DEHB tanısı alan 6-12 yaş arası çocukların annelerinde problem çözme becerilerinin incelenmesi

Abstract

Beyin işlevlerinin ölçülebilirliği ile ilgili argümanların artması ile beraber tanılamada çok yönlülük ve isabet oranının artması sonucunu doğurmuştur. Bu kapsamda Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), Çocuk ve Ergen Psikiyatri alanında önde gelen çalışma ve araştırma konularının başında gelmektedir.Buradan hareketle tanı ve tedavide, sadece hasta öznesi ile yetinmeyen yaşam alanı, yaşam kültürü ve birlikte yaşayan diğerlerini de ele alan yaklaşım hem etkin tedavi hem de tedavinin proflaktik etkisi adına büyük önem taşımaktadır. DEHB tanısı almış çocukların ailelerinde rastlanan psikopatoloji ve psikolojik yük ve bunların görülme sıklığı ile ilgili araştırmalara rastlamak mümkündür. Bu araştırmaların birinde DEHB tanılı çocukların ebeveynlerinde duygudurum bozukluğu %12.3 ve anksiyete bozukluğu %8.1 olarak görülürken %6.8 oranında yetişkin DEHB'ı görülmüştür (Güçlü ve Erkıran, 2004).Çalışmada örneklem grubu ve kontrol grubundan veri toplamak amacıyla sosyodemografik bilgi formu, Beck Anksiyete Ölçeği ve Problem Çözme Envanteri ( Form-A) kullanılmıştır.Araştırmada; 1.Örneklem ve kontrol gruplarında çocukların annelerinin demografik özelliklerinin ( Eğitim ve iş ) dağılımları, 2.Örneklem ve kontrol gruplarında çocuk olguların cinsiyetlerine göre annelerinin eğitim durumlarının değerlendirilmesi, 3.Örneklem ve kontrol gruplarında çocuk olguların cinsiyetlerine göre annelerinin iş durumlarının değerlendirilmesi, 4.Örneklem ve kontrol gruplarında çocukların annelerinin eğitim durumlarına göre PÇE toplam puanı ve PÇE alt testlerinin değerlendirilmesi, 5.Örneklem ve kontrol gruplarında çocukların annelerinin iş durumlarına göre PÇE toplam puanı ve PÇE alt testlerinin değerlendirilmesi, 6.Örneklem ve kontrol gruplarında anne eğitim durumuna göre anksiyete puanlarının değerlendirilmesi, 7.Örneklem ve kontrol gruplarında anne iş durumuna göre anksiyete puanlarının değerlendirilmesi, 8.Çocukların cinsiyetine göre örneklem ve kontrol gruplarında PÇE alt testlerinin değerlendirilmesi,9.Örneklem ve kontrol gruplarında annelerin eğitim durumlarına göre PÇE alt testlerinin değerlendirilmesi, 10.Örneklem ve kontrol gruplarında annelerin iş durumlarına göre PÇE alt testlerinin değerlendirilmesi, 11.Örneklem ve kontrol gruplarında anksiyete puanları ile PÇE alt test puanlarının ilişkilerinin değerlendirilmesi incelenmiştir. Öncelikle demografik bilgi formu üzerinden örneklem grubu ve kontrol grubunda annelerin eğitim ve iş durumlarının dağımları tespit edilmiştir. Yapılan istatiksel analizler sonucunda: Örneklem grubunda; •Yüksek öğrenim almamış annelerin kaçıngan yaklaşım puan ortalamaları, yüksek öğrenim almış annelerin puan ortalamasından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksektir (p:0.003; p<0.01). Yüksek öğrenim almamış annelerin kendine güvenli yaklaşım puan ortalamaları, yüksek öğrenim almış annelerin puan ortalamasından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksektir (p:0.047; p<0.05). Kontrol grubunda; •Yüksek öğrenim almamış annelerin kendine güvenli yaklaşım puan ortalamaları, Yüksek öğrenim almış annelerin puan ortalamasından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde düşüktür (p:0.046; p<0.05). Çalışmayan annelerin `problem çözme toplam puan` (p:0.049; p<0.05), `kaçıngan yaklaşım` (p:0.001; p<0.01), `kendine güvenli yaklaşım` (p:0.031; p<0.05) puan otalamaları çalışan annelerin puan ortalamalarından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksektir. Kontrol grubunda; •Çalışmayan annelerin `kendine güvenli yaklaşım` (p:0.022; p<0.05), `planlı yaklaşım` (p:0.022; p<0.05) puan ortalamaları, çalışan annelerin puan ortalamalarından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde düşüktür. Örneklem grubunda;•Çocukların annelerinin eğitim durumlarına göre, yüksek öğrenim almamış annelerin anksiyete puan ortalamaları, yüksek öğrenim almış annelerin puan ortalamasından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksektir (p:0.024; p<0.05).Kontrol grubunda; •İstatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p>0.05). Örneklem grubunda;•Çocukların annelerinin çalışma durumlarına göre, çalışmayan annelerin anksiyete puan ortalamaları, çalışan annelerin puan ortalamasından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksektir (p:0.004; p<0.01). Kontrol grubunda; •İstatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p>0.05). Çocuk olguların cinsiyetlerine göre; •Kız çocukların annelerinde örneklem grubunun `düşünen yaklaşım` (p:0.047; p<0.05) ve `kendine güvenli yaklaşım` (p:0.008; p<0.01) puan ortalamaları, kontrol grubunun ortalamalarından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksektir. •Erkek çocuk annelerinde örneklem grubu tüm PÇE alt teslerinde puan ortalamaları kontrol grubu puan ortalamalarından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksektir. Yüksek öğrenim almamış annelerde;•Örneklem grubunun; `düşünen yaklaşım` (p:0.020; p<0.05), `kaçıngan yaklaşım` (p:0.014; p<0.05), `kendine güvenli yaklaşım` (p:0.003; p<0.01) puan ortalamaları, kontrol grubunun ortalamalarından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksektir. Annelerin çalışma durumlarına göre; •Çalışan annelerde örneklem grubunun; `aceleci yaklaşım` (p:0.030; p<0.05), `düşünen yaklaşım` (p:0.001; p<0.01), `değerlendirici yaklaşım` (p:0.008; p<0.01), `planlı yaklaşım` (p:0.009; p<0.01) puan ortalamaları, kontrol grubunun ortalamalarından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksektir.•Çalışmayan annelerde ise örneklem grubunun `düşünen yaklaşım` (p:0.018; p<0.05), `kaçıngan yaklaşım` (p:0.017; p<0.05), `kendine güvenli yaklaşım` (p:0.001; p<0.01), `planlı yaklaşım` (p:0.033; p<0.05) puan ortalamaları, kontrol grubunun ortalamalarından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksektir. Anksiyete puanı ve PÇE alt testlerinin ilişkisi değerlendirildiğinde; •Örneklem grubunda; anksiyete puanı ile `kaçıngan yaklaşım` arasında pozitif yönde %34.1 düzeyinde istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmaktadır (p:0.008; p<0.01). •Kontrol grubunda ise; anksiyete puanı ile `kaçıngan yaklaşım` arasında pozitif yönde %30.6 düzeyinde (p:0.017; p<0.05) ve `kendine güvenli` yaklaşım pozitif yönde %27.1 düzeyinde (p:0.036; p<0.05) istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmaktadır.Anahtar Kelimeler: Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, DEHB, Problem çözme, Aceleci, Düşünen, Kaçıngan, Değerlendirici, Kendine güvenen, Planlı.

