Otizm spektrum bozukluğuna sahip çocuğu olan ve olmayan ailelerin evliliklerinde problem çözme becerilerinin ve evlilik yaşam doyumlarının karşılaştırılması

Abstract

Otizm spektrum Bozukluğu (OSB) günümüzde teşhis ve tedavi süreci geliştirilen bireyin erken çocukluk döneminden itibaren bilişsel, sosyal, fiziksel sağlığını olumsuz etkileyen gelişimsel bir bozukluktur. OSB'li bireyler farklı gelişen bireyler olarak zihinsel ve davranışsal bozukluklara sahiptir. Farklı gelişimin olumsuz etkileri bireyin yaşamı boyunca sürecek olumsuzlukları da beraberinde getirmektedir. Ailelerin sağlıklı bir bebek olarak bekledikleri OSB'li bebek dünyaya geldiği ilk andan itibaren aileye önemli sorumluluklar yüklemektedir. Ailenin OSB'li bir çocuğa sahip olmasından kaynaklanan problemler ise öncelikle ebeveynlerin arasındaki evlilik ilişkisini etkileyecek düzeydedir. OSB'li çocuğun varlığı ile ailede başlayan problemlerin çözülmemesi halinde ailenin evlilik doyumu düzeyi düşecek ve boşanma ile sonuçlanabilecek olumsuzluklar yaşanabilmektedir. Bu nedenle OSB'li çocuğa sahip ailelerin sağlıklı çocuğa sahip aileler ile problem çözme becerisi ve evlilik doyumu araştırmaları önem kazanmaktadır.Bu araştırmada OSB'li olan çocuğa sahip aileler ile sağlıklı çocuklara sahip ailelerin problem çözme becerileri ve aile yaşam doyumları arasındaki farklılıklar ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu amaçla araştırmanın konusuna uygun olarak problem ve alt problemler tespit edilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Evlilikte Problem Çözme Ölçeği (EPÇÖ) ve Evlilikte Yaşam Doyumu Ölçeği (EYDÖ) kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, İstanbul'da faaliyet gösteren rehabilitasyon merkezine gelen OSB'li çocukların aile bireyleri ve sağlıklı çocuklara sahip aile bireyleri oluşturmaktadır. Ölçek verileri SPPS programı ile analiz edilmiş ve bulgulara ulaşılmıştır.Araştırmanın sonucunda OSB'li çocuk sahibi olan aile bireyleriyle sağlıklı çocuk sahibi olan aile bireylerinin Evlilikte Problem Çözme Becerileri ve Evlilik Yaşam Doyumu düzey ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık tespit edilememiştir. Evlilikte Problem Çözme Becerileri ve Evlilik Yaşam Doyumu ölçeklerindeki ifadelere yönelik ortalamalar ise birbirine yakındır. OSB'li çocuğa sahip olan aile bireylerinin sosyo-ekonomik değişkenlerine ilişkin farklılık bulunmamıştır. Ancak sağlıklı çocuklara sahip aile bireylerinin 41-45 yaş arası Evlilikte Problem Çözme Becerisi gerçekleşme düzey ortalaması ile 25-30 yaş arası katılımcılardan, 31-35 yaş arası katılımcılardan ve 36-40 yaş arası katılımcıların düşük olduğu tespit edilmiştir. Sağlıklı çocuğa sahip katılımcıların 45 yaş üstü Evlilikte Problem Çözme Becerisi gerçekleşme düzey ortalaması ile 25-30 yaş arası katılımcılardan düşüktür. Lisansüstü eğitim alan katılımcıların Evlilik Yaşam Doyumu gerçekleşme düzey ortalaması, orta öğretim mezunu katılımcılardan yüksektir. 1 ile 5 yıl arası evli katılımcıların Evlilikte Problem Çözme Becerisi düzey ortalaması, 6 ile 10 yıl, 11 ve 15 yıl, 16- ile 20 yıl ve 21 yıldan fazla evli olan katılımcılardan yüksektir. Bir sağlıklı çocuğa sahip katılımcıların Evlilikte Problem Çözme Becerisi düzey ortalaması iki sağlıklı çocuğu olan katılımcılardan yüksek olduğu tespit edilmiştir. OSB'li çocuğa sahip katılımcıların Evlilik problem Çözme ile Evlilik Yaşam Doyumu ortalamaları arasında, pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuş ve Evlilikte Problem Çözme boyutunun, Evlilik Yaşam Doyumunu %26,2 oranında açıkladığı tespit edilmiştir. Benzer şekilde sağlıklı çocuğa sahip katılımcıların Evlilik problem Çözme ile Evlilik Yaşam Doyumu ortalamaları arasında, pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuş ve Evlilik Yaşam Doyumunu %29,9 oranında açıkladığı tespit edilmiştir.Araştırmanın sonuçlarına uygun olarak OSB'li ve sağlıklı çocuğu olan bireylere evlilikte problem çözme ve evlilik doyumu açısından tutum ve davranışlarına yönelik öneriler geliştirilmiştir.

