İç-dış denetim odağı ve psikolojik iyi oluş ve depresif belirtiler arasındaki ilişki

Abstract

Bu çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinin denetim odaklarını (iç ya da dış denetimli) tespit etmek ve sahip olunan denetim odaklarının psikolojik iyi oluş düzeyi ve depresif belirtiler üzerindeki etkilerinin araştırılmasıdır. Araştırmanın örneklemi İstanbul'daki devlet üniversitelerinden 74 ve vakıf üniversitelerinden 138 olmak üzere toplam 212 öğrenciden oluşmaktadır. Çalışmada kişisel bilgileri elde etmek için araştırmacılar tarafından hazırlanmış `Kişisel Bilgi Formu` ile öğrencilerin denetim odaklarını belirlemek için Rotter (1966) tarafından geliştirilen ve Dağ (1991) tarafından Türkçeye uyarlaması yapılan `Rotter İç-Dış Denetim Odağı Ölçeği`, psikolojik iyi oluş düzeylerini ölçmek için Diener et al. (2009) tarafından geliştirilen ve Telef (2013) tarafından Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılan `Psikolojik İyi Oluş Ölçeği`, öğrencilerin depresyon düzeylerini ölçmek için ise Beck (1978) tarafından geliştirilip Hisli (1988) tarafından Türkçeye uyarlaması yapılan `Beck Depresyon Envanteri` uygulanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis H Testi, Spearman Korelasyon analizi tekniklerinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, üniversite öğrencilerinin daha çok dıştan denetimli oldukları ve hafif düzeyde depresif belirtiler gösterdikleri tespit edilmiştir. Denetim odağı ve psikolojik iyi oluş puanları arasında ters yönde zayıf ve anlamlı bir ilişki olduğu saptanırken; denetim odağı ile Beck depresyon puanları arasında aynı yönde zayıf ve anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. İç denetim odaklı öğrencilerin, dış denetim odaklı öğrencilere göre psikolojik iyi oluş puanlarının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Dış denetim odaklı öğrencilerin ise iç denetim odaklı öğrencilere göre Beck depresyon puanlarının daha yüksek olduğu bulunmuştur. Anahtar sözcükler: Denetim odağı, psikolojik iyi oluş, depresif belirti, üniversite öğrencisi.

The purpose of this study is to determine locus of control (LOC) of university students' (internal or external) and to identify the effects of LOC on psychological wellbeing and depressive symptoms. The sample of the study consists of 212 students who are 74 government university students and 138 private university students. `Demographic Information Form` prepared by the researchers was used to obtain personal information and `Rotter's Internal-External Locus of Control Scale (1966) whose adaptation into Turkish was made by Dağ (1991), Psychological Well-Being Scale (Diener et al.,2009) which was adopted into Turkish by Telef (2013), Beck Depression Inventory (Beck,1978) which was adopted into Turkish by Hisli (1988) were used in this study. Mann Whitney U test, Kruskal Wallis H test and Spearman correlation analysis techniques were used to analyze the data. As a result of the study, it was determined that university students have more external locus of control and mild mood disturbance symptoms. The study indicated that there was a statistically significant negative relationship between locus of control and psychological well-being scores, however the r only indicated a weak correlation. There was also a significant positive relationship between locus of control and depression. It was determined that students with an internal LOC had higher scores of psychological well-being than students with an external LOC. The students with an external LOC were found to have higher Beck depression scores than the students with an internal LOC. Key words: Locus of control, psychological well-being, depressive symptom, university student.