Meme kanseri cerrahisi sonrası üst ekstremite işlevselliği, skapular diskinezi ve omuz eklem pozisyon hissinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışma meme kanseri cerrahisi geçiren bireylerin, üst ekstremite işlevselliği, skapular diskinezi ve omuz eklem pozisyon hissini değerlendirmek amacıyla planlandı. Çalışma meme kanseri cerrahisi sonrası lenfödem (LÖ) gelişen 22 (48,4±11 yıl), LÖ gelişmeyen 22 ( 45,8±11,5 yıl) ve sağlıklı 22 birey (40,1±9,87 yıl) ile gerçekleştirildi. Bireylerin ağrı şiddeti numerik ağrı skalası, ödem şiddeti çevre ölçümü, omuz eklem hareket açıklığı universal gonyometre, üst ekstremite işlevsellikleri `Timed Functional Arm and Shoulder Test (TFAST)` ve Kol, Omuz ve El sorunları anketi (DASH), skapular diskinezileri Lateral Skapular Kayma Test (LSST) kullanılarak değerlendirildi. Omuz eklem pozisyon hissi akıllı telefon uygulaması ʺClinometerʺ ile 55°, 90° ve 125° omuz fleksiyonu hedef açılarında aktif pozisyon tekrarlama testi kullanılarak ölçüldü. Lenfödem gelişen ve LÖ gelişmeyen bireylerin etkilenen tarafları ile sağlıklı bireylerin baskın taraflarının TFAST skorları karşılaştırıldığında, gruplar arasında fark bulundu (p<0,05). Lenfödem gelişen bireylerde skapular diskinezinin görülme oranının % 40,90 olduğu belirlendi. Lenfödem gelişen ve gelişmeyen bireylerin 55°, 90° ve 125° omuz fleksiyonu hedef açılarındaki aktif eklem pozisyon hissi mutlak hata sonuçları sağlıklı bireylere göre tüm hedef açılarda farklı olduğu bulundu (p<0,01). Lenfödem gelişen ve LÖ gelişmeyen bireyler arasında ise 55° fleksiyonda aktif eklem pozisyon hissi mutlak hata değeri arasında fark (p<0,05) olduğu, 90° ve 125° fleksiyonda ise fark olmadığı bulundu (p>0,05). Sonuç olarak hem LÖ gelişen hem de LÖ gelişmeyen bireylerin sağlıklı bireylere göre üst ekstremite işlevselliğinin azaldığı ve omuz eklem pozisyon hissinin etkilendiği görüldü. Bu sonuç, hasta grubuna uygulanan rehabilitasyon programlarına ek olarak işlevselliğin artırılması ve eklem pozisyon hissinin restorasyonuna yönelik kişiye özgü yöntemlerin eklenmesinin önemini vurgulamaktadır.

This study was planned to evaluate shoulder-arm complex and shoulder proprioception in individuals undergoing breast cancer surgery. The study was performed with 22 lymphedema patients (48.4 ± 11 years) and 22 without lymphedema (LO) patients (45.8 ± 11.5 years) after breast cancer surgery and 22 healthy individuals (40.1 ± 9.87 years). Individuals' pain were evaluated with numerical pain scale, edema severity was evaluated with environmental measurement, active shoulder joint range of motions were evaluated with universal goniometer, upper extremity functionality was evaluated with Timed Functional Arm and Shoulder Test (TFAST) and arm, shoulder and hand problems questionnaire (DASH), and scapular dyskinesia was evaluated with Lateral Scapular Slide Test (LSST). Shoulder proprioception was measured using the `clinometer` smartphone application using the active position repetition test at 55°, 90°, and 125° shoulder flexion target angles. TFAST scores compared of the affected sides in groups with and without lymphedema and dominant sides of the healthy individuals, there was a significant difference between the groups (p <0.05). When scapular dyskinesia was examined, it was found that the incidence of scapular dyskinesia was higher in individuals with lymphedema (p <0.05). Active joint position sense at 55°, 90°, and 125° shoulder flexion target angles of individuals were found significantly different in all target angles in groups with and without lymphedema (p <0.01). The absolute error value of active joint position sense at 55° flexion was different (p <0.05) and similar at 90° and 125° flexion angles between in groups with and without lymphedema (p> 0.05). As a result, it was seen that shoulder-arm complex functionality decreased and shoulder proprioception was affected in both with and without lymphedema individuals compared to healthy individuals. This result emphasizes the importance of adding personalized methods to improve functionality and restoration of proprioceptive deficit in addition to the existing rehabilitation programs in this patient group.