Yıldızlarda dönme

Abstract

ÖZET YILDIZLARDA DÖNME TOYDEMİR, Esin Yüksek Lisans Tezi, Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Cafer İBANOĞLU Ağustos 1999, 148 sayfa Bu tezde, küçük kütleli yıldızların, Güneş'ten daha kütleli anakol ve anakol sonrası yıldızların dönme hızlan tartışıldı. Bu dönme hızlarının belirlenmesi için, tayfsal ve fotometrik yol izlendi. Ayrıca alan ve küme yıldızlarının kütleye göre hız değişimi ele alındı. Dönmenin bir yıldızın parlaklığını ve rengini nasıl etkilediği ele alındı. Dönmeyen bir yıldıza göre, dönen bir yıldızın renk ve parlaklığındaki değişim grafiğe aktarıldı. HBpparcos uydusunun parlaklık ölçümlerine dayandırılarak III. ve IV. ısıtma sınıflarından OB yıldızlarının tayf türüne karşı salt parlaklık ilişkisi araştırıldı. T Tauri yıldızlarının dönme özelliklerini kullanarak onların uzaklıklarının belirlenmesi için çeşitli yöntemler incelendi. Dönme - etkinlik - yaş ilişkisinde, Pleiades ve Hyades yıldızlarının etkinliği ele alındı. İki kümedeki yıldızların salma akılan gözlemlerle karşılaştınldı. Daha sonra, yıldızın kromosfer ve korona salmalannın yaşa bağlılığı tartışıldı. Anahtar sözcük : Yıldızlarda dönme.

vn ABSTRACT STELLAR ROTATION TOYDEMİR, Esin MSc in, Astronomy and Space Science Department Supervisor: Prof. Dr. Cafer İBANO?LU August 1999, 148 pages In this thesis, rotation velocities of less massive stars, larger mass than Sun main-sequence and 'post - main sequence stars -are discussed. Because of determining the rotation velocities, spectroscopic and photometric methods are examined. In addition, vsini as a function of mass for the field and clusters are handled. The affects of rotation on colour and brightness of the star are handled. According to a non-rotating star, colour and brightness change of a rotating star is transferred a graph. Mv versus spectral type relation of OB stars of class III-V based on parallax measurements of the Hipparcos satellite are investigated. For determining the distance of T Tauri stars, various methods deveoped by using rotation properties of these stars are also examined. Activity of Pleiades and Hyades stars are handled in rotation - activity-age relation. Emission of stars in two clusters are compared with observations. Then, coronal and chromosferic emission of a star depending on its age are discussed. Key word : stellar rotation.