Organik ve inorganik orijinli bazı maddelerin yetiştirme ortamı olarak sera hıyar üretiminde kullanılabilme olanakları

Abstract

-105- 7. ÖZET Türkiye'de önemli boyutlara ulaşan seracılık sektöründe yetiştiriciliğin sorunları, seracılığın olağan kültür şekli nedeniyle gittikçe ağırlaşmaktadır. Seracılığın geliştiği ülkelerde toprak yerine kullanılabilecek ortamlarda yapılan bitki yetiştiriciliği ile, toprak kaynaklı sorunlara çare bulunduğu gibi; verimde de astronomik seviyelere ulaşılmaktadır. Fakat bu yöntem (topraksız kültür) ülkemizde henüz yeterince tanınmamakta ve bilinmemektedir. Bu araştırma, sera hıyar yetiştiriciliğinde, toprağa alternatif olabilecek, çevremizde ucuz ve kolay bulunabilecek maddeleri belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Üç organik (Talaş; buğday samanı; pirinç kavuzu) dört inorganik (tüf, perlit, kum, kömür tozu + perlit) orijinli ortam, iki yetiştirme devresinde (Sonbahar ve İlkbahar) toprakla mukayese edilmişlerdir. Denemeler tesadüf parselleri ve tesadüf blokları deneme desenine göre kurulmuş; çiçeklerime, toplam verim, erkenci verim, meyve adedi, meyve boyu ve eni, meyvede kuru madde, bitki boyu, nodyum sayısı gibi kriterlerde Asgari Önemli Fark (% 5) testi uygulanmıştır. Toplam verimle diğer özellikler arasındaki ilişkiler ise regresyon ve korelasyon analizleriyle belirlenmeye çalışılmıştır. Denemeler, agregatlar 50 x 50 cm boyutlarında torbalar içine konularak kurulmuş; agregatlar içine dikilen bitkiler, Adamson ve Maaş (1981) tarafından hazırlanan standart bir besin eriyiği baz alınarak beslenmişlerdir. 1988-Sonbahar devresinde besin eriyiğinde hiçbir modifikasyon yapılmamışken; bitkilerde görülen bitki besin maddeleri eksiklikleri nedeniyle, 1989-ilkbahar ve 1989-Sonbahar devresinde parsellere ilave N uygulaması yapılmıştır.-106- Sonuçta, bitki besin eriyiğinin değiştirilmeden kullanıldığı 1988-Sonbaharında, kullanılan agregatlar topraktan % 50-94 arasında eksik verimli olmuş ve hiçbir agregat verim açısından toprağa rakip bulunmamıştır. Fakat, N takviyesinin yapıldığı 1989 - İlkbahar ve 1989-Sonbahar devresinde sonuçlar tamamen değişik olmuştur. Bu iki devre verilerinin değerlendirilmeleri sonucunda sırasıyla perlit, kum ve tüf ortamın toprak yerine çekinmeden kullanılabilecek ortamlar olduğu saptanmıştır. Bu ortamlar toplam verim açısından toprakla başabaş yarışırken; tüf ve kum' un erken verim açısından da ümit var olduğu gözlenmiştir. Diğer ortamlar hem erken verim, hem de toplam verim açısından toprağa yetişememişlerdir. Bunun nedeni kullanılan besin eriyiğinin bu ortamlar için uygun miktarda besin maddeleri içermemesidir. Bu nedenle bazı önlemler almak koşuluyla diğer ortamların da hıyar yetiştiriciliğinde agregat olarak kullanılabilme şansı olduğu kanısına varılmıştır.

-107- SÜMBftRY In Turkey, agronomical problems of glasshouse sector have been gradually increased due to the traditional growing-technics. In some countries, soilless culture became a succesfull production- technics in solving the problems originated from soil and to reach astronomical sums of yield. But this cultural -system haven't been introduced to our country yet. The aim of this research was to find out the raw substances, which would be succesfully used as growth medium in greenhouse cucumber production, as alternatives to soil. Three organic (fresh rice-hull, chopped wheat straw, and pine (Pinus nigra) sawdust) four inorganic (perlite, volcanic scoria, sand, perlite+crurrbled lignite) material were used as growth-media and compared with soil, both in fall (1988-1989) and spring (1989) crop, in non-4ieated glasshouse. Trials were designed as randomized plots and randomized blocks. The test of Least Significant Differences (5 %) was applied to the characteristics such as flowering date; early and total yield; number, lenght, diameter and dry matter contents of fruits; number of nodies; lenght of the plant. The relation between total yield and other criterias was searched by means of regression analyses. As pure material all of the substances were filled in the white-polyetylene bags, sized 50 x 50 cm. The nutrient solution, recanrHided by Adamson oC Nkas (1981) was used as feeding material. In 1988 -fall nutrient solution was used without modification and-108- extreme nitrogen deficiency was observed in all media. To overcome this problem additional nitrogen fertilizer was given to the bags, both in 1989-fall and 1989-spring crop. In 1988, none of the media could compete with soil, on total and early yield. But in 1989, in both season, completely different results were obtained. Perlite, sand and volcanic scoria were the main competitors of soil. Perlite gave the highest total yield; volcanic scoria and sand gave promising results on early yield as well as on total yield. Other media didn't yielded as high as soil, most probably because of unadequate level of essential elements in feeding programne.