Karışık madde bağımlısı olgularının erken dönem uyumsuz şemaları, başa çıkma tutumları ve benlik saygıları yönünden karşılaştırılması

Abstract

Madde kullanımı günümüz koşullarında erken yaşlarda başlayan bir olgudur. Erken dönem yaşantıları ruhsal bozukluklar ve madde kullanma eğilimi için belirgin bir risk faktörü olarak değerlendirilmektedir. Bu şemalar, kişilerin yaşamlarında önemli aksaklıklar ve sorunlara neden olmaktadır. Bunun yanı sıra, benlik saygısının da madde kullanımında önemli bir değişken olduğu görülmektedir.Yapılan bu çalışmada, karışık madde bağımlılığı tanısı almış kişilerin sağlıklı kontrol grubu ile erken dönem uyumsuz şemaları, benlik saygısı ve başa çıkma tutumları incelenmiştir. Çalışma için 45 kişiden oluşan ve karışık madde bağımlılığı tanısı almış deney grubu ve herhangi bir psikiyatrik tanı almamış olan 45 kişilik bir kontrol grubu oluşturulmuştur. Araştırma değişkenlerini ölçmek amacıyla Young Şema Ölçeği-Kısa Formu (YŞÖ-KF3), Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği ve Başa Çıkma Tutumları Değerlendirme Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre benlik saygısı düzeyi kontrol grubunda deney grubuna göre daha düşük bulunmuştur. Erken dönem uyumsuz şemalara ilişkin bulgulara göre karışık madde bağımlılığı tanısı alan kişilerin Tehditler Karşısında Dayanıksızlık, Yüksek Standartlar, Kusurluluk, İç İçe Geçme/Bağımlılık, Sosyal İzolasyon/Güvensizlik, Başarısızlık ve Duygusal Yoksunluk şemalarının sağlıklı kontrol grubuna göre uyumsuz olduğu sonucu elde edilmiştir. Başa çıkma tutumları arasında yer alan pozitif yeniden yorumlama ve gel tespit e işme, kabullenme, diğer meşguliyetleri bastırma, plan yapma, inkâr, şakaya vurma, davranışsal olarak boş verme, geri durma ve madde kullanımı, kontrol grubuna göre daha fazla bulunmuş, dini olarak başa çıkma, duygusal ve sosyal destek kullanımı daha az bulunmuştur. Araştırmada benlik saygısının katılımcıların başa çıkma tutumları alt boyutları arasında yer alan Aktif Başa Çıkma, Şakaya Vurma ve Diğer Meşguliyetleri Bastırma ve erken dönem uyumsuz şemaları arasındaki Cezalandırma şemasını açıklayan değişken olduğu dilmiştir. Bu çalışmada elde edilen bulguların ilerleyen dönemlerde koruyucu ve önleyici çalışmaların yapılandırılması anlamında katkı sağlayabilecek nitelikte olduğu düşünülmektedir.Anahtar Kelimeler: madde bağımlılığı, başa çıkma tutumları, benlik, benlik saygısı, erken dönem uyumsuz şemaları

Substance use is a phenomenon that can be even seen in early development. Experiences in early stages as well as mental health problems are evaluated as risk factors for tendency to substance use. Early maladaptive schemas are considered as major triggering factors causing dysfunctions and problems in individuals' lives. Additionally, various studies mainly focus on the relationship between substance abuse and early maladaptive schemas. Self-esteem is another important aspect associated with substance use. In this study, patients diagnosed as having mixed substance use disorder were compared with healthy control group regarding their early maladaptive schemas, self-esteem, and coping styles. For the study, 45 clinical and 45 non-clinical individuals were recruited. To measure research variables of the study, Young Schema Questionnaire-Short Form, Rosenberg Self-Esteem Scale, and Stress Coping Strategies Scale (COPE) were used. Based on the results of the study, self-esteem was found as significantly lower in clinical group as compared to healthy control group. Besides, findings regarding early maladaptive schemas demonstrated that Practical Incompetence/Dependency, Vulnerability to Harm and Illness, Unrelenting Standards, Social Isolation/Alienation, Failure to Achieve and Emotional Deprivation were found as significantly higher than healthy control group. Based on the results regarding coping styles, drug/alcohol abuse, denial, planning, behavioral disengagement, humor, positive reinterpretation, restraint coping were found as significantly higher than healthy control group. Besides, turning to religion and seeking emotional social support were found significantly lower than healthy control group. Besides, self-esteem was also found as predictive in terms of explaining active coping, humor, and supression of competing activities as well as punitiveness schema.The finding in this study is critical for contributing further studies regarding preventive and protective programs in terms of constructing new methods and approaches with the latest results related to the area.Key words: Substance abuse, early maladaptive schemas, self-esteem, coping strategies