Adana ekolojik koşullarında farklı reyhan (ocimum basilicum l.) çeşit ve genotiplerinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Bu tez çalışmasında Adana ekolojik koşullarında bazı reyhan (Ocimum basilicum L.) çeşit ve genotiplerinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma 2017 yılı bahar vejetasyon döneminde Adana koşullarında 3 çeşit ve 3 genotip olmak üzere toplam 6 farklı reyhan (Agreto, Compact, Midnight, R-11, 10-A, 10-L) ile yürütülmüştür. Tarla çalışmaları ''Tesadüf Blokları'' deneme desenine göre 4 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Bölgede vejetasyon boyunca bitkilerden 3 biçim yapılmış (biçim sezonları) ve biçim sezonları da bir faktör olarak değerlendirilmiştir. Araştırmada, bitki boyu, dal sayısı, yeşil herba verimi, kuru herba verimi, kuru yaprak verimleri incelenmiştir. Su buharı distilasyonu metodu ile elde edilen uçucu yağ saptanarak bileşenleri GC-MS ile belirlenmiştir. Çalışmada çeşit ve genotiplerde incelenen özellikler bakımından önemli farklar tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda, en yüksek bitki boyu (94.1 cm) 10-L genotipi ve en düşük bitki boyu (42.2 cm) Midnight çeşidinden alınmıştır. Dal sayısı 12.0 -7.1 (adet/bitki) aralığında bir değişim göstermiştir. Çalışmada çeşit ve genotiplerde yıl boyunca toplam yeşil herba verimleri 2691.8-15734.5 kg/da, kuru herba verimleri 334.2-2518.6 kg/da, kuru yaprak verimleri 172.5-996.7 kg/da aralığında değişim göstermiş ve en yüksek herba verimleri 10-L genotipinden elde edilmiştir. Uçucu yağ oranları % 0.8-1.6 arasında değişim göstermiş olup en yüksek değer ikinci biçim sezonunda 10-A genotipinden elde edilmiştir. Çeşit ve genotiplerde ana bileşenler farklı olmuştur. Çeşitlere ait ve bu bileşenlerden, linalol (% 64.72), ökaliptol (% 20.94), sitral (% 38.20), metil kavikol (% 94.59), metil öjenol(% 49.55) olduğu belirlenmiştir. Çalışma sonucunda 10-A ve 10-L genotiplerin herba verimleri ve uçucu yağ oranları yönünden bölgeye en iyi adapte olan genotipler olduğu 10-A genotipinin metil kavikol, 10-L genotipinin sitral'ce zengin olduğu belirlenmiştir.

This study was carried out to determine the yield and quality characteristics of some basil (Ocimum basilicum L.) varieties and genotypes under Adana ecological conditions in 2017. In the study, which was paerformed in randomized block design with four replications, 6 different basil varieties, including 3 cultivars (Agreto, Compact, Midnight) and 3 genotypes (R-11, 10-A, 10-L). Theplants have been harvested inthree different harvest stages throughout vegetation period and harvest stages had been evaluated as one-factor analysis of variance. In this research, plant height, the number of branches, green herba yield, dry herba yield, dry leaf yield were investigated. The essential oil components obtained by steam distillation method were determined by GC-MS. Significant differences were determined in terms of traits in genotypes and varieties As a result, the highest plant length (94.1 cm) was determined as 10-L genotype and the lowest plant height (42.2 cm) was determined as Midnight variety. The number of branches varied from 12.0 to 7.1 (number / plant). In the study, green herba yields of varieties and genotypes were 2691.8-15734.5 kg / da, dry herba yields were 334.2-2518.6 kg / da, dry leaf yields varied between 172.5-996.7 kg / da and the highest herba yields were obtained from 10-L genotype. Essential oil ratios varied between 0.8-1.6% and the highest value was obtained from the 10-A genotype in the second harvest time. In the essential oil were identified and in this components, linalool (64.72%), eucalyptol (20.94%), citral (38.20%), meti cavicol (94.59%) and methyl eugenol (49.55%) were found to be high ratio. As a result of the study, 10-A and 10-L genotypes were found to be the best-adapted genotypes in terms of herba yield and essential oil ratios and particularly, genotype 10-A was found to be rich in metil cavicol while genotype 10-L was found to be rich in citral.