İzmir ilinde sütlerde bazı ağır metal (kurşun, kadmiyum, arsenik, civa, bakır, çinko) düzeylerinin belirlenmesi

Abstract

İzmir ilinde trafik, sanayi ve kırsal bölgelerden yıl boyunca her ay temin edilen akşam, sabah sütü, su ve yem numunelerindeki bazı ağır metal (kurşun, kadmiyum, arsenik, cıva, bakır ve çinko) düzeylerinin, bölgesel, mevsimsel ve sağım zamanına göre farkları, ayrıca sütlerin ağır metal düzeylerinin yem ve suların ağır metal düzeyleri ile ilişkisi araştırılmıştır.Süt ve yem numuneleri mikrodalga yaş yakma yöntemiyle, su numuneleri ise direkt yöntemle analiz için hazırlanmış ve Inductively Coupled Plasma Optic Emission Spectrometry (ICP OES) cihazı ile analizleri yapılmıştır.Araştırmadan elde edilen sonuçlar incelendiğinde süt Pb, Cd, As ve Hg değerleri, su Pb, Cd ve Hg değerleri ve yem Hg değerleri metod ölçüm limitlerinin altında tespit edilmiştir. Ortalama sütte Cu 0,020±0,021 mg/kg, Zn 4,05±0,91 mg/kg, su numunelerinde As 0,003±0,007 mg/l, Cu 0,011±0,014 mg/l, Zn 0,10±0,20 mg/l, yem numunelerinde Pb 0,28±0,52 mg/kg, Cd 0,07±0,06 mg/kg, As 0,046±0,127 mg/kg, Cu 23,41±12,80 mg/kg, Zn 203,80±130,98 mg/kg düzeylerinde tespit edilmiştir.Bölgeler arası fark süt numunelerinin Cu ve Zn değerleri için önemli bulunmamıştır (p>0,05). Su numunelerinin Cu değerleri için fark önemli bulunmamışken (p>0,05), Zn değerleri için fark istatistiki olarak önemli bulunmuştur (p<0,05). Yem numunelerinde Pb, Cd ve Cu için fark istatiksel olarak önemli bulunmamışken (p>0,05), As ve Zn için ise fark önemli bulunmuştur (p<0,05).Mevsimler arası fark süt ve su numunelerinin Cu ve Zn değerleri için istatiksel olarak önemli bulunmuştur (p<0,05). Yem numunesinde ise mevsimsel fark Pb, Cd ve Cu değerleri için istatiksel olarak önemli (p<0,05), As ve Zn değerleri için ise önemsiz bulunmuştur (p>0,05).Sağım zamanına göre akşam ve sabah sütlerinin Cu ve Zn değerleri arasındaki fark istatistiksel olarak önemli bulunmamıştır (p>0,05).Ortalama günlük süt ile yemin Cu değerleri arasındaki korelasyon r = -0,207 ve p<0,05 düzeyinde, ortalama günlük süt ile suyun Cu değerleri arasındaki korelasyon r = -0,292 ve p<0,01 düzeyinde istatiksel olarak önemli bulunmuştur. Su ile yemin Cu değerleri arasındaki korelasyonun ise p>0,05 düzeyinde önemli olmadığı görülmüştür (r= 0,141). Zn için ortalama günlük süt ile yem (r = -0,132), ortalama günlük süt ile su (r = -0,099) ve su ile yem arasındaki (r = -0,185) korelasyon p>0,05 düzeyinde istatistiksel olarak önemli bulunmamıştır.Anahtar sözcükler: Ağır metaller, kurşun, kadmiyum, arsenik, cıva, bakır, çinko, ICP, mikrodalga, süt, su, yem.

Differences of lead, cadmium, arsenic, mercury, copper and zinc levels according to regional, seasonal and milking by the time in milk, water and feed samples supplied from traffic, industrial and rural areas the year of each month in İzmir, besides relation between heavy metal levels in milk samples and heavy metal levels in feed and water samples were investigated.Milk and feed samples were prepared microwave wet digestion method, water samples were prepared direct method and all samples were analyzed by Inductively Coupled Plasma Optic Emission Spectrometry (ICP OES) instrument.According to the results, Pb, Cd, As and Hg values of milk samples, Pb, Cd and Hg values of water samples, Hg values of feed samples were detected under the limit of method measurement.In average daily milk samples Cu 0,020±0,021 mg/kg, Zn 4,05±0,91 mg/kg, in water samples As 0,003±0,007 mg/l, Cu 0,011±0,014 mg/l, Zn 0,10±0,20 mg/l, in feed samples Pb 0,28±0,52 mg/kg, Cd 0,07±0,06 mg/kg, As 0,046±0,127 mg/kg, Cu 23,41±12,80 mg/kg, Zn 203,80±130,98 mg/kg levels were determined.Statistically insignificant differences were obtained among regions for Cu and Zn values of milk samples (P <0,05). In water samples statistically insignificant differences were obtained for Cu (p>0,05), but for Zn values statistically significant differences were determined (p<0,05). In feed samples for Pb, Cd and Cu values statistically insignificant differences were determined (p>0,05), but for As and Zn statistically significant differences were determined (p<0,05).The differences between the seasons for Cu and Zn levels of milk and water samples were determined statistically significant (p<0,05). In feed samples the differences between the seasons for Pb, Cd and Cu values were determined statistically significant (p<0,05), but for As and Zn values were determined statistically insignificant (p>0,05).Evening and morning milking, milk by the time difference between the Cu and Zn values were not statistically significant (p> 0,05).Correlation of Cu values between milk and feed samples were obtained statistically significant at p<0,05 (r= -0,207), correlation of Cu values between milk and water samples were obtained statistically significant at p<0,01 (r= -0,292). Correlation of Cu values between water and feed samples were obtained statistically insignificant at p>0,05 (r= 0,141). For Zn, correlations between average daily milk and feed (r= 0,132); average daily milk and water (r= -0,099); water and feed (r= -0,185) were obtained statistically insignificant at p>0,05.Key Words: Heavy metals, lead, cadmium, arsenic, mercury, copper, zinc, ICP, microwave, milk, water, feed.