Koruyucu ailelerin gözünden koruyucu aile uygulamaları: Gebze örneği

Abstract

Tarih boyunca tüm medeniyetlerde korunmaya ihtiyacı olan çocuklar olmuştur. Birçok medeniyet çocukların korunması için türlü müdahale yöntemleri geliştirmiştir. İlk dönemlerde vakıflar aracılığı ile yürütülen çalışmalar, daha sonra devlet eliyle yurt ortamlarında çocuklar koruma altına alınmıştır. Ancak yurt ortamının çocuklar üzerinde birçok olumsuz sonuçlar doğurması, çocukların aile yanında bakımının sağlanması gerektiği fikri geliştirilmiştir. Öz aile yanına geçici süre ile döndürülemeyecek çocukların yuva ortamı yerine geçici bir aile yanında bakımı sağlanarak aile ortamında hem aile ortamı görmesi hem de yuvanın çocuk üzerindeki olumsuz etkilerinden korunması için koruyucu aile modeli geliştirilmiştir. Türkiye de 1949 yılında uygulamaya geçen koruyucu aile modeli henüz tam olarak istenen seviyeye ulaşmamıştır. 2019 yılında koruma altına alınan çocukların %31,27'si koruyucu aile hizmetinden faydalanmıştır. Araştırmamızın amacı çocuklar üzerinde olumlu etkileri tespit edilmesine rağmen koruyucu ailenin neden gelişmediği ve gelişmesi için neler yapılabilir sorusuna cevap aranmıştır. Araştırmamız nitel bir araştırma olup, yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile Türkiye için iyi bir örneklem olduğu düşüncesinden hareketle, her sosyo-kültürel ve ekonomik seviyeden ailelerin yer aldığı Gebze Sosyal Hizmet Merkezi Hizmet Sınırları ( Gebze, Çayırova, Dilovası) içerisinde ikamet eden 20 koruyucu aileyle görüşülmüştür. Koruyucu ailelerle yapılan görüşmeler sonucunda koruyucu aile hizmetinin güçlü ve zayıf yönleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Ailelerin koruyucu aile uygulamasında belirttikleri eksiklikler, eksikliklere yönelik çözüm önerileri ve koruyucu aile uygulamasının yaygınlaştırılması için yapılabilecek çalışmalar araştırmamızda yer almıştır.Anahtar Kelimeler: Koruyucu aile, korunma ihtiyacı olan çocuk, Koruyucu Aile Uygulaması, Kurum Bakımı

Throughout history, there have been children in need of protection in all civilizations. Many civilizations have developed various methods of intervention for the protection of children. In the early periods, activities were carried out through foundations, and then children were taken under protection in the dormitories by the state. However, the fact that the dormitory environment has many negative consequences on children has developed the idea that children should be cared for in the family. A foster home care model has been developed to provide care for children who cannot be returned to their own families temporarily, instead of in a dormitory environment for the child to see a family environment and to protect the child from the negative effects of the dormitory. Foster family model was introduced in Turkey in 1949 but it has not reached the level exactly as requested. In 2019, 31.27% of the children taken under protection benefited from foster family service. The aim of our study is to find out why the foster family has not developed and what can be done to improve it, despite the positive effects on children.Our research is a qualitative research. With the semi-structured interview technique, 20 foster families from all socio-cultural and economic levels, residing in the Service Borders (Gebze, Çayırova, Dilovası) of the Gebze Social Service Center were interviewed considering that it is a good sample for Turkey.As a result of interviews with foster families, the strengths and weaknesses of foster family services were tried to be determined. The deficiencies stated by families in foster family practice, solutions for these deficiencies and the studies that can be done to spread foster family practice were included in our research.Key Words: Foster family, child in need of foster care, foster family practice, institutional care