Özel yetenekli öğrencilerin eğitiminde bilim ve sanat merkezlerinin etkililiği

Abstract

Bu çalışmanın konusunu, Türkiye'de özel yetenekli öğrencilerin eğitiminde önemli bir kurum olan bilim ve sanat merkezlerinin (BİLSEM) etkililiği oluşturmaktadır. BİLSEM'lerin örgütsel etkililiği değerlendirilirken, örgütsel etkililik modellerinden sistem yaklaşımı temel alınmıştır. Araştırma sistem yaklaşımı öğeleri olan girdi, işlem süreci, çıktı, dönüt ve çevre boyutları açısından beş boyutta incelenmiştir. Veri toplama aracı olarak her katılımcı grubu için sistem yaklaşımı öğelerine ilişkin olarak hazırlanan ve yapılandırılmış açık uçlu sorulardan oluşan görüşme formları kullanılmıştır. Hazırlanan görüşme formları için Ankara Yasemin Karakaya ve Mamak BİLSEM öğretmen, yönetici, öğrenci ve velilerinden görüş alınmıştır. Araştırmada nitel araştırma deseni kullanılmış, verilerin analizinde ise NVivo 11 programından yararlanılmıştır. Yapılan analiz sonucunda katılımcılar girdi boyutuna ilişkin öğretim programlarının yeterliliği, mevcut tanılama sisteminin uygunluğu ve nitelikli öğretmenlerin kurumlara alındığı konusunda olumlu görüş belirtmiştir. İşlem süreci boyutunda, öğrencilerin örgün eğitimle beraber BİLSEM'e devam etmelerinin tüm paydaşlar açısından sorunlara yol açtığı aynı zamanda verimliliği de düşürdüğü; dönüt süreci boyutunda, mezunlarla ilgili MEB tarafından sistemli takip mekanizmasının kurulduğu, kurumların sürdürülebilirliği konusunda herhangi bir risk ya da tehdidin olmadığı görülmüştür. Çevre boyutunda ise öğrencilerin eğitim kalitesinin artırılması amacıyla son yıllarda BİLSEM çevre ilişkisinin geliştirildiği sonuçlarına ulaşılmıştır.

The subject of this study, Turkey talented students in special education is an important institution in the science and art centers (SAC) constitutes effectiveness. While evaluating the organizational effectiveness of BILSEMs, the system approach is taken from organizational effectiveness models. Research system approach elements are examined in five dimensions in terms of input, processing process, output, feedback and environmental dimensions. As a data collection tool, interview forms consisting of structured open-ended questions were used for each group of participants. For the interview forms, opinions were taken from the teachers, managers, students and parents of Yasemin Karakaya and Mamak BILSEM. Qualitative research design was used in the research and NVivo 11 program was used in the analysis of the data. As a result of the analysis, the participants expressed a positive opinion on the adequacy of the teaching programs related to the input dimension, the suitability of the current diagnostic system and the availability of qualified teachers. In the process process, the continuation of the students with BILSEM along with the formal education leads to problems for all stakeholders and also decreases the efficiency. In the scale of feedback process, it was seen that the systematic monitoring mechanism was established by the MEB regarding the graduates and there was no risk or threat about the sustainability of the institutions. In order to increase the quality of education of the students in the environmental dimension, it has been concluded that the relationship between BILSEM and the environment has been improved in recent years.