Duha Türklerinde geçiş dönemleri

Abstract

Hazırlamış olduğumuz ` Duha Türklerinde Geçiş Dönemleri` başlıklı bu çalışmamızda erimekte olan Türk topluluklarından biri Duha Türklerine dair genel bilgiler verildikten sonra, asıl konumuz olan geçiş dönemlerine yer verilecektir. Türk tarihi ve kültürü bakımından önemli ülkelerden biri olan Moğolistan coğrafyasında günümüzde Kazak, Tuva, Hoton ve Duha olmak üzere dört Türk boyu yaşamaktadır. Kazak ve Tuva Türkleri günümüze kadar eski Türk gelenek, görenek, örf ve adetlerini devam ettirmiş Türk boylarındandır. Fakat Hoton ve Duha Türkleri kaybolmaya yüz tutmuştur. Duha Türkleri 1950 yılından sonra tamamen Darkhat Moğollarının kültürünü benimsemeye başlamışlar ve günümüzde Duha kültürü neredeyse unutulmuş durumdadır. Beraber yaşadıkları Darkhat Moğolları tarafından Uygur olarak bilinen Duha Türkleri, Moğolların vermiş olduğu Tsaatan yani `Ren Geyiği Çobanları` adıyla tanılmaktadır. Duha Türkleri kendilerini ` Tu-va veya Tu-ha ulas` demektedirler. Göçebelik geleneğini günümüze kadar devam ettirmekte olan Duha Türkleri yaz aylarında sineklerin olmadığı serin, dağ zirvelerini seçerken, son yıllarda turizm sektörünün gelişmesi nedeniyle göç etmek için daha yakın yerleri tercih etmektedirler. Turizmden kazanılan para onların hayatını ekonomik yönden olumlu etkiliyor olsa da geleneksel yaşam tarzının ve kültürünün yok olmasına neden olmaktadır. Para kazanmayı, ekonomik yönden zenginleşmeyi amaç edinen Duha Türkleri kendi kültürlerinden kopmaya başlamıştır. Bunda uzun yıllardır Darkhat Moğolları ile bir arada yaşamaları dil ve kültür bakımından Darkhat etkisi altında erimeye başlamasına neden olmuştur. Ayrıca günlük hayatlarında güneş enerjisi, alıcı anten, telefon vs. aletlerin kullanılması hayatlarını kolaylaşttırıp, geleneksel hayatlarından kopup, yerleşik hayata teşvik edilmelerine neden olmuştur. Çalışmamızda Duha Türklerinin arasında bulunarak yaptığımız karşılıklı mülakat ve gözlem metotlarıyla değerlendirdiğimiz bilgilere yer verilecektir.

In our study titled `Transition Period Rituals in Duha Turks`, After giving general information about the `Duha` Turks, which is one of the melting Turkic communities, our main topic will be the transition periods. Today in the geography of Mongolia which is one of the important countries in terms of Turk history and culture there are four Turkic tribes living : Kazakh, Tuva, Hoton and Duha. Kazakh and Tuva Turks are one of the Turkic tribes that have maintained their traditions, customs and traditions until today. But the Hoton and Duha Turks have started to disappear. Duha Turks began to adopt the culture of the Darkhat Mongols completely after 1950 and today the culture of Duha is almost forgotten. The Duha Turks, recognized as the Uygurs by the Darkhat Mongols they live with, are known as Tsaatan, means `Reindeer Shepherds` , name given by the Mongols. Duha Turks call themselves `Tu-va or Tu-ha ulas`. Continuing the nomadic tradition up to the present, when Duha Turks choose cool, mountain summits without flies in summer, they prefer closer places to migrate due to the development of tourism sector in recent years. Although the money earned from tourism affects their lives positively in economic terms, it causes the disappearance of the traditional lifestyle and culture. Duha Turks, who aim to earn money and prosper economically, started to break with their own culture. This, living together with the Mongols of the Darkhat for many years, is the cause to melt under the influence of Darkhat in terms of language and culture. In addition, the use of tools like solar energy, receiving antenna, telephone, etc. in their daily life has made their lives easier, a reason why they have been separated from their traditional lives and encouraged to settled life. In our study, the information that we evaluate with the mutual interview and observation methods we have made among the Duha Turks will be included.