The impacts of Turkey`s responses to proliferation threats in the Middle East on its integration with Europe

Abstract

ÖZET TÜRKİYE'NİN ORTADOĞU'DAKİ KİTLE İMHA SİLAHLARI TEHDİTİNE VERDİĞİ KARŞILIĞIN AVRUPA İLE ENTEGRASYONUNA ETKİLERİ Udum, Şebnem Master, Uluslararası İlişkiler Bölümü Tez Yöneticisi: Yrd. Doç. Mustafa Kibaroğlu 1999 Helsinki Zirvesi'yle Avrupa Birliği'ne (AB) aday gösterildikten sonra Türkiye'nin AB ile ilişkileri yeni bir boyut kazanmıştır. Katılım müzakerelerine bir an önce başlamak isteyen Türkiye, AB'ye üyelik kriterlerini yerine getirmelidir, ancak Soğuk Savaş sonrası yeni ortaya çıkan güvenlik tehditleri bu süreçte önemli engeller oluşturacak gibi görünmektedir. Türkiye Orta Doğu'dan kaynaklanan kitle imha silahlarının ve bunların fırlatma vasıtalarının yayılması tehditiyle karşı karşıyadır. Bu tehdite direk karşılık olarak Türkiye ilk etapta füze savunma sistemleri içine dahil olmayı düşünmüş ve kendi yeteneklerini gelişmiştir. Uzmanlar bu iki sürecin birbirine ters yönde ilerleyeceğini ve bir ikilem yaratacağım öngörmektedirler. Bu tez bu ikilemden bir çıkış yolu bulmayı amaçlamaktadır. Böylece Türkiye AB'ye entegrasyonu gerçekleştirirken aynı zamanda kendi güvenlik çıkarlarını da göz önünde bulundurmuş olacaktır. Bu amaca hizmet etmek için, bu tez, Türkiye'nin tüm dış ve güvenlik politikasını belirleyen kurumlarım ve ilgili birimlerini kapsayan milli bir kitle imha silahlarının yayılmasının önlenmesi stratejisi önermektedir. Temel argüman, yerinde stratejik politik kararların Türkiye'nin güvenlik politikası ve AB ile ilişkilerinde yaşayabileceği ikilemden çıkmasını sağlayacak bir yol olacağıdır. Anahtar kelimeler Kitle imha silahlan, Türkiye, Avrupa Birliği, Orta Doğu. iv

ABSTRACT THE IMPACTS OF TURKEY'S RESPONSE TO PROLIFERATION THREATS IN THE MIDDLE EAST ON ITS INTEGRATION WITH EUROPE Udum, Şebnem MA., Department of International Relations Supervisor Assistant Prof. Dr. Mustafa Kibaroğlu September 2003 After the declaration of its candidacy in 1999, Turkey's relations with the European Union (EU) assumed a new course, which requires undertaking certain reforms to fulfill the EU accession criteria in order to start accession talks. Now that Turkey's primary task is meeting these criteria, there is a high expectation that Turkey should do its best to start these talks as early as possible. However, the issues that started to occupy Turkey's external security agenda in the post-Cold War period are likely to constitute important stumbling blocks in Turkey's integration with the EU. Turkey is under a real threat of proliferation of weapons of mass destruction (WMD) and their delivery systems from its neighbors in the Middle East. Turkey's initial response to the proliferation was to consider involvement in missile defense systems, and to produce its own capability that addressed the threat directly. Experts foresee that these two processes pull Turkish policymaking in different directions and result in a paradox. This thesis is an attempt to find a way to get out of this paradox by addressing needs and interests and to lead Turkey to converge towards satisfying the EU while at the same time upholding its own security interests. To that end, the thesis basically proposes a national nonproliferation strategy that involves all the interested actors of Turkish security and foreign policy making and relevant institutions. It argues that viable strategic political decisions can be a way out of the paradox between Turkey's security policy and its relations with Europe. Keywords: Weapons of mass destruction. Turkey, European Union, Middle East. m