Ebeveyn tutum biçimlerinin 11-18 yaş aralığındaki ergenlerin depresyon, kaygı ve kendilik algıları üzerine etkileri

Abstract

Yapılan çalışmada, 11-18 yaş grubu öğrencilerinin depresyon, sosyal anksiyete ve benlik algıları ile ebeveyn tutum biçimleri incelenmiştir. Araştırma için İmam Hatip Lisesi ve Meslek Lisesi öğrencilerinin puanları karşılaştırılarak, lise türünün anlamlı bir fark oluşturup oluşturmadığı incelenmiştir. Bununla birlikte yaş ve cinsiyet açısından da puanlar arasında farklılık olup olmadığı analiz edilmiştir.Araştırmaya 68 kız ve 42 erkek öğrenci olmak üzere 110 kişi katılmış olup, verilerin toplanması amacıyla anket çalışması uygulanmıştır. Katılımcıların özbildirim ölçeklerine verdikleri yanıtlar analiz edilerek ergenlik döneminde depresyon, sosyal anksiyete, kendilik algısı ve ebeveyn tutum biçimleri karşılaştırılmıştır. Verileri elde etmek amacıyla Offer Benlik İmgesi Ölçeği, Çocuklarda Depresyon Ölçeği, (ÇDÖ) Çocuklarda Sosyal Anksiyete Ölçeği ve Aile Hayatı ve Çocuk Yetiştirme Tutumu Ölçeği (PARI) uygulanmıştır.Araştırmanın sonuçları doğrultusunda lise türleri arasında farklılıklar olduğu görülmüş, yaş aralığı ve cinsiyet değişkeni üzerinden ölçek ve ölçek alt boyutlarından alınan puanların anlamlı ölçüde farklı olduğu görülmüştür. İmam Hatip Lisesi öğrencilerinin depresyon puanı Meslek Lisesi Öğrencilerine göre anlamlı ölçüde daha yüksek bulunmuştur. Bununla birlikte iki grupta da depresyon puanı belirtilen kesme puanının üzerinde bulunmuştur. Ayrıca benlik imgesi değişkenine ilişkin alt boyut olan dürtü kontrolün İmam Hatip Lisesi öğrencilerinde anlamlı düzeyde daha düşük olduğu saptanmıştır. Depresyon puanlarının yaş değişkenine bağlı olarak 16 yaşındaki öğrencilerde anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu saptanmıştır. Benlik imgesi boyutlarından bireysel değerler boyutunun ise 16 yaşındaki öğrencilerde anlamlı düzeyde daha zayıf olduğu tespit edilmiştir. Ebeveyn tutumlarına ilişkin alt boyutların sosyo demografik değişkenler kapsamında anlamlı düzeyde farklılık göstermediği çalışmada yüksek puan ortalamasına sahip alt boyutların kontrolcü anne, sıkı disiplin ve ev kadınlığını reddetme boyutları olduğu tespit edilmiştir.Çalışmada elde edilen bulgular 11-18 yaş grubu öğrencilerinin iyilik hali ve psikososyal işlevselliğinin ebeveyn tutumu çerçevesinde ele alınması bakımından yeni çalışmalara destek olabilecek bulgular sağlamıştır. İlerleyen dönemlerde yapılacak kapsamlı çalışmalara zemin hazırlayabilecek bu çalışmada elde edilen bulguların geliştirilecek program ve projelere katkıda bulunması öngörülmektedir.

This study examined the relationship among parenting styles, adolescent depression, social anxiety, and perception by conducting survey assessment to adolescents between the ages of 11 and 18. In accordance with the data obtained from the adolescents, the relationship among variables were analyzed and compared in terms of the types of high school, participants' age, and gender.For data collection, self-report instruments were used and applied to participants. 110 high school students participated the study including 68 female and 42 male students. Measurement instruments for analyzing research variables are Children's Depression Inventory, Social Anxiety Scale for Children-Revised, Offer Self-Image Questionnaire, and Parental Attitude Research Instrument.Based on the results of the study, differences were found among adolescents in different high schools. Additionally, differences based on gender and age were also found in scores and subscales. Religious High School and Vocational High School students were compared for this study. Students in Religious High School reported significantly higher scores in depression scale. Additionally impulse control were found as significantly lower in Religious High School Students. Depression scores based on age indicated that 16 year-old reported significantly higher scores. Individual values subscale in self-image questionnaire were also found as significanly higher among 16 year-old adolescents. Findings regarding parenting attitudes were not found as significantly different regarding the type of high school, age, and gender of the participants. However, mean scores of the subscales including attitude of hostility and rejection, attitude of over-parenting, and authoritarian attitude were found as higher in both groups. Findings of the study is important in terms of reflecting well-being and psychosocial functioning of adolescents by examining parenting styles, depression, social anxiety, and self-image. The results are expected to be contributive for further research and programs for adolescents.