Vergilemenin ekonomik büyüme üzerindeki etkileri: Türkiye örneği (2006/I-2019/I) var analizi

Abstract

Çalışmada Türkiye'de vergilemenin ekonomik büyüme üzerindeki etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda ekonomik büyüme, büyüme teorileri ve vergileme kavramları hakkında bilgiler verilerek, ayrıca tarihsel perspektifte dönemler itibariyle Türkiye özelinde gerçekleşen büyüme verilerine ve toplanan vergi gelirlerine yer verilmiştir. İlaveten vergileme ve ekonomik büyüme ilişkisini konu alan teorilerle birlikte ulusal ve uluslararası literatürde uygulanan ampirik çalışmalar ele alınmıştır. Nihayetinde TCMB tarafından yayınlanan 2006/I-2019/I dönemini kapsayan üçer aylık veriler analize dâhil edilerek Türkiye'de vergilemenin ekonomik büyüme üzerine etkileri E-Views10 paket programı kanalıyla Genişletilmiş Dickey Fuller (ADF) ve Perron Birim Kök Testleri, Vektör Otoregresif Model (VAR), Etki Tepki Fonksiyonları ile Varyans Araştırması yöntemleri kullanılarak incelenmiştir. Modelde kullanılan değişkenler GSYH, dolaylı vergi gelirleri ve dolaysız vergi gelirleri olarak belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, vergi gelirleri ile ekonomik büyüme arasında negatif yönlü bir ilişki bulunmakla birlikte, dolaysız vergi gelirlerinde meydana gelen artışın ekonomik büyüme üzerindeki olumsuz etkisinin, dolaylı vergi gelirlerinde meydana gelen artışın olumsuz etkisinden çok daha fazla olduğu bulgusu ortaya çıkmaktadır.

In the study, it is aimed to determine the effects of taxation on economic growth in Turkey. In this respect, raised tax revenues and the growth data as of periods in historical perspectives in Turkey are discussed with the information about economic growth, growth theories and concept of taxation. In addition, empiricial studies in national and international literature are discussed as well as theories on the relationship between taxation and economic growth. Eventually, the effects of taxation on economic growth in Turkey are researched by using methods of Augmented Dickey-Fuller (ADF), Perron Unit Root Test, Vector Autoregressive Model (VAR), Impact Response Functions and Varience Research with quarterly data which are included the terms of 2006/I-2019/I published by Central Bank of Turkey Republic by adding to the analysis. The variables used in the model are determined as GDP, direct tax revenues and indirect tax revenues. According to the obtained results, the finding, which negative effect of the increase indirect tax revenues on economic growth is more than negative effect of the increase direct tax revenues, emerges as well as being a negative relationship between tax revenues and economic growth.