Sağlık çalışanlarının engelli bireylere yönelik tutumlarının incelenmesi-bir üniversite hastanesi örneği

Abstract

Sağlık kuruluşları, engelli bireylerin en sık başvurduğu ve ihtiyaç duyduğu kurumların başında gelmektedir. Buna göre, öncelikli olarak sağlık çalışanlarının engelli bireylere yönelik tutumlarının ve farkındalıklarının belirlenmesi için bir araştırma yapılması gerekliliği doğmuştur. Bu nedenle, sağlık çalışanlarının engelli bireylere yönelik tutumlarını incelemek ve değerlendirmek üzere yapılan bu çalışmanın evreni olarak belirlenen, İstanbul Üniversitesine bağlı İTF Hastanesi sağlık çalışanları arasından 214 gönüllü katılımcı üzerinde araştırma yapılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından sağlık çalışanlarının demografik bilgileri ile engelli bireylere yönelik bazı düşünce ve fikirlerini ortaya çıkarmak amacıyla hazırlanan Kişisel Bilgi Formu ve Kaner, (2009) ve arkadaşları tarafından engelli bireylere yönelik tutumları ortaya çıkarmak üzere hazırlanan toplam 43 maddeden oluşan Özürlülere Yönelik Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Çoğunluğu doktor ve hemşire olan katılımcıların, 135 (%63,1)'i kadın ve 79 (%36,9)'u erkek ve ortalama 38,81±8,84 yaş ortalamasına sahip olduğu saptanmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre, katılımcıların çoğunluğu engelli bireylerle iletişim kurmakta zorlanmadığını belirtmiş(%69,6), ancak, yine katılımcı sağlık çalışanlarının çoğunun engellilere yönelik olarak herhangi bir eğitime katılmadıkları saptanmıştır(%73,4). Buna rağmen her 10 katılımcıdan 8'i bu yönde verilecek olan eğitimlere katılma yönünde olumlu yanıt vermiştir. Araştırma sonuçlarına göre, katılımcı sağlık çalışanlarının engelli bireylere yönelik genel tutumlarının olumlu yönde olduğu görülmüştür. Ancak, sağlık çalışanlarının engellilerin, `çalışma hayatına katılımına` ve `aile yaşamlarına` yönelik tutumlarında kararsız kaldıkları saptanmıştır. Bu sonuçlara göre, engelli bireylerin toplumsal hayatta en sık karşılaştığı ve yardım veya hizmetine en çok ihtiyaç duyduğu meslek grubu olan, sağlık çalışanlarının engellilerle çalışma ve engelli hastalar ile iletişime yönelik kapsamlı hizmet içi eğitimlere tabi tutulması, hatta çalışanlara bu yönde farkındalık yaratılması maksatlı verilecek eğitimlerin, engelli bireyler tarafından bizzat verilmesinin sağlanması yönünde öneriler ortaya çıkmıştır.

Health institutions are the primary institutions that disabled individuals appeal to and mostly need. Therefore, this research emerged with an aim to determine the attitudes and awareness of health professionals towards people with disabilities. For this reason, 214 volunteers among the health professionals of the Medical Faculty of Istanbul University (ITF) were determined as the target population of this study which was conducted to examine and evaluate the attitudes of health professionals towards disabled individuals. As a data collection tool, Personal Information Form prepared by the researcher to reveal the demographic information of participant and some opinions and their views about disabled individuals and the Attitude Scale for Disabled Persons with 43 items prepared by Kaner (2009) et al. were used to reveal their attitudes towards people with disabilities. Participants, mostly doctors and nurses, were found to have 135 (63.1%) female and 79 (36.9%) male with an average age 38.81 ± 8.84. According to the results, the majority of the participants stated that they did not have difficulty in communicating with disabled individuals(%69,6), however, it was also determined that most of the participating health professionals did not participate in any training course related to the disabled people(%73,4). However, 8 out of 10 participants responded positively about participating in the training course related to the disabled people. According to the results, the general attitudes of the participants towards disabled people were positive. However, it was determined that health professionals were undecided in their attitudes towards `participation in working life` and `family life` of the disabled people. To this end, suggestions emerged that in-service training courses in relation to working with disabled people and communicating with disabled patients needed to be provided to health professionals that disabled people encounter mostly in social life, need help or service; suggestions were also made to ensure that these trainings needed to be provided to health professionals by disabled individuals for the purpose of raising their awareness.