Research about problem solving skills of the mothers of 6-12 aged children diagnosed with ADHDAttention Deficit and Hyperactivity Disorder, is one of the leading study and research in the field of Child and Adolescent Psychiatry. Especially with the increased measurability of the arguments relating to diagnose brain function and versatility has led to the increase of hit rate.Hence the diagnosis and treatment of patients subject just not satisfied with living area, living culture and approach in dealing with others living together is very important effect on behalf of both the active treatment and prophylactic treatment.Psychopathology and psychological burden encountered the families of children who were diagnosed with ADHD and research can be found on their incidence. Research conducted by Güçlü&Erkıran (2004) found that the parents of children with ADHD rated with mood disorder 12.3% and anxiety disorder 8.1% and %6.8 adult ADHD is also seen.To collect data from a sample group and the control group in the study; demographic information form, Beck Anxiety Inventory and Problem Solving Inventory (Form-A) is used.In the study; (1) The sample and the control group in their mothers' demographic (education and work) distribution of properties, (2) Samples and evaluation of the educational status of the mother according to the sex of the control group of children cases, (3) evaluation of the business situation of the mother according to the study and control group sex of their child patients (4) According to the education of the mothers in the study and control group case evaluation of the total score of PÇE and PÇE subtests, (5) According to the mothers in the study and control group business case evaluation of PÇE total scores and PÇE subtests (6) mothers in the study and control groups evaluation of anxiety scores by education level, (7) According to the mother's employment status in the study and control groups to evaluate the anxiety score (8) in the sample and the control group compared to the children's gender evaluation of PÇE subtests, (9) According to the study and control groups in maternal educational status PÇE sub evaluation of the test, (10), according to the mothers of the business situation in the study and control groups to assess the PÇE subtests, (11) the study and control groups were analyzed to evaluate the relationship of anxiety scores and PÇE lower test scores.First Mountain of demographic information on the sample group and the control group in the form of mother's education and job status has been determined. The results of statistical analysis: The sample group; higher education of mothers with avoidant approach mean scores, the average score of the mothers have received higher education is highly statistically significant (p = 0.003; p <0.01). Higher education of mothers confidently approaches the mean scores, the average score of the mothers have received higher education is highly statistically significant (p = 0.047; p <0.05). In the control group; Higher education of mothers confident approach mean scores were statistically significantly lower than the average score of the mothers have received higher education (p = 0.046; p <0.05). The working mother `problem solving total scores` (p = 0.049; p <0.05), and `avoidant approach` (p = 0.001; p <0.01), `a confident approach` (p = 0.031; p <0.05) scores otal someone working mothers statistically significant higher scores in the average. In the control group; The working mother `confident approach` (p: 0.022; p <0.05), `planned approach` (p = 0.022; p <0.05) mean scores, the mother of employees is statistically significantly lower average scores. According to the education level of mothers; In the sample, higher education of mothers with anxiety mean scores, the average score of the mothers have received higher education is highly statistically significant (p = 0.024; p <0.05). There is no statistically significant difference in the control group (p> 0.05).According to the working status of mothers; In the sample group, working mothers' anxiety mean scores, the mother of employees is significantly higher mean scores statistically significant (p = 0.004; p <0.01). There is no statistically significant difference in the control group (p> 0.05). Of the sample group in the girls' mother according to the sex of the child patients `thinking approach` (p = 0.047; p <0.05) and `self-confident approach` (p = 0.008; p <0.01) in mean scores were higher in a statistically significant level of the average of the control group.The boy's mother sample group average scores in all PÇE sub-group score higher on the test access control systems statistically significant from the mean. Sample group of mothers in higher education; `Minded` approach (p = 0.020; p <0.05), and `avoidant approach` (p = 0.014; p <0.05), `a confident approach` (p = 0.003; p <0.01) in mean scores, the average of the control group was statistically It is significantly higher. Mother of the sample according to the working condition of the working mothers; `Slapdash approach` (p = 0.030; p <0.05), `thinking approach` (p = 0.001; p <0.01), `evaluative approach` (p = 0.008; p <0.01), `planned approach` (p: 0.009 ; p <0.01) average scores are statistically significantly higher level of the average of the control group.In non-working mother sample group of `thinking` approach (p = 0.018; p <0.05), and `avoidant approach` (p = 0.017; p <0.05), `a confident approach` (p = 0.001; p <0.01), `planned approach `(p = 0.033; p <0.05), the mean scores are significantly higher level than the average of the control group. When anxiety scores and PÇE subtests evaluated the relationship between sample groups; with anxiety scores `avoidant approach` has significant positive relationship between the level of 34.1% (p = 0.008; p <0.01). In the control group; with anxiety scores `avoidant approach` 30.6% in the positive direction between (p = 0.017; p <0.05) and `confident` approach to 27.1% at the level of positive (p = 0.036; p <0.05) it is associated statistically significant.Key words: Attention Deficit and Hyperactivity Disorder, ADHD, Problem Solving, Slapdash, Thinking, Avoidant, Evaluative, Confident, Planned.