Farklı bitki sıklıklarının Echinacea purpurea L. bitkisinin bazı tarımsal ve kalite özelliklerine etkisi

Abstract

Bu araştırma 2010-2011 yıllarında Bornova ekolojik koşullarında farklı dikim sıklıklarının Echinacea purpurea bitkisinin bazı verim ve uçucu yağ özellikleri üzerine etkilerini tespit etmek amacıyla yürütülmüştür. Araştırma tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Araştırmada dokuz farklı bitki sıklığı (1. 40×20 cm, 2. 40×30 cm, 3. 40×40 cm, 4. 50×20 cm 5. 50×30 cm, 6. 50×40 cm, 7. 60×20 cm, 8. 60×30 cm, 9. 60×40 cm ) uygulanmıştır.Bu çalışma sonuçlarına göre; tesis yılında bitki boyu 38.67-41.67 cm, dal sayısı (3.74-5.53) adet/bitki, yeşil herba verimi 195.22-479.81 kg/da, drog herba verimi 61.63-140.39 kg/da, taze çiçek verimi 96.40-217,67 kg/da, drog çiçek verimi 27.86-59.03 kg/da, kuru madde oranı % 24.23-31.49, kuru madde verimi 57.30-127.05 kg/da, uçucu yağ oranı % 0.10-0.16 ve uçucu yağ verimi 0.03-0.09 L/da aralığında belirlenmiştir. Denemenin ikinci yılı genel ortalamalarına bakıldığında, bitki boyu 74.64-91.67 cm, dal sayısı 8.72-14.40 adet/bitki, yeşil herba verimi 1129.39-2434.18 kg/da, drog herba verimi 354.37-681.57 kg/da, taze çiçek verimi 308.13-551.75 kg/da, drog çiçek verimi 79.54-144.66 kg/da, kuru madde oranı % 24.41-29.26, kuru madde verimi 316.72-587.88 kg/da, uçucu yağ oranı % 0.7-0.15 ve uçucu yağ verimi 0.10-0.18 L/da arasında değişmiştir. Denemede en yüksek yeşil herba verimleri, drog herba verimleri, taze çiçek verimleri, drog çiçek verimleri, 40x20 cm mesafede dikilen bitkilerden elde edilmiş olup, dikim sıklıkları arttıkça verimler de artmıştır.Kurutulmuş çiçeklerde uçucu yağ bileşenleri olarak Germacrene D, ?-pinene, ß-pinene, Myrcene, Limonene, ß-caryopyllene, ?-phellandrene Caryophyllene oxide ve ?-humulene belirlenmiştir.Anahtar sözcükler: Echinacea purpurea L., dikim sıklığı, drog herba verimi, drog çiçek verimi, kuru madde verimi, uçucu yağ

This research was carried out in 2010-2011 to determine the effects of different plant densities on yield and essential oil characteristics of Echinacea purpurea in the Izmir ecological conditions. Experiments was designed in randomized complete plot design with three replications. In this study we applied 9 different factors of plant density: 1) 40×20 cm, 2) 40×30 cm, 3) 40×40 cm, 4) 50×20 cm, 5) 50×30 cm, 6) 50×40 cm, 7) 60×20 cm, 8) 60×30 cm, 9) 60×40 cm.According to the results of this research; plant height, 38.67-41.67 cm, number of branch per plant 3.74-5.53, green herb yield, 195.22-479.81 kg/da, drug herba yield, 61.63-140.39 kg/da, fresh flower yield, 96.40-217,67 kg/da, drug flower yield, 27.86-59.03 kg/da, dry matter rate, % 24.23-31.49, dry matter yield, 57.30-127.05 kg/da, essential oil rate, 0.10-0.16% and essential oil yield 0.03-0.09 L/da was obtained in the first year. On the other hand the general averages in 2011 showed that the plants height was 74.64-91.67 cm, number of branch per plant, 8.72-14.40, green herb yield, 1129.39-2434.18 kg/da, drug herba yield, 354.37-681.57 kg/da, fresh flower yield, 308.13-551.75 kg/da, drug flower yield, 79.54-144.66 kg/da, dry matter rate, 24.41-29.26%, dry matter yield, 316.72-587.88 kg/da, essential oil rate, 0.7-0.15% and essential oil yield 0.10-0.18 L/da. While the highest values of green herb yield, drug herb yield, fresh flower yield and drug flower yield was obtained from 40×20 cm plant density, it was observed that the yield increases with increasing plant density. Also it was shown that the there was a direct relation between the planting density and yield.The components identified in essential oil of dried flowers of E. purpurea are, Germacrene D, ?-pinene, ß-pinene, Myrcene, Limonene, ß-caryopyllene, ?-phellandrene Caryophyllene oxide and ?- humulene.Key words: Echinacea purpurea L., plant density, drug herba yield, drug flower yield, dry matter yield, essential oil