Diffusion of skill in the mediterranean world Ottoman navigational technology during the 16th century seen through sailing-directions manuals

Abstract

ÖZET AKDENİZ DÜNYASINDA BECERİNİN YAYILMASI. 16. YY.'DA OSMANLI DENİZCİLİK TEKNOLOJİSİ OLARAK DENİZ KILAVUZLARI Loupis, Dimitrios Yüksek Lisans, Tarih Bölümü Tez Yöneticisi: Yrd. Doç. Dr. Mehmet Kalpaklı Eylül 2004 Bu tez Osmanlılar' in 16. yy'da denizcilik teknolojisi, özellikle deniz kılavuzları üretimine katkısını incelemektedir. Tez dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde genellikle eski çağlardan 16. yüzyıla kadar Akdeniz'de denizcilik bilim ve tekniği gelişmesi ele almıyor. Bu araştırmanın asıl konusu yönlendirmeyle ilgili teknolojidir, gemi inşaatı konusuna değinmemiştir. Gemide kullanılan aletler hakkında kısa bir tanımlama verilimiştir. Bu bölüm, astronomik ve yüzeysel denizcilik terimlerinin açıklamasıyla sona ermektedir. İkinci bölümde her karşılıklı değişme ve etkileşimin gerçekleştiği bölge gibi Akdeniz dünyası bir bütün olarak inceleniyor. Böylece, denizcilik sanatı kültür değişmesinin baş özelliklerinden biri oluyor. Etnik ve dinsel kökene önem vermeden o kapalı denizin denizcileri sularda ortak bir hayat yaşıyorlardı. Bu bölümde denizcilerin ortak şivesi (Lingua Franca)'dan bahsediliyor. Üçüncü bölümde eski çağlardan 16. yüzyıla kadar Akdeniz'de diğer dillerinde üretilen deniz kılavuzları inceleniyor. Dördüncü ve son bölüm lö.yy'da Osmanlıca yazılan o tür metinlerini takdim ediyor.Bu araştırmanın sonuçlarına göre, Osmanlılar, diğer birkaç Akdeniz grubu ile, denizcilik teknolojisinin merkezinde değil, onun çevresinde bulunmuşlardı. Onlar orijinal olarak az miktarda metin üretti, ama denizcilik bilgisinin yayılmasına katıldılar. Anahtar Kelimeler: denizcilik, denizcilik teknolojisi, deniz kılavuzları, Piri Reis, Hacı Muhammed Reis vı

ABSTRACT DIFFUSION OF SKILL IN THE MEDITERRANEAN WORLD. OTTOMAN NAVIGATIONAL TECHNOLOGY DURING THE 16th CENTURY SEEN THROUGH SAILING-DIRECTIONS MANUALS Loupis, Dimitrios MA., Department of History Supervisor: Assist. Prof. Dr. Mehmet Kalpaklı September 2004 This thesis deals with the navigational technology, focusing on the sailing- directions texts, of the Ottomans during the 16lh century. It is divided into four chapters, the first of which discusses in general the development of the science and technique of navigation in the Mediterranean Sea from the Antiquity to the 1 6th century. The subject of the study is the technology that has to do with the orientation and not with the ship-building at all. A brief reference on the instruments used on ship board follows, while the chapter ends with the distinction between the astronomical and the plane navigation. The second chapter displays the Mediterranean world as a unity, where all sorts of exchange and interaction took place. Thus, the art of navigating the sea, that both unites and divides the shores around it, was one of the main features of the cultural exchange. The mariners of the enclosed sea shared a common life in the waters no matter their ethnic and mreligious provenance. Here the common language of the seamen, the `lingua franca` is under consideration. The third chapter discusses the sailing-directions text that were compiled in various languages again from the Antiquity to the 16th century, while the fourth and last chapter is concentrated on the three known 16lh- century Ottoman texts of this genre. The Ottomans, as well as other Mediterranean groups, were in the periphery of the navigational technology according to the results of the study. They produced a small number of original texts, nevertheless they took part in the diffusion of the navigational know-how. Keywords: navigation, navigational technology, sailing-directions texts, Piri Reis, Haci Muhammed Reis iv