Toplum ruh sağliği merkezlerinden hizmet alan hastalarin sosyodemografik özellikleri ile tani gruplari arasindaki ilişki (Küçükçekmece TRSM ve Esenyurt TRSM)

Abstract

Dünyada çeşitli ülkelerde yapılmış epidemiyolojik çalışmalar ruhsal hastalıkların sanılandan çok daha yaygın olduğunu göstermektedir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre; dünyada yeti yitimi ve erken ölüme yol açan 10 hastalıktan 5'ini psikiyatrik hastalıklar oluşturmaktadır. Psikiyatrik hastalıkları iyileştirmede geçmişten günümüze kadar birçok yöntem denenmiştir. Günümüzde ise yaygın olarak 3 sistem uygulanmaktadır: Hastane temelli model, toplum temelli model ve toplum-hastane denge modeli. Bu çalışmada, toplum temelli ruh sağlığı hizmet yaklaşımının çekirdeğini oluşturan toplum ruh sağlığı merkezleri (TRSM) üzerine kapsamlı bir değerlendirme yapılmıştır. Araştırmada, Türkiye'de toplam 149 adet olan ve 23'ü İstanbul'da bulunan TRSM'lerden Esenyurt TRSM ve Küçükçekmece TRSM olmak üzere iki ayrı TRSM'den hizmet alan ve ağır ruhsal hastalığa sahip hastaların sosyo-demografik özellikleri, hastalığın başlangıç yaşı, ailede psikiyatrik hastalık geçmişi, barınma durumu, çocuk sahibi olma, madde kullanımı, intihar girişimi, intihar şekli ve hastaneye yatış sayısı ile tanı grupları arasındaki ilişki incelenmiştir.Araştırma sonucunda; toplum ruh sağlığı merkezlerinden genellikle şizofreni hastalarının hizmet aldığı tespit edilmiştir. Çalışmadan elde edilen veriler ve daha önce yapılmış olan epidemiyolojik çalışmalar ışığında ağır ruhsal hastalıkların genellikle genç yaşlarda görülmeye başlandığı sonucuna varılmıştır. Çeşitli demografik özellikler üzerinden yapılan değerlendirmelerde hastalığın tanısı ile eğitim durumu, medeni hal, çocuk sahibi olma, kardeş sayısı, mesleki durum gibi özellikler arasında bir ilişki olmadığı tespit edilmiştir. Çalışmada değerlendirilen evren üzerinden yapılan taramalarda genetik durum ile hastalık tanısı arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır ancak yapılan birçok bilimsel çalışma hastalığın genetik olduğunu kanıtlar niteliktedir. Araştırma sonucunda ayrıca ağır ruhsal bozukluğu olan hastalardan bipolar bozukluk hastalarının şizofrenlere nazaran intihara daha meyilli oldukları tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Ruh Sağlığı, Toplum Ruh Sağlığı, Ağır Ruhsal Hastalıklar,Toplum Ruh Sağlığı Merkezi, Şizofreni, Bipolar Bozukluk

Epidemiological studies of made in various countries around the world had shown mental illnesses have been widespread than believed to. According to World Health Organization (WHO) data; 5 out of 10 diseases causing disability and premature death in the world constitute psychiatric diseases. Many methods had been attempted to improving psychiatric diseases from the past to the present. At the present day, three systems are implemented widely: Hospital-based model, community based model and community-hospital balance model.In this study, a comprehensive evaluation has made on community mental health care centers that is nucleus of the community-based mental health models. There are 149 community mental health centers in Turkey and 23 of them are in Istanbul. In research, the relationship between socio-demographic characteristics and the age of beginning of the disease, family history of psychiatric illness, hausing status, having children, use of drugs, the number of suicide attempt, the style of suicide, the number of hospitalizations were investigated on getting service at Esenyurt CMHC and Küçükçekmece CMHC in İstanbul.As a result of the research; it has been found that schizophrenia patients are generally served by community mental health centers. In the light of work-related data and previous epidemiological studies, it has come to the conclusion that severe mental illnesses are usually seen at younger ages. In the evaluations made on various demographic characteristics, it was determined that there is no relation between the diagnosis of the disease and the educational status, marital status, child ownership, number of siblings, occupational status. Although there was no significant relationship between the genetic status and disease diagnosis in the studies conducted on the universe evaluated in the study, many scientific studies proved that the disease is genetic. As a result of the research, it was also found that bipolar disorder patients were more prone to suicide than schizophrenics in patients with severe mental disorders.Key Words: Mental health, community mental health, severe mental ilnesses,community mental health center, schizophrenia, bipolar disorder.