Annelerin çocukluk örselenmelerinin çocuğa bakım verme davranışları üzerinde etkisi ve çocuk için riskleri

Abstract

Amaç: Çocuklukta yaşanan örselenme yaşantılarının yaşam boyu süren etkileri bulunmaktadır. Bu araştırma ile, çocukluk örselenmelerinin annelik davranışları üzerindeki olumsuz etkisi ve bu durumda çocuğun gelişimi için ortaya çıkabilecek risk faktörlerinin, nörogelişimsel yaklaşım esas alınarak, annenin duygu düzenleme becerisi ve çocuğuyla kurduğu ilişkinin niteliği üzerinden ölçülmesi hedeflenmiştir.Yöntem: Çalışmaya, 4-6 yaş aralığında problem davranışlar sergilediği gözlemlenen 75 çocuğun annesi katılmıştır. Bu annelere Çocukluk Örselenme Yaşantıları Ölçeği (ÇÖYÖ), Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği (DDGÖ)-Kısa Form ve Çocuk Ana-Baba İlişki Ölçeği uygulanmıştır. İlişki ölçeği yakınlık boyutu ters kodlanmıştır ve değişkenler arasındaki ilişkiler anova, korelasyon, ki-kare ve hiyerarşik regresyon analizleri ile yorumlanmıştır.Bulgular: Uygulanan analizler sonucunda; katılımcıların en yüksek oranda duygusal ihmal ve istismar yaşantısı bildirdiği, çocuklukta anne ve babanın birlikteliğinde büyünülen ortamda fiziksel ve cinsel istismar yaşantısına daha az rastlandığı; katılımcı annelerde örselenme yaşantısının varlığı arttıkça duygu düzenleme güçlüğünde artış olduğu (r=.40; p<.01), anne-çocuk ilişkisinin niteliğinde ise DDGÖ açıklık (duygusal tepkilerin anlaşılamaması) alt boyutunun yordama gücü (Beta=.43; p<.01) bulunduğu görülmüştür. Cinsel istismar yaşantısının varlığı ile anne-çocuk ilişkisinin yakınlık boyutu (r=.30; p<.01) arasında ve duygu düzenleme güçlüğü ile anne-çocuk ilişkisinin çatışma boyutu (r=.37; p<.01) arasında pozitif ilişki olduğu bulgularına ulaşılmıştır.Sonuç: Anne-çocuk ilişkisinin nörogelişimsel mekanizmasını anlamak, annenin ve gelişmekte olan çocuğun duygusal ve bilişsel sağlığı üzerinde daha etkili adımlar atılmasını sağlayacaktır. Bu adımlar, çocukluk dönemi örselenmelerinin gelecek kuşaklara etkisinin kırılabilmesi için gerekli erken müdahalenin yapılabilmesi adına önemli görünmektedir.Anahtar Kelimeler: çocuk ihmal ve istismarı, annelerin çocukluk çağı örselenmeri, erken dönem beyin gelişimi, duygu düzenlemenin nörogelişimi, anne bakımı

Objective: The childhood maltreatment has lifelong effects. This study aimed to investigate the impact of childhood maltreatment on maternal caregiving and risk of the child development. This research uses neurodevelopmental approach and focuses on the mother's emotional regulation capacity and mother-child relationships.Methods: The data was collected from the mothers of 75 children who were observed to show problematic behaviors at 4-6 years old. 3 measurement scales were here: Childhood Maltreatment Quesstionnnaire (CMQ), Difficulties in Emotion Regulation Scale (DERS)-Brief Form, Child-Parent Relationship Scale. Closness sub-scale of the Child-Parent Relationship Scale was reversed and variables were tested by anova, corelation, chi-square and hierarchical regression.Results: The participants reported that emotional neglect and abuse rate was the highest in maltreatment. It was observed that physical and sexual abuse is less common in case being grown up by the parents. It was seen that there was an increase in the difficulties in emotion regulation when the maltreatment experiences increased (r=.40; p<.01). Clarity from DERS predicted the quality of the relationships of mothers with their children (Beta=.43; p<.01). It was found that there were positive correlations between the existence of maltreatment experience and the closness of mother-chid relationship (r=.30; p<.01) and between the emotion regulation difficulty and conflict dimension of mother-child relationship (r=.37; p<.01).Conclusion: This study also showed that, understanding the neurodevelopmental mechanism of the relationship of mother and chil would provide to take effective steps on the emotional and cognitive health of mother and growing child. These steps seem to be important for early intervention in order to break the impact of childhood maltreatment on future generations.Keywords: child abuse and neglect, maternal childhood maltreatment, early brain development, neurodevelopmental of emotional regulation, maternal caregiving