Harper lee`nin `To Kill a Mockingbird` adlı romanının Türkçe çevirilerinin Javier Franco Aixelà`nın kültürel çeviri stratejileri bağlamında incelenmesi

Abstract

Çeviri yapmak, sadece farklı bir dil bilmek değil, bu dil bilme yeteneğinin yanı sıra kültür birikimine de sahip olmak ve yeniliklere açık olmak demektir. Çevirmenler, bir dilden diğer dile aktarımda bulunurken kaynak metinden bağımsız hareket etmeden, erek kitlenin ihtiyaçlarına da cevap verecek şekilde çevirilerini oluşturmaya çalışırlar. Aslında bu zorlu süreç dilsel ve kültürel sınırları aşarak, yeni bir metin ortaya çıkarmak için önkoşuldur. Bilhassa yazın metinlerinin çevirilerinin daha geniş bir bakış açısı ile incelenmesi ve değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu tezde 1960 yılında yayımlanan Harper Lee'nin ` To Kill a Mockingbird` adlı romanının Özay Sunar (1963), Füsun Elioğlu (1985) ve Ülker İnce (2014) tarafından Türkçeye aktarılmış üç farklı çevirisindeki kültürel ögelerin tespit edilmesi ve yorumlanması amaçlanmıştır. Bu sebeple, çalışmada yöntem olarak Javier Franco Aixelà'nın kültüre özgü ögelerin çevirilerine ilişkin sınıflandırdığı kültürel çeviri stratejileri kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlar neticesinde, çevirmenlerin farklı stratejileri kullanarak, Aixelà'nın `Koruma ve Yerine Koyma` yöntemlerinden `Yerine Koyma` yöntemini daha fazla tercih ettikleri tespit edilmiştir.

Translating is not only having knowledge of a different language but also having a cultural background and being open-minded as well as the ability of language knowledge. A translator tries to create a translation that would respond the needs of target culture along with not being unbound to the source text while transferring from one to another language. Actually, this difficult process is prerequisite to create a new text by getting beyond the linguistic and cultural limits. In particular, translations of literary texts necessitate analysis and evaluation from a broader viewpoint. This thesis aims to determine and comment cultural items in three different translations by Özay Sunar (1963), Füsun Elioğlu (1985) and Ülker İnce (2014) of Harper Lee's `To Kill a Mockingbird` published in 1960. Therefore, in this study it is used to Javier Franco Aixelà's cultural translation strategies. The analysis results showed that `substitution` method was most frequently preferred by using different strategies among Aixelà's methods of `Conservation and Substitution`.