Şanlıurfa`da doğup İstanbul`a göç etmiş kişilerle halen Şanlıurfa`da yaşayanlar arasında mevsimsel affektif bozukluk sıklığının karşılaştırılması

Abstract

Mevsimlerin duygudurumu üzerindeki etkileri bilinmektedir. Günümüzde, mevsimsel değişikliklerle eşzamanlı, yılın belirli dönemlerinde ortaya çıkan ve yinelenen duygudurum değişiklikleri, mevsimsel duygudurum bozukluğu olarak adlandırılmaktadır.Amaç: Bu çalışma Şanlıurfa'da doğup İstanbul'a göç etmiş kişilerle halen Şanlıurfa'da yaşayanlar arasında mevsimsel affektif bozukluğu sıklığını araştırmak, mevsimsel değişikliklerin duygu durum ve davranışlar üzerindeki etkisini değerlendirmek, kişilerin konuyla ilgili bilgi düzeyini artırmak ve yaşam kalitelerini geliştirmek amaçlanmıştır.Araç- Yöntem: Çalışmanın sonucuna ulaşmak için Şanlıurfa'da yaşayan ve göç etmiş bireylere Mevsimsel Gidiş Değerlendirme Formu (MGDF ) uygulanmıştır. Bu form demografik özellikleri ve mevsimlerin insanlarda meydana getirdiği değişiklikleri sorgulamaktadır. Çalışmada 100 kişiye ait veriler kullanılmıştır.Bulgular: Mevsimsel duygu durum bozukluğunun cinsiyet, bölgede oturulma yılı ve mesleğe göre istatistiksel bir farklılık göstermediği belirlendi. Yaş faktörü ile Şanlıurfa arası anlamlı bir ilişki bulunmazken, İstanbul'da yaşayanlarda negatif yönlü bir ilişki bulundu. Şanlıurfa'da medeni durum mevsimsellik puanını yükselten bir ayrıntı iken, İstanbul'da medeni durum duygu durumunu etkilemedi. Katılımcıların %25'inde uyku miktarı mevsimlere göre değişiklik gösterirken, %25'i sosyal yaşantılarında hafif bir değişiklik olduğunu, %36'sı mevsimlerin kiloyu hafif etkilediğini ve %29'u da iştahlarının ve mizaçlarının mevsimlerden hafif etkilendiğini söylemiştir. Katılımcıların kendilerini en iyi hissettikleri ve en çok sosyalleştikleri mevsim ilkbahar ve yaz iken, en çok kilo aldıkları mevsimler kış ve ilkbahar olmuştur. En az sosyal yaşantı, en kötü hissetme, en az yemek yeme ve en fazla uyuma kış ve yaz olarak belirlenmiştir. Katılımcıların sıcak hava, güneşli hava ve uzun günlerde mizaç ya da enerji düzeyinde artış gözlenirken; soğuk hava, nemli hava, gri-bulutlu hava, yüksek polen düzeyi, sisli puslu günler ve yağmurlu günlerde mizaç ya da enerji düzeyinde azalma gözlenmiştir. Katılımcıların %31'inde mevsimlerde yiyecek tercihlerinde değişiklik görülmektedir. Ve %58'i bu değişiklikten memnun olmadığını belirtmiştir.Sonuç: Şanlıurfa'da doğup İstanbul'da yaşayanlara göre Şanlıurfa'da doğup Şanlıurfa'da yaşayanların mevsimsel duygu durum bozukluğu sıklığı daha yüksek çıkmıştır.Anahtar Kelimeler: Duygudurum, Mevsimsellik, Mevsimsel duygudurum bozukluğu, Şanlıurfa, İstanbul

It is well known that seasons have effects on the mood. Currently mood changes synchronized with seasonal changes and repeated during certain time of the year are named seasonal mood disorders. Purpose: The goal of this research was to investigate 1) affective seasonal mood disorders frequency of people who born in Şanlıurfa then moved to İstanbul and people who currently live in Şanlıurfa2) determine the effect of seasonal changes on mood and behaviors 3) determine people knowledge level about seasonal mood disorders 4) improve life quality of these people.Materials and Methods: This study was conducted with 100 participants. To achieve the goal of this study, people born in Şanlıurfa then moved to Istanbul were subjected to seasonal movement assessment form. The form was designed to define effects of demographic differences and seasons on people mood and/or temperaments. Findings: The results of this study indicated that there is no statistically significant effect of location and/or profession on seasonal mood disorders.Also there was not significant interaction between age and seasonal mood disorders for people who live in Şanlıurfa while there was a significant negative interaction for people who born in Şanlıurfa but live in Istanbul. In Şanlıurfa marital status increased effect seasonson mood disorders, however, marital status did not increased effectof season on mood disorderfor people who born in Şanlıurfa but live in Istanbul. Sleep duration of 25% of participantschanged based on the season, 25% of the participantshad slight changes in their social life style, and 36% of participants had seasonal effect on their weight while seasonal change had effect on temperaments and appetite of 29% of the participants.Spring and summer had the most significant effect on people feeling good and socializing while winter and spring were the most effective seasons in gaining weight. The least socializing, the least appetite, the worst feeling and the longest sleeping time were during winter and summer seasons. Sunny and warm days of long days increased temperament and/or energy of the participants while cold, cloudy, foggy and high humidity days decreased the temperament and/or energy of the participants. Food preference of 31% of the participantschanged with the seasons and 58% of the participants were not happy with the change of food preference. Results: Results of this indicate that people currently living in Şanlıurfa had more frequent seasonal mood disorders than people born in Şanlıurfa but living in Istanbul.Keywoards: Mood, Seasonality, Seosonality affective disorder, Şanlıurfa, İstanbul