Sağlık kurumlarında stokların Türkiye muhasebe standartları açısından incelenmesi: Özel hastane örneği

Abstract

Sağlık, sadece hastalık ya da sakat kalma hali olmayıp; ruhen ve bedenen tüm toplumun eksiksiz bir şekilde iyi olma halidir. Bu iyi olma halinin devamı için sağlık hizmetleri sunan kuruluşların başında hastaneler gelmektedir. Hastane işletmeleri, hizmet işletmeleri olduklarından dolayı, muhasebe sistemlerinin işleyişi üretim ve ticaret işletmelerine göre farklıdır. Ülkemizdeki mevcut uygulamaların dayandığı vergi kanunları hastane işletmelerinde üretilen soyut hizmetlerin stoklanamayacağını öngörürken; Uluslararası Muhasebe Standartları esas alınarak hazırlanan, Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) ise hizmetlerin belirli durumlar altında stoklar hesabında izlenebileceğini varsaymaktadır. TMS-2 `Stoklar` Standardına göre; stoklar, maliyet değeri ve net gerçekleşebilir değerden düşük olanı ile değerlenirken; VUK'a göre stoklar, maliyet değeri ile değerlenmektedir. TMS-2 kapsamında sabit genel üretim giderleri, kapasite kullanım oranını dikkate alan `Normal Maliyet Yöntemi`ne göre hizmet maliyetine yüklenirken; VUK kapsamında sabit genel üretim giderlerinin tamamı `Tam Maliyet Yöntemi`ne göre hizmet maliyetine yüklenmektedir. TMS-2 stokların vadeli alım işlemlerinden kaynaklı vade farkını finansman gideri olarak dikkate alırken; VUK'a göre, vade farkı malzemenin maliyetine eklenmektedir.Bu çalışma ile özel bir hastane işletmesinin stok kayıtları, TMS-2 kapsamında detaylı bir şekilde incelenmiştir. Ayrıca bu standartta, stok kayıtlarının doğru tutulması ve muhasebeleştirilmesinin yanı sıra, oluşabilecek diğer karışıklıkları gidermeye yönelik çözümler getirilmeye çalışılmıştır. TMS-2 Stoklar Standardı ile yapılan kayıtların hastane işletmesine sağladığı faydalar belirlenerek konu ile ilgili öneriler sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Sağlık Kurumları, Türkiye Muhasebe Standartları, Stoklar

Health is not just a disease or disability; it is a complete well-being of the whole society, spiritually and physically. For the continuation of this well-being, hospitals are the leading providers of health services. Due to the fact that hospital operations are service operations, the operation of accounting systems is different from the production and trade managements. While the tax acts on which the current practices in our country are based predict that the abstract services produced in hospital managements cannot be stocked; Turkish Accounting Standarts (TAS) that prepared on the basis of International Accounting Standarts assumes the services can be monitored in the stock account under certain circumstances. According to TAS-2 `Stocks` Standards, inventories shall be measured at the lower cost of and net realizable value. However, according to Turkish Tax Procedure Law (TPL), the stocks are valued at cost value. In the context of TAS-2 The capacity utilization of fixed manifacturing costs are charged to the service costs according to the `Normal Capacity Method`. On the other hand, In the context of TPL, all of the fixed manufacturing costs are charged to the service costs according to the `Complete Capacity Method`. While TAS-2 evaluates the financial burden, that arises when the goods are bought on credits, as financial expense; according to the TPL this financial burden should be added to the cost of the goods.In this study, stock records of a private hospital is examined in detail in the context of TAS-2. As well as recording the stock accounts accurate and accounting for this stock accounts, it has been tried to produce solutions to remove any other confusion. The advatages of the records made with the TAS-2 Stocks Standard on the hospital operation were determined and recommendations were made concerning this issue.Key Words: Health Facilities, Turkish Accounting Standards, Stocks