Acı ve tatlı kayısılarda bazı sekonder metobolitlerin düzeylerinin araştırılması

Abstract

ÖZET ACI VE TATLI KAYISILARDA BAZI SEKONDER METOBOLİTLERİN DÜZEYLERİNİN ARAŞTIRILMASI. SEFER, Filiz Doktora Tezi, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı Tez Yöneticisi : Prof.Dr. Ruhinaz GÜLC AN Ocak, 2000, 136 sayfa. Bu çalışmada, acı ve tatlı kayısı çeşitlerinde, tanen miktarı, fenolik bileşikler ve siyanogenik glikozitler arasındaki ilişki araştırılmıştır. Bu amaçla, Kabaaşı, Şam, Hasanbey tatlı çeşitleri ile Adilcevaz-2, Adilcevaz-4 ve X.1 Zerdali çeşitleri kullanılmıştır. Yaprak ve kök örnekleri Mayıs ve Eylül dönemlerinde alınmıştır. Tanenler spektrofotometrik yöntemle, fenolik bileşikler ince tabaka kromatografisi ve siyanogenik glikozitler yüksek basınçlı sıvı kromatografisi yöntemiyle analiz edilmiştir. Analizler sonucunda, acı kayısı çeşitlerinde, tatlı kayısı çeşitlerine nazaran her iki dönemde yapraklar ve köklerde tanen miktarının daha fazla olduğu saptanmıştır. Fenolik bileşiklere ilişkin lekelerin dağılımı bakımından farklılık olduğu tespit edilmiştir. Bazı lekelerin acı çeşitlere ait bitkiler için belirleyici lekeler olduğuVI gözlenmiştir. Ayrıca siyanogenik glikozit içeriğinin yapraklar, kökler ve tohumlarda acı çeşitlerde tatlı çeşitlere nazaran daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Anahtar kelimeler : Kayısı, Fenolik bileşikler, Siyanogenik glikozitler, dayanıklılık, Capnodis tenebrionis.

VII ABSTRACT A RESEARCH ON SECONDARY METABOLITE CONTENT OF SWEET AND BITTER APRICOT VARITIES. SEFER, Filiz Ph.D. Thesis, Horticulture Department Supervisor : Prof.Dr. Ruhinaz GÜLCAN January, 2000, 136 pages. In the current study, the interaction between phenolic compounds and cyanogenic glycosides and resistance to Capnodis tenebrionis were searched in sweet and bitter apricot varieties. For this purpose, sweet apricot varieties such as Kabaaşı, Şam and Hasanbey and bitter varieties such as Adilcevaz-2, Adilcevaz-4 and X. 1 Zerdali were used. Leaf and root samples were taken in May and September. Tannins were analyzed by a spectrophotometric technique, other phenolic compounds were analyzed by using thin layer chromotography and cyanogenic glycosides were analyzed by using high performance liquid chromatography (HPLC). Consequently, it was found that bitter varieties contained much more tannins in leaf and root samples than the sweet ones at two different periods. Some differences were determined in the distributionVIII of spots in relation to phenolics. Some spots were determined only in bitter varieties. In addition, it was observed that cyanogenic glycoside contents of leaf, root and seeds in bitter varieties were higher than the sweet varieties. Key words: Phenolic compounds, cyanogenic glycosides, apricot, resistance, Capnodis tenebrionis.