Autism spectrum disorder (OSB) is a developmental disorder that affects the cognitive, social, and physical health of an individual who has been diagnosed and treated today, since early childhood. Individuals with OSB have mental and behavioral disorders as different developing individuals. The adverse effects of different development also bring with it the negativities that will persist throughout the life of the individual. Since the first time the baby with OSB has been waiting for the family as a healthy baby, the family carries significant responsibilities. Problems arising from having a child with an OCD are at a level that will primarily affect the marital relationship between parents. If the problems of the child with the OSB are not solved, the level of marriage satisfaction of the family will be decreased and there can be negative consequences which may result in divorce. For this reason, it is important that families with children with OSD investigate problem-solving skills and marital satisfaction with healthy children.In this study, the differences between problem solving skills and family life satisfaction of families with children with OSD and healthy children were tried to be revealed. For this purpose, problem and sub problems have been determined in accordance with the topic of the research. The Problem Solving Scale for Marriage (EPSS) and the Life Satisfaction Scale for Marriage (EPSS) were used as data collection tools in the study. The sample of the study consists of family members of children with OCD and family members who have healthy children who come to the rehabilitation center operating in Istanbul. Scale data were analyzed by SPPS program and findings were obtained.As a result of the research, no significant difference could be determined between the family members who have children with OSD and family members who have healthy children and the average level of Problem Solving in Marriage and Marital Life Satisfaction levels. Problem solving skills in marriage and marriage life averages for expressions on the Satisfaction scale are close together. There was no difference in the socio-economic variables of family members with OSB children. However, it has been determined that family members with healthy children have a low level of Problem Solving Ability in Marriage between 41 and 45 years, and those between the ages of 31 and 35 and those between the ages of 36 and 40 are low. Participants with a healthy child are over 45 years old Problem-Solving Ability in Marriage is low compared to the level of achievement and attendance of participants aged 25-30. The average level of achievement of marriage life satisfaction of the participants receiving the graduate education is higher than those of the secondary education graduates. The level of Problem Solving Skills in Marriage for married participants between 1 and 5 years is higher than participants who are married more than 6 to 10 years, 11 to 15 years, 16 to 20 years and 21 years. Participants with a healthy child were found to have a higher Level of Problem Solving Skills in Marriage than those with two healthy children. There was a significant positive relationship between marital problem solving and marriage life satisfaction of participants with OSB children. It was found that 26.2% of married life satisfaction was explained by the problem solving dimension in marriage. Similarly, there was a significant positive relationship between marital problem solving and Marital Life Satisfaction among participants with healthy children, and Marital Life Satisfaction was found to be 29.9%.In accordance with the results of the research, suggestions for attitudes and behaviors in terms of marriage satisfaction and problem solving in marriage have been developed for individuals with OSB and healthy children.