract

69 ÖZET Bu araştırma ortalama 56 günlük yaşta sütten kesilen Acıpayam erkek kuzularının besi ve karkas özelliklerini in celemek amacı ile yapılmıştır. Aynı zamanda kimi fenotipik ve genotip parametreler tahmin edilmiştir. Toplam olarak 7 baba grubundan 46 kuzu kullanılmış ve % 16 ham protein içerikli yoğun yemle 70 gün bireysel besi ye alınmışlardır. Yoğun yem hayvanlara ad-libitum sunulmuş tur. Ayrıca her kuzuya günde 150 g kuru yonca otu verilmiş tir.. Kuzuların beside canlı ağırlıkları 14 gün aralıklarla saptanmış ve karkas özelliklerini saptamak amacıyla ortalama 138 günlük yaşta kesilmişlerdir. Veriler en küçük kareler yöntemiyle değerlendirilmiş tir. Elde edilen sonuçlar şöyle özetlenebilir. 1. Kuzuların besi başı canlı ağırlıkları 20.08 kg, besi sonu canlı ağırlıkları 37.70 kg, beside günlük canlı ağır lık artışları 254 g ve yemden yararlanma katsayısı 5012 dir. 2. Besi özelliklerinde ana yaşı etkisi önemsizdir. Doğum tipi etkisi sadece besi başı canlı ağırlığında çok önemli dir (p < OoOl), Ancak, besi başı yaşı etkisi besi başı can lı ağırlığı için çok önemli (p < 0`01), yemden yararlanma katsayısı ve besi sonu canlı ağırlığı için önemlidir (p < 0.05) 3. Kalıtım derecesi tahminleri günlük canlı ağırlık artı-.i,, şı için 0.82 - 0.24, toplam canlı ağırlık artışı için 0.81 - 0o24, yemden yararlanma katsayısı için 0.38 - 0.20 4* ve günlük yem tüketimi için 0`32 - 0.19 dur. Besi özellik leri arası fenotipik korelasyon katsayıları çoğunlukla yük sek bulunmuştur o 4. Karkas randımanı, soğuk ve sıcak karkas ağırlıkları ortalamaları % 48.48, 18.39 kg ve 17.84 kg dır. Soğuk kar- kasda kuyruk, kol, but, sırt-bel, göğüs-böğür ve boyun70 oranları sırasıyla % 5.38, 17.71, 31,99, 19.66, 17.39 ve 6.69 dur. Üç pirzolada et, yağ ve kuyruk oranları, göz kası alanı ve örtü yağı kalınlığı da sırasıyla % 51.33, % 28.15> % 20.51, 26.33/2 cm2 ve 5.26 mm'dir. 5. Besi sonu canlı ağırlığının karkas özelliklerine olan linear regresyönları önemli (p <- 0.05) ya da çok önemli (p < 0.01) bulunmuştur. Diğer yönden doğum tipi etkisi but oranı, üç pirzolada et ve yağ oranı için, ana yaşı etkisi göğUs-böğür oranı için önemlidir (p <0.05). 6. Kalıtım derecesi tahminleri soğuk karkasta kuyruk, kol, but, sırt-bel, göğüs-böğür ve boyun oranları için sı rasıyla 0.12 İ 0.16, 0.63 İ 0.23, 0.25 t 0.18, 0.09 - 0.16, 0.63 - 0.23 ve<; 0.26 - 0.18; Uç pirzolada et, yağ ve kemik oranları için 0.31 t 0.16, 0.15 î 0.17 ve 0.03 - 0.15, örtü yağı kalınlığı için 0.17 - 0.17 dir. Kuyruk oranı ile but, kol, göğüs-böğür ve Uç pirzola yağ oranı arası ilgiler önem lidir (sırasıyla -0.33, -0.47, -0.32 ve 0.38). 7. Besi sonu vücut ölçüleri ve karkas ölçüleri ile kar kas özellikleri arası fenotipik korelasyon katsayıları ço ğunlukla düşük bulunmuştur.

71 SUMMARY Fattening performance and carcass characteristics of Acıpayam ram-lambs and sane pheriotypic and genetic parameters. This experiment was conducted to investigate the fattening ability and carcass characteristics of Acıpayam ram-lambs weaned at average 56 day old. And some phenotypic and genetic parameters for the characters involved were estimated. Totally 46 ram-lambs from 7 sire lines were used and were fattened individually for 70 days with concentrates containing 16 % crude protein. Concentrates were offered to the animals ad- libitum. In addition, each lamb was given 150 g alfalfa hay daily. Live weight of the lambs at the fattening were determined at 14 days periods, and were slaughtered for the determination of carcass characteristics at average 138 day old. Data were analyzed by least sguares procedure. The results can be summarized as follows t 1. Live weight of ram lambs averaged 20.08 kg at the beginning and 37070 kg at the end of fattening, daily gain during the fattening period was 254 g arid the feed effici ency was 5. 12 0 2. From the standpoint of fattening performance, the differences within the dam's age groups were not significant (p <c 0,05). The effect of birth type was highly significant (p <. 0.01) for the only live weight at the beginning of fattening. But the effect of beginning of fattening age was highly significant (p < 0.01) for the live weight at the beginning of fattening, and was significant (p<0.05) for the feed efficiency and the live weight at the end of fattening.72 3. Estimates of heritabilities were 0.82 - 0024 and 0.81 - 0.24 for daily gain and total gain at the fattening period, and 0.38 İ 0.20 for the feed efficiency, and 0.32 - 0.19 for the daily consuption of concentrates. Generally, high phenotypic correlations between the fatte ning traits were found. 4. The average of dressing percentage and cold carcass weight and chilled carcass weight were 48,48 %, 18.39 kg and 17084 kg resp. The percentage of tail, shoulder, leg, rack- loin, breast-flank and neck in the chilled carcass were 5.38 %, 17.71 %, 31.99 %, 19.66 %, 17.39 % and 6.69 % respectively. The percentage of meat, fat and bone in the three rib cuts, and eye muscle area between the 12 th and 13 th ribs, and fat thickness over the 12 th rib were 51.33 %, 28.15 %, 20.51, 26.33/2 icm2 and 5.26 mm respectively. 5. The linear regressions of live weight at the end of fattening on the carcass characteristics were.found to be significant (p < 0.05) or highly significant (p < 0.01). On the other hand, the effect of the birth type for the percentage of leg and the percentage of meat and fat in the three rib cuts, the effect of dam's age for the percentage of breast-flank were significant (p < 0.05). 6. Estimates of heritabilities were 0.12 - 0.16, 0.63 Î 0.23, 0-.25 ± 0.18, 0.09 - 0.16, 0.63 ± 0.23 and 0.26 - 0.18 for the percentage of tail, shoulder, leg, rack- loin, breast-flank and neck in the chilled carcass, and 0.31 t 0.19, 0.15 - 0.17 and 0.03 ± 0.15 for meat, fat and bone in the three rib cuts, and 0.17 - 0.17 fat thickness over the 12 th rib. The percentage of tail was significantly correlated with the percentage of leg, shoulder, breast- flank and the percentage of fat in the three rib cuts (-0.33, -0.47, -0.32 and 0.38 resp.).73 7. Eight body measurement at the end of fattining and 9 carcass measurement were determined, and generally, phenotypic corelations of the body and carcass measurements with various carcass traits were found low.