Özel engelli bakım merkezinde bulunan engellilerin ekonomik, kültürel ve sosyal durumlarının değerlendirilmesi: Elazığ ili örneği

Abstract

Engellilik, gerek kavramlar açıdan, gerekse bireyin dünyasındaki değişim açısından sosyal bir olgu olarak göze çarpar. Bu bakımdan engelli bireylerin toplumla barışması, toplumsal sürekliliğin önemli bir aşaması olarak düşünülebilir. Bu bağlamda engelli bireyler sosyal, kültürel ve ekonomik yönden ele alınarak toplumla uyum düzeyleri incelenerek bu sürecin nasıl işlemesi noktasında bilgi edinilebilmektedir. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı çalışmada, Yeni Yaşam Bakım Merkezi (Elazığ)'nde bulunan ruhsal engelli hastaların özlük dosyaları incelencerek elde edilen veriler ve bu doğrultuda, daha önce, engellilerin sosyal, kültürel ve ekonomik yönden değerlendirilmesi için hazırlanan 28 soruya cevaplar aranmıştır. Elde edilen cevaplar tablolaştırılarak yorumlanmıştır. Bu doğrultuda daha önce, engelliler üzerine yapılmış benzer çalışmalar da disiplinlerarasılık bağlamında yorumlara destek olarak sunulmuştur. Özlük dosyalarından elde edilen cevaplar sonucunda engelli bireylerin ekonomik yetersizlikleri ile sosyal ve kültürel yetersizlikleri arasında pozitif bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Aynı şekilde engellilerin %20'sinin ailelerinde engelli kişilerin olduğu görülmekle birlikte bu oranın yüksek olmaması, ailenin engelliyi bakım merkezine veme nedeninin böyle bir sorundan kaynaklanmadığını göstermektedir. Diğer yandan engelli bakımı konusunda ailelerin bilinçlendirilmesi, bakım merkezlerinin önemini azaltmasa dahi engelli bireylerinin sosyal açıdan topluma kazandırılmasını kolaylaştırabilmektedir. Engelli bireylerin özlük dosyalarından elde edilen bilgilere göre engelli ve aileleri maddi imkansızlıklar içinde yaşamaktadırlar. Büyük bir çoğunluğu asgari ücretle çalışmakta, kimi aileler çiftçilikle uğraşmaktadırlar. Bölgede ise engelli insanların çalışabileceği iş alanları bulunmamakla birlikte ruhsal engelli bireylerin çalışabileceği işlerin de özel olduğu, bu noktada fizibilitenin sağlanması gerektiği düşünülmektedir.. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı'nın da desteği ile bölgede engelli istihdamı için bazı çalışmalar yapılabilir. Tarıma, hayvancılığa veya atölye hizmetlerine dayalı işletmeler açılabilir ve buralarda engellilerin istihdamı, topluma yeniden kazandırılması sağlanabilir. Bunun yanında, sağlıklı insanların işsizlik sorunları yaşadığı bölgede engelliler için ve özellikle de ruhsal engelliler için istihdam oluşturmanın zor olduğu söylenebilir.Anahtar Kelimeler: Engellilik, Engelli Bakım Merkezi, Sosyal, Kültürel, Ekonomik

Disability stands out as a social phenomenon both in terms of concepts and in terms of change in the individual's world. In this respect, the reconciliation of disabled individuals with society can be considered as an important stage of social continuity. In this context, by looking at the social, cultural and economic aspects of the disabled individuals, the level of compliance with the society can be examined and how this process works.In the study using the quantitative research method, the data obtained by examining the personal files of the mentally disabled patients in the New Life Care Center (Elazığ) and in this direction, 28 questions which were previously prepared for the social, cultural and economic evaluation of the disabled were sought. The answers were tabulated and interpreted. In this respect, similar studies on disabled people have also been presented as support for comments in the context of interdisciplinarity.As a result of the answers obtained from the personal files, it has been determined that there is a positive relationship between the economic deficiencies of the disabled individuals and their social and cultural disabilities. Similarly, although 20% of disabled people have disabled persons in their families, the fact that this rate is not high shows that the reason for the family's disability is not caused by such a problem. On the other hand, the awareness of families about disability care can facilitate the socialization of disabled individuals even if they do not reduce the importance of care centers.According to the information obtained from the personal files of people with disabilities, disabled people and their families live in financial difficulties. Most of them work with minimum wage, some families are engaged in farming. In the region, it is thought that there are no jobs where people with disabilities can work, but it is thought that the jobs where the mentally handicapped individuals can work are special and at this point, feasibility should be provided. Enterprises based on agriculture, animal husbandry or workshop services can be opened and employment of disabled people can be restored to the community. Besides, it can be said that it is difficult to create employment for people with disabilities and especially for people with mental disabilities in the region where healthy people have unemployment problems.Key Words: Disability, Disabled Care Center, Social, Cultural, Economic