Manisa yöresinin polinizasyon takviminin belirlenmesi

Abstract

8 2 ÖZET Bu aeropalinolojik çalışma, Manisa yöresinde 1990 ve 1991 yıllarında gravimetrik yöntem uyarınca `Durham aracı` kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla Manisa İli kent içinde üç, Turgutlu İlçesinde iki ve Nuriye Kasabasında iki istasyon seçilerek, buralara Durham araçları yerleştirildi. Üzerlerine polenleri tutmak gayesiyle gliserin-jelatin eriyiği sürülen lamlar, bir hafta süreyle bu araçlar üzerinde bırakılıp, iki yıl boyunca her hafta peryodik olarak yenileriyle değiştirildi. Laboratuvara getirilen lamlar, safraninli gliserin -jelatin montaj mater yali yardımıyla 20 x 20 mm'lik lamelle kapatılarak daimi preparat haline getirildi ve araştırma mikroskobunda incelemeye alındı. Sonuçlar, temel olarak cmz'deki haftalık polen çeşitleri ve konsantrasyonlarını gösteren tablo ve grafikler halinde belirtildi. Ayrıca, çalışma yöresi ile ilgili iklimsel verilerin polen konsantrasyon ları ile ilişkisi ortaya kondu. Bunun yanında yörenin polen takvimleri de hazırlandı. Elde edilen sonuçlara göre, Manisa Yöresinde familya, cins ve tür düzeyinde toplam 58 taksona ait polen belirlenmiştir. Bunların 34'ü ağaç ve ağaçsı, 24'ü ise otsu bitkilere aittir. Bu rakamlar 1990 yılında 28 ağaç, 20 otsu; 1991 'de ise 34 ağaç, 23 otsu şeklinde idi. İki yıl içerisinde en fazla taksona 55 tane ile Manisa (Merkez)'da rast lanmış, bunu 50 tane ile Turgutlu ve 43 tane ile de Nuriye takip etmiştir. Çalışma yöresi genelinde cm^'ye düşen ortalama yıllık polen adedi 4435 olup, bunun % 76,5' I (3392'si) ağaç, % 14,9'u (660'ı) Gramineae, % 7,5'i (333'ü) diğer otsular ve % 1,1 'i (50'si) ise tanımlanmayanlar grubundadır. En az polen Aralak ve Ocak, en fazla da Mayıs ve Nisan aylarında görülmüştür. Tüm istasyonların iki yıllık ortalamalarına göre poleni en fazla tespit edi len ilk on takson sırasıyla; Pinus, Olea europaea, Gramineae, Cupressa- ceae/Taxaceae, Quercus, Casuarlna equlsetifolla, Chenopodiaceae/ Amaranthaceae, Platanus orientalls, Morus ve Plantago'dur. Polen yoğunluklarının meteorolojik faktörlerle ilişkisi araştırıldığında; sıcaklık artışı ve buna paralel olarak nisbi nemin azalışı ve rüzgar ile yoğunluğun arttığı; aksi durumda ve yağış artışıyla ise azaldığı görülmüştür.

83 SUMMARY This aeropalynological work was done during the years 1990-1991 in Manisa province using Durham apparatus and gravimetric method. 7 stations. 3 from the city centre in Manisa; 2 from Turgutlu district and and 2 from Nuriye town were selected and one Durham apparatus left at each station. Glycerine- gelatine mixture was put on microscope slides left on the apparatus to cathch the pollen. This slides were collected and changed on weekly basis for to years. The slide material was mounted on safranin-glycerine-gelatine covered with 20 x20 mm cover slip and investigated under microscope. Results are types sented in tables and graphs giving weekly pollen types and concentration on square centrimeter bases. The climatik data of the study area for 1990-1991 was corre lated with pollen concentrations. A pollen calenders for the province was also prapared. The results obtained show that in all pollens of 58 taxa on family, genus and species bases are distributed in Manisa province. Out of these 34 are trees and 24 herbaceous plants. In 1990 number of trees encountered was 28, and herbs 20; whereas in 1991 number of trees was 34 and herbs 23. During 2 years maximum number of taxa (55) were collected from Manisa (Centre), 50 from Turgutlu and 43 from Nuriye. In the study area mean annual pollen concentration was 4435, out of these 76.5 % (3392) were trees, 14.9 % (660) Gramineae members, 7.5 % (333) other herbaceous plants and 1.1 % (50) unknown plant taxa. The member of pollen was minimum during December and January, maximum during May and April. The first 10 taxa with highest number of pollen determined during z years were Pinus, Olea europaea, Gramineae, Cupressa- ceae/Taxaceae, Quercus, Casuarina equisetifolia, Chenopodiaceae/ Amaranthaceae, Platanus orientalis, Morus and Plantago. Pollen concentration increased with an icrease in temperature and par allel in humidity as well as wind. An increase in precipitation resulted in a de crease in pollen concentration.