Evde ve kurumda ağır engelli hastalara bakım hizmeti veren bakım elemanlarının tükenmişlik düzeylerinin karşılaştırılması Şanlıurfa örneği

Abstract

Bu araştırmanın amacı; evde bakım modeli ve kurum bakım modelindeki bakım elemanlarının tükenmişlik düzeylerini farklı değişkenlere göre karşılaştırmaktır. Bakım elemanlarının tükenmişlik düzeylerinin artıran nedenlerin önceden tespiti ve hangi bakım modelinin bakım elemanını daha işlevli kıldığının ortaya konulması yönünden bu çalışmanın önemi ortaya çıkmaktadır.Bu araştırma Şanlıurfa ilinde bulunan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına bağlı iki bakım ve rehabilitasyon ile Sağlık Bakanlığına bağlı bir devlet hastanesinde yapılmıştır. Bu çalışma bakım elemanlarına Eylül 2018 ve Mart.2019 Tarihleri arasında uygulanmış nicel bir araştırmadır. Araştırmanın örneklemi; 36'sı evde bakım personelinden, 34'i ise kurum bakım personelinden oluşmaktadır. Bu örneklem grubuna Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve sosyodemografik sorulardan oluşan anket formu uygulanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 20.0 (Statistical Package for the Social Sciences) paket programı kullanılmış; analizlerde ise Bağımsız Gruplar T-testi, Tek Yönlü ve Faktörlü Varyans Analizleri kullanılmıştır.Araştırmaya katılan evde bakım elemanlarının iş tükenmişlik düzeylerinin; yaş, cinsiyet, eğitim durumu, bakım verme süresi, medeni durumu değişkenleri yönünden anlamlı şekilde farklılaştığı ancak bakımını üstlendikleri hastanın cinsiyetine göre anlamlı şekilde farklılaşmadığı saptanmıştır. Araştırmaya katılan kurum bakım elemanlarının iş tükenmişlik düzeylerinin; yaş, eğitim durumu, çalışma süreleri değişkeleri açısından anlamlı şekilde farklılaştığı ancak cinsiyet, medeni durum, bakımını üstlendikleri hastanın cinsiyeti ve bakımı nerede verdiklerine göre anlamlı şekilde farklılaşmadığı bu araştırmada ortaya çıkan önemli sonuçlardandır.Anahtar kelimeler; Engelli bireyler, bakım elemanı, tükenmişlik, evde bakım, kurum bakımı.

The aim of this study is to compare the burnout levels of care staff in the care model and institutional care model according to different variables. The importance of this study emerges in terms of predetermining the reasons that increase the burnout levels of the care staff and revealing which care model makes the care staff more functional.This study was carried out in Şanliurfa province with two care and rehabilitation center attached to Ministry of Family, Labor and Social Services and a state hospital attached to the Ministry of Health. This study is a quantitative study applied to maintenace personnel between September 2018 and March 2019.The sample of the research consist of 36 of them are in house care givers, and 35 are in the institution care givers. Maslach Burnout Inventory and sociodemographic questionnaire were applied to this sample group. SPSS 20.0 (Statistical Package for the Social Sciences) package program was used for data analysis. Independent Groups T-test, One Way and Factor Analysis of Variance were used in the analyzes.The levels of job burnout of the home care personnel participating in the research were found to significantly differ in terms of age, sex, education, caregiving period, marital status, but did not differ significantly according to the gender of the patient. The level of job burnout of the institutional care personnel participating in the research were found to significantly differ in terms of age, educational status, caregiving period, but did not differ significantly according to the gender, marital status, gender of the patient and where they provided care did.Keywords; Disabled people, care givers, burnout, home care, institution